Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób prywatnych (tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych) są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (zob. art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Istnieją jednak zwolnienia z tego obowiązku, które określa rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Otóż akt ten zwalnia (nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.) z obowiązku ewidencjonowania m.in. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł. Z tego zwolnienia mogą też skorzystać podatnicy rozpoczynający w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł (zob. par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania). Zwolnienie to traci jednak moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20 000 zł (zob. par. 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania).
Ustalając prawo do wskazanego zwolnienia, należy uwzględniać – co do zasady – całą wartość sprzedaży na rzecz osób prywatnych, w tym wartość sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z obowiązku ewidencjonowania. Od tej zasady istnieją jedynie dwa wyjątki, które dotyczą obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 35 i 47 załącznika do rozporządzenia (zob. par. 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania). Jednak w przedstawionej sytuacji żaden z tych wyjątków nie ma zastosowania. W konsekwencji przy ustalaniu prawa do wskazanego zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania podatnik, o którym mowa w pytaniu, jest zobowiązany uwzględniać cały obrót z tytułu sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Dotyczy to również obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób prywatnych dokumentowanej fakturami oraz opłacanej na rachunek bankowy podatnika.
Podstawa prawna
art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1626)
par. 3 ust. 1 pkt 1, par. 3 ust. 4 oraz par. 5 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 2519; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1256)