Ministerstwo Zdrowia wychodzi z błędnego założenia, że art. 79 ustawy wprowadzającej Polski Ład jest niejasny i wymaga interpretacji. Jest wręcz przeciwnie, treść tego przepisu jest wyjątkowo jasna i precyzyjna.
We wczorajszym wydaniu DGP opublikowane zostało stanowisko Ministerstwa Zdrowia w sprawie wysokości styczniowej składki zdrowotnej przedsiębiorców płacących liniowy 19-proc. PIT („Problem z 9-proc. składką zdrowotną. Zamiast przepisu są trzy rodzaje wykładni”, DGP nr 1/2022). Nie sposób zgodzić się z tą wykładnią.
Zgodnie z art. 79 podstawa wymiaru składki zdrowotnej za styczeń 2022 r. powinna zostać obliczona w drodze wyjątku według dotychczasowych zasad, a więc od podstawy stanowiącej 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia z IV kw. 2021 r. We wskazanym przepisie nie ma słowa o stosowaniu dotychczasowej stawki 9 proc. dla obliczenia składki zdrowotnej.
Natomiast w art. 79a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.) jasno wskazano, że od nowego roku stawka składki zdrowotnej dla podatników podatku liniowego wynosi 4,9 proc.
Należy podkreślić, że w tym przypadku nie mamy do czynienia z umową cywilnoprawną zawieraną pomiędzy równorzędnymi partnerami, której zapisy interpretuje się w pierwszej kolejności według zgodnej woli stron umowy. Mamy do czynienia ze składką zdrowotną, a więc daniną publiczną nakładaną niejako „przymusowo” w drodze ustawy. To ostatnie stwierdzenie jest kluczowe. Zgodnie bowiem z art. 271 Konstytucji RP nakładanie podatków oraz innych danin publicznych, a także określanie przedmiotu opodatkowania i stawek podatkowych następuje wyłącznie w drodze ustawy.
/>
Konstytucyjna zasada, wedle której nie ma podatku bez ustawy (łac. nullum tributum sine lege) rodzi dalekosiężne skutki interpretacyjne. Nie może bowiem być tak, że podstawa wymiaru oraz stawka składki zdrowotnej przewidziana w ustawie ulega następnie zmianie poprzez wykładnię przepisów dokonywaną przez organa administracji publicznej.
Nie można zgodzić się z argumentacją MZ, wedle której przyjęcie literalnej wykładni art. 79 doprowadziłoby do retroaktywnego zastosowania przepisów regulujących określenie wysokości należnej stawki zdrowotnej w skali roku, bowiem – jak twierdzi MZ – przy obliczaniu wysokości składki dla stycznia 2022 r. należałoby uwzględnić rok składkowy, do którego ten miesiąc przynależy, a więc okres od 1 lutego 2021 r. do 31 stycznia 2022 r.
Artykuł 79 ustawy wprowadzającej Polski Ład jest przepisem szczególnym. Jego celem, jako przepisu przejściowego, jest usunięcie wątpliwości w zakresie sposobu określenia składki zdrowotnej w styczniu 2022 r. W konsekwencji, zgodnie z elementarną zasadą prawa, zgodnie z którą przepis szczególny wyłącza regulację ogólną (łac. lex specialis derogat legi generali) zasadne jest przyjęcie, że art. 79 wyłącza ogólne regulacje wprowadzane przez wskazaną ustawę.
Jedynie na marginesie, odnosząc się do forsowanej przez MZ wykładni art. 79, należy wskazać, iż jako argument za stosowaniem wykładni systemowej MZ przywołuje treść art. 79a ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Przepis ten reguluje sposób obliczania minimalnej składki zdrowotnej, a nie standardowej składki zdrowotnej płaconej przez podatników liniowego PIT. Istotnie, w Polskim Ładzie minimalna składka zdrowotna jest obliczana według stawki 9 proc., ale regulację tę należy uznać za wyjątek od reguły, wedle której standardowa stawka zdrowotna dla podatników podatku liniowego jest obliczana według stawki 4,9 proc. Zestawianie zatem stawki przeznaczonej do wyliczenia minimalnej składki zdrowotnej ze standardową stawką jest całkowicie niezasadne w tym przypadku.
