Nie można jeszcze dostać od fiskusa specjalnej opinii o stosowaniu preferencji w poborze podatku u źródła. Nadal nie ma również nowej wersji oświadczenia płatnika o spełnieniu warunków do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź stawki podatku

Brakuje bowiem uaktualnionych wzorów: WH-WOZ i WH-OSC.
- Na razie płatnicy są pozbawieni możliwości ubiegania się o taką opinię lub złożenia oświadczenia. I nikt nie jest w stanie poinformować, kiedy formularze zostaną wydane - mówi Mateusz Wrzosek, ekspert w Gekko Taxens.
Redakcja DGP spytała o to Ministerstwo Finansów, ale do dnia zamknięcia tego wydania nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
Brak formularzy oznacza problemy dla przedsiębiorców.
- Płatnik, który wypłaci zagranicznemu podmiotowi powiązanemu ponad 2 mln zł z tytułu należności licencyjnych, odsetek bądź dywidendy, a nie posiada opinii ani nie złoży stosownego oświadczenia, musi w praktyce potrącić podatek u źródła według stawki krajowej: 20 proc. lub 19 proc. Dopiero potem będzie mógł ewentualnie starać się o zwrot podatku - wyjaśnia Wojciech Niedźwiedzki, doradca podatkowy i menedżer w Olesiński i Wspólnicy.
Co się zmieniło
Chodzi o nowe zasady rozliczania podatku u źródła, które wprowadził Polski Ład, czyli nowelizacja z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105 ze zm.). Złagodził on restrykcyjne przepisy wprowadzone inną nowelizacją - sprzed ponad trzech lat.
Uchwalone wtedy zmiany (nowelizacja z 23 października 2018 r., Dz.U. poz. 2193) miały objąć wszystkich płatników, którzy wypłacają zagranicznemu kontrahentowi więcej niż 2 mln zł należności opodatkowanych u źródła, czyli w Polsce, a więc z tytułu usług niematerialnych, dywidend, odsetek, należności licencyjnych.
W zasadniczej treści zmiany te nigdy nie weszły w życie, bo minister finansów zawiesił ich stosowanie dwoma rozporządzeniami z 31 grudnia 2018 r. (Dz.U. poz. 2545 ze zm. i poz. 2541 ze zm.). Potem co pół roku regularnie przedłużał to zawieszenie.
Ostatecznie jednak, od 1 stycznia 2022 r. zmiany zostały ograniczone do płatników, którzy wypłacają zagranicznemu podmiotowi powiązanemu ponad 2 mln zł rocznie z tytułu: dywidend, odsetek i należności licencyjnych.
Tacy płatnicy powinni co do zasady potrącać w Polsce podatek według stawki 19 proc. lub 20 proc. (zależnie od źródła należności).
Dopiero potem mogą starać się o zwrot ewentualnej nadpłaty podatku na podstawie unijnej dyrektywy 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. lub międzynarodowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. To tzw. mechanizm zwrotu podatku.
Rozwiązaniem opinia…
Wyjątek dotyczy płatników, którzy:
  • postarają się o specjalną opinię o stosowaniu preferencji w poborze podatku u źródła (WH-WOZ), lub
  • złożą oświadczenie, że spełniają warunki do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź stawki podatku (WH-OSC).
W takiej sytuacji płatnicy mogliby już teraz potrącić niższy podatek albo w ogóle go nie pobrać, stosując zasady wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z unijnej dyrektywy.
Na wydanie opinii o stosowaniu preferencji trzeba jednak czekać nawet sześć miesięcy (art. 26b ust. 5 ustawy o CIT i art. 41d ust. 5 ustawy o PIT), a jej ważność wygasa zasadniczo po 36 miesiącach.
…lub oświadczenie
Z kolei oświadczenie składa kierownik danej jednostki, na podstawie art. 26 ust. 7a ustawy o CIT lub art. 41 ust. 15 ustawy o PIT. Za złożenie fałszywego oświadczenia grozi grzywna do 720 stawek dziennych, zgodnie z art. 56d kodeksu karnego skarbowego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 408 ze zm.).
Furtka dla fiskusa
Obowiązujące od 2022 r. przepisy dotyczące podatku u źródła mogą być natomiast źródłem innych zagrożeń dla płatników.
Marcin Zarzycki, doradca podatkowy, adwokat i partner w LTCA, zwraca uwagę na art. 26 ust. 2ec ustawy o CIT, zgodnie z którym „jeżeli doszło do wypłaty należności, która bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie została zakwalifikowana do należności wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 lub art. 22 ust. 1, przepis ust. 2e stosuje się odpowiednio”. Analogiczne rozwiązanie znajduje się w art. 41 ust. 12c ustawy o PIT.
- Oba przepisy pozostawiają furtkę organom podatkowym, które będą mogły weryfikować i rozszerzać stosowanie mechanizmu zwrotu podatku (a więc rozwiązanie niekorzystne dla płatników) również do innych wypłat, jeżeli stwierdzą, że wypłaty te powinny być zakwalifikowane np. do należności licencyjnych (przykładowo - należność licencyjna ukryta w cenie usługi) - przestrzega ekspert LTCA.
Zapomniano o rozporządzeniach?
Jak zauważa Wojciech Niedźwiedzki, doradca podatkowy i menedżer w Olesiński i Wspólnicy, mimo wejścia w życie Polskiego Ładu wspomniane rozporządzenia z 31 grudnia 2018 r. (Dz.U. poz. 2545 ze zm. i poz. 2541 ze zm.) formalnie wciąż obowiązują. Tak przynajmniej wynika ze stron Kancelarii Sejmu (jedynie przy rozporządzeniu dotyczącym PIT dodano adnotację „akt jednorazowy”).
- Rodzą się w związku z tym pytania praktyczne. Przykładowo, zgodnie z Polskim Ładem mechanizm zwrotu podatku obowiązuje m.in. dla wypłat należności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego. Natomiast oba rozporządzenia całkowicie wyłączały stosowanie tego mechanizmu wobec tego rodzaju wypłat. Czy powinniśmy zatem uznać, że są to przepisy szczególne, które derogują przepisy ustawowe? Czy przeciwnie - regulacje Polskiego Ładu mają prymat, bo są późniejsze? - stawia pytania Wojciech Niedźwiedzki.