Od 01.01.2022 r. tzw. CIT Estoński czyli ryczałt od dochodów spółek stał się bardziej przystępny i atrakcyjny, niemniej warto zwrócić uwagę na pułapki, które mogą pojawić się podczas jego implementacji.
Zalety
/>
Największą zaletą CIT Estońskiego jest brak bieżącego opodatkowania, jeśli firma nie przekazuje zysków właścicielowi, co umożliwia ich reinwestowanie bez podatku. Drugą zaletą jest niższe opodatkowanie, w przypadku wypłaty dywidendy do wspólników. Przykłady podawane przez Ministerstwo Finansów wskazują efektywne opodatkowanie (tj. CIT i PIT) na poziomie 25% lub 20% (dla małego podatnika), ale wydaje się, że możliwe jest osiągnięcie jeszcze niższej stawki podatkowej.
Decydując się na opodatkowanie wg CIT Estońskiego należy starannie wybrać sposób jego wdrożenia, wśród których najpopularniejszymi są:
• przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę;
• powołanie nowej spółki obok już istniejącego biznesu.
Przekształcenie
Przy przekształceniu przedsiębiorcy zastanawiają się czy cały majątek firmy powinien przejść do spółki. Często wskazują oni różne powody, dla których chcieliby zachować odrębność jakichś składników majątku.
Jeśli długookresowym celem przekształcenia jest zmniejszenie osobistej odpowiedzialności, to przedsiębiorca, chcąc uzyskać maksymalne zabezpieczenie majątku, może dążyć do przeniesienia kluczowych nieruchomości do majątku prywatnego przed przekształceniem. Takie działanie może jednak spowodować korektę podatku VAT odliczonego przy nabyciu nieruchomości, a jeśli spółka będzie musiała korzystać nadal z tych nieruchomości, to może się to wiązać (choć nie musi) z podatkiem od ukrytych zysków.
Przedsiębiorcy niejednokrotnie zastanawiają się także nad skutkiem przekształcenia działalności, w której znajdują się wierzytelności pożyczkowe. W przypadku działalności gospodarczej spłata wierzytelności pożyczkowej spowoduje opodatkowanie jedynie odsetek od pożyczki a właściciel będzie mógł dysponować wszystkimi środkami pieniężnymi. Tymczasem spłata pożyczki do spółki spowoduje, że będą to środki pieniężne spółki, co może wiązać się z dodatkowymi problemami prawnymi oraz podatkiem w przypadku chęci ich wypłacenia do właściciela. Jest to istotna okoliczność, którą należy wziąć pod uwagę planując przekształcenie.
Oczywiście każde działanie dotyczące aktywów przed przekształceniem powinno być szczegółowo przeanalizowane, nie tylko pod kątem celów biznesowych i ich skutków podatkowych, ale także pod kątem wpływu na obniżenie kapitałów spółki, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo jest finansowane przez podmiot zewnętrzny (np. bank).
Przy przekształceniu działalności oraz rozpoczęciu korzystania z CIT Estońskiego pojawi się tzw. podatek od przekształcenia. Od 01.01.2022 r. podatek jest obliczany od różnicy pomiędzy wartością księgową a podatkową aktywów, niemniej również tutaj można spotkać parę niespodzianek.
Istotny podatek może wystąpić np. w przypadku leasingu aktywów, które dla celów podatkowych są traktowane jako leasing operacyjny, a dla celów księgowych jako leasing finansowy. Taka rozbieżność powoduje znaczną wartość bilansową i teoretycznie brak podstawy podatkowej. W mojej ocenie, z ekonomicznego punktu widzenia podstawą podatkową powinna być wartość nieopłaconych jeszcze rat leasingowych, niemniej praktyki w tym zakresie jeszcze nie ma.
A może nowa spółka?
Nowa spółka może oczywiście wejść w CIT Estoński od razu, a jej założenie nie będzie powodować powstania podatku od przekształcenia. Niemniej, w niektórych sytuacjach wybranie takiego scenariusza może powodować dużo poważniejsze konsekwencje niż podatek od przekształcenia.
Przede wszystkim należy odpowiedzieć na pytanie, czy nowa spółka przejmie dotychczasowy biznes. Jeśli chcemy rozpocząć nowy biznes, to nie ma przeszkód. Natomiast, w tym drugim przypadku pojawia się szereg problemów. Wniesienie aportem dotychczasowego przedsiębiorstwa (lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do spółki wyklucza możliwość zastosowania CIT Estońskiego w takiej spółce na najbliższe 24 miesiące. Z kolei jego sprzedaż spowoduje opodatkowanie podatkiem dochodowym oraz PCC.
Na rynku funkcjonuje również praktyka polegająca na faktycznym przeniesieniu dotychczasowego biznesu do nowej spółki. W takich sytuacjach problemem jest wyjaśnienie w jaki sposób nowa spółka weszła w posiadanie np. know-how albo baz danych klientów starego biznesu. Ryzykiem w tym przypadku jest uznanie takiego procesu za restrukturyzację w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, co może wiązać się z dodatkowym podatkiem dochodowym. Co jednak istotniejsze, restrukturyzacja może zostać uznana jako ukryte przeniesienie przedsiębiorstwa, co wykluczałoby stosowanie CIT Estońskiego w nowej spółce. Problem ten może pojawić się po latach i wiązać się ze znaczną zaległością podatkową spółki.
Podsumowując, możliwości wdrożenia CIT Estońskiego jest wiele, a każdy przypadek powinien być przeanalizowany indywidualnie z perspektywy potrzeb biznesowych i ich konsekwencji podatkowych.
XVI Ranking Firm i Doradców Podatkowych