Kolejny sąd orzekł, że uszczuplenie podatkowe nie jest równoznaczne z doprowadzeniem Skarbu Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.
To dwa różne czyny zabronione – podkreślił Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w opublikowanym w kwietniu wyroku z 10 marca 2022 r. (sygn. akt IV Ka 917/21). Z tego względu zmienił kwalifikację czynu przypisanego sprawcy.
Z wyroku sądu I instancji wynikało, że sprawca, wykazując w deklaracji zaniżony podatek, „doprowadził Skarb Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem”, a tym samym popełnił czyn, o którym mowa w art. 286 par. 1 kodeksu karnego.
To niemożliwe – orzekł Sąd Okręgowy. Zwrócił uwagę na to, że należny VAT oblicza i deklaruje sam podatnik, bez udziału organu podatkowego. Jeżeli więc ktoś wykazuje i uiszcza podatek w kwocie niższej niż należna, to dysponuje jedynie własnym majątkiem, a ściślej – doprowadza do uniknięcia wydatku z własnego majątku, kosztem uszczuplenia spodziewanego dochodu Skarbu Państwa. Nie ma to natomiast nic wspólnego z doprowadzeniem kogoś innego (w tym wypadku organu podatkowego) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa – stwierdził sąd.
Uznał więc, że dopóki działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej nie prowadzi do wypłaty kwot ze Skarbu Państwa, dopóty nie można przypisać sprawcy odpowiedzialności z art. 286 par. 1 k.k.
Z tego powodu sąd zmienił klasyfikację prawną popełnionego czynu, przyjmując jako podstawę wymiaru kary art. 271 par. 3 k.k. (przestępstwo poświadczenia nieprawdy). W czasie popełnienia tego czynu nie było bowiem jeszcze w kodeksie karnym odrębnych przepisów penalizujących przestępstwa fakturowe (art. 271a k.k.).
Podobnie orzekł Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 24 lutego 2021 r. (sygn. akt AKa 278/19). Stwierdził, że „z niekorzystnym rozporządzeniem mieniem mielibyśmy do czynienia w sytuacji, kiedy administracja skarbowa na podstawie nierzetelnych deklaracji podatkowych, wskutek przeprowadzonego samoobliczenia podatnika i żądania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, dokonała zwrotu takiego podatku. Doszłoby wówczas do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa, ponieważ funkcjonariusz administracji publicznej zadysponowałby mieniem Skarbu Państwa i wypłacił określone środki finansowe na rzecz podatnika. Nastąpiłby uszczerbek w majątku Skarbu Państwa. Rozporządzenie mieniem polega więc nie na zaniechaniu poboru podatku, ale na jego zwrocie podatnikowi”.
W tej sprawie nie było dowodów na taki zwrot. SA orzekł więc, że działania oskarżonego zakończyły się na etapie usiłowania. Usiłował on wprowadzić w błąd pracowników administracji skarbowej i doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa.©℗
Przestępstwo ścigane na podstawie art. 286 kodeksu karnego
Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.©℗
