Tylko nieliczne interpretacje i wyroki wskazują, że zwrot kosztów wykorzystywania prywatnego auta lub motocykla do celów służbowych nie jest w ogóle przychodem pracownika. Z reguły potwierdzają, że jest to przysporzenie, od którego należy zapłacić PIT.
Wskazuje na to przeważająca część wydanych dotąd interpretacji indywidualnych i wyroków sądów.
Za jazdy lokalne
Chodzi o sytuację, w której pracodawca umawia się z podwładnym, że ten będzie wykorzystywał własny samochód bądź motocykl do celów służbowych w jazdach lokalnych, a więc w obrębie miejscowości, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub określone w umowie „stałe miejsce pracy” (nie chodzi o podróże służbowe w rozumieniu art. 775 kodeksu pracy).
Koszty są zwracane w formie zryczałtowanej kwoty lub tzw. kilometrówki, czyli iloczynu przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu pojazdu określonej w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. (Dz.U. nr 27, poz. 271 ze zm.). Nie ma wątpliwości, że nadwyżka ponad tę kwotę jest opodatkowana.
Co jednak z kwotą zwrotu do wysokości limitu? Od lat przeważa stanowisko, że jest to przychód ze stosunku pracy i zasadniczo podlega on opodatkowaniu, z nielicznymi tylko wyjątkami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o PIT.
Zwolnienie dla nielicznych
Przepis ten zwalnia z PIT zwrot kosztów używania prywatnego auta, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw. Fiskus od dawna stoi na stanowisku, że chodzi tu wyłącznie o ustawy: o lasach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 672), o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 ze zm.) i o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska” (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 264 ze zm.).
Od pozostałych pracowników, którzy wykorzystują prywatne auto do celów służbowych na innej podstawie, fiskus żąda więc podatku od całości zwróconych im kosztów tzw. kilometrówki.
Wskazują na to interpretacje indywidualne m.in. z: 23 lutego 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.1084.2021.1.GG), 1 lutego 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.991. 2021.3.GG); 18 lutego 2021 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011.776. 2020.2.MD); 21 stycznia 2021 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011. 747.2020.1.MD); 6 maja 2020 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011. 146.2020.1.MD); 18 grudnia 2019 r. (0115-KDIT2-2.4011.387.2019.2.MD); 12 grudnia 2019 r. (sygn. 0115 KDIT2-2.4011.387.2019. 2.MD).
Interpretacje te dotyczyły zwrotów kosztów otrzymywanych m.in. przez fizjoterapeutę i zarazem asystenta osób niepełnosprawnych (nie dostawał on zwrotu kilometrówki na podstawie ustawy o pomocy społecznej), ankieterów pracujących na rzecz jednostki finansów publicznych, pracowników urzędu miasta, członków zarządu i pracowników prywatnej spółki.
Podobne stanowisko prezentuje z reguły Naczelny Sąd Administracyjny, czego przykładem wyroki z: 12 maja 2021 r. (sygn. II FSK 434/20); 22 stycznia 2021 r. (sygn. II FSK 2472/18); 10 listopada 2020 r. (sygn. II FSK 1863/18); 13 października 2020 r. (sygn. akt II FSK 1860/18); 17 czerwca 2020 r. (sygn. II FSK 717/20).
Wyroki te zapadły m.in. w sprawach: pracowników banku, handlowców działających na rzecz sklepu internetowego, pracowników spółki zajmującej się serwisem i instalacją systemów bezpieczeństwa, którzy dojeżdżali prywatnym autem do klienta w obrębie określonego w umowie regionu.
Specyfika zadań
Inne stanowisko zajął natomiast dyrektor KIS w sprawie kobiety będącej przedstawicielem handlowym niemieckiej spółki, która nie ma w Polsce oddziału ani przedstawicielstwa. Kobieta była pracownikiem mobilnym, ponieważ jako miejsce jej pracy został wskazany w umowie obszar całej zachodniej Polski.
W interpretacji z 17 września 2021 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.456.2021.3.AK) dyrektor KIS przyznał, że w tym wypadku zwrot kosztów używania prywatnego auta nie jest w ogóle przychodem.
„Z uwagi na specyfikę wykonywanej pracy wydatki te mają charakter służbowy, ponoszone są bowiem wyłącznie w interesie pracodawcy, a co za tym idzie pracownik mobilny (Wnioskodawczyni) nie otrzyma od pracodawcy jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego” – stwierdził dyrektor KIS, przywołując wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13) dotyczący nieodpłatnych świadczeń.
Przypomnijmy, że według TK nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika wyłącznie, jeśli zostało ono spełnione za jego zgodą, w jego interesie i przyniosło mu wymierną korzyść majątkową.
Równie korzystne stanowisko zajął NSA w wyroku z 16 października 2019 r. (sygn. akt II FSK 3531/17), a także wojewódzkie sądy administracyjne w Poznaniu, Gdańsku i Warszawie w wyrokach z: 11 stycznia 2022 r. (sygn. akt I SA/Po 818/21); 13 lipca 2021 r. (sygn. akt I SA/Gd 425/21) i 12 stycznia 2018 r. (sygn. akt III SA/Wa 74/17).
Wyrok warszawskiego WSA dotyczył pracowników spółki, którzy otrzymują zadania wymagające przemieszczenia się w terenie ustalonym jako miejsce ich pracy. Ze względu na charakter wykonywanych obowiązków część pracowników ma wskazany jako miejsce wykonywania pracy pewien obszar. Może być on wyznaczony przykładowo jako region kilku sąsiadujących ze sobą miejscowości lub w inny sposób.
Spółka postanowiła zaoszczędzić i nie zwracać podwładnym kosztów taksówki, tylko koszty przejazdów prywatnymi samochodami. WSA orzekł, że zwrot ten nie jest dla podwładnych przychodem, ponieważ gdyby wypłata kilometrówki wiązała się z obowiązkiem zapłaty PIT, a zwrot za przejazdy taksówkami był nieopodatkowany, to doszłoby do nieuzasadnionej dyskryminacji.
Kamila Walczak-Sucharkiewicz, ekspertka podatkowa z PwC, przestrzega jednak, aby nie wyciągać zbyt daleko idących wniosków z wrześniowej interpretacji dyrektora KIS oraz korzystnych wyroków sądów administracyjnych. – Zalecałabym zainteresowanym, aby dla bezpieczeństwa rozliczeń podatkowych występowali o własną interpretację podatkową, dopóki interpretacja ogólna nie jest dostępna – mówi ekspertka.
Przepisy do zmiany
Zdaniem radcy prawnego Tomasza Jakubczaka vel Wojtczaka optymalnym rozwiązaniem byłoby albo przyznanie, że kilometrówka w ogóle nie jest przychodem pracownika, albo objęcie zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 23b każdego pracownika korzystającego do jazd służbowych z prywatnego auta.
– Przemawia do mnie argument, że pracownik, któremu zwracane są koszty eksploatacji własnego auta, nie może być w gorszej sytuacji od tego, który na prośbę pracodawcy pojedzie wykonać zadanie służbowe taksówką. Szkoda, że nie dostrzegł tego jeszcze resort finansów – puentuje ekspert.
Stawki kilometrówki
Nie zostały one zmienione od 2007 r. i wynoszą:
■ 0,5214 zł – w przypadku samochodów osobowych o pojemności skokowej silnika do 900 cm sześc.,
■ 0,8358 zł – w przypadku samochodów osobowych o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm sześc.,
■ 0,2302 zł – w przypadku motocykli,
■ 0,1382 zł – w przypadku motorowerów.
