Podatnik usługi budowlane świadczone dla osób fizycznych dokumentuje fakturami, a zapłatę z tego tytułu przyjmuje wyłącznie na rachunek bankowy. Czy wartości tych usług przedsiębiorca może nie wliczać do limitu 20 000 zł, po którego przekroczeniu konieczne jest posiadanie kasy fiskalnej?

Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób prywatnych (tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych) są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (zob. art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Istnieją jednak zwolnienia z tego obowiązku, które określa rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Otóż akt ten zwalnia (nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.) z obowiązku ewidencjonowania m.in. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł. Z tego zwolnienia mogą też skorzystać podatnicy rozpoczynający w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł (zob. par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania). Zwolnienie to traci jednak moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20 000 zł (zob. par. 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania).
Ustalając prawo do wskazanego zwolnienia, należy uwzględniać – co do zasady – całą wartość sprzedaży na rzecz osób prywatnych, w tym wartość sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z obowiązku ewidencjonowania. Od tej zasady istnieją jedynie dwa wyjątki, które dotyczą obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 35 i 47 załącznika do rozporządzenia (zob. par. 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania). Jednak w przedstawionej sytuacji żaden z tych wyjątków nie ma zastosowania. W konsekwencji przy ustalaniu prawa do wskazanego zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania podatnik, o którym mowa w pytaniu, jest zobowiązany uwzględniać cały obrót z tytułu sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Dotyczy to również obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób prywatnych dokumentowanej fakturami oraz opłacanej na rachunek bankowy podatnika.
Podstawa prawna
art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1626)
par. 3 ust. 1 pkt 1, par. 3 ust. 4 oraz par. 5 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 2519; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1256)