Od 2022 r. podatnicy odliczą dodatkowo 50 proc. wydatków poniesionych na działalność: sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę. Warunkiem będzie jednak zaliczenie ich w pierwszej kolejności do kosztów.
Na tym tle przez wiele lat toczyły się spory z fiskusem. Organy wielokrotnie kwestionowały rozliczanie wydatków firm w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. corporate social responsibility - CSR).
- Fiskus podważa odliczenie, jeżeli uzna, że takich wydatków w ogóle nie można było potrącić od przychodów, bo przykładowo stanowiły one darowiznę - podkreśla Grzegorz Kuś, radca prawny, doradca podatkowy i ekspert PwC.
Wyjaśnia, że ten sam problem może się pojawić przy korzystaniu z nowych preferencji.
Nowe preferencje
Chodzi o nową ulgę CSR (zwaną również ulgą sponsoringową), która zacznie obowiązywać od 2022 r. wraz z wejściem w życie nowelizacji zwanej potocznie Polskim Ładem. Nowelizacja ta czeka już tylko na podpis prezydenta i opublikowanie w Dzienniku Ustaw.
Z nowego rozwiązania będą mogli korzystać wszyscy przedsiębiorcy, czyli zarówno prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jak i spółki. Będą oni mogli odliczyć od podstawy obliczenia podatku dodatkowo 50 proc. kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność: sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę. Wynika to z dodanych art. 26 ha ustawy o PIT i art. 18ee ustawy o CIT.
Oznacza to, że podatnik, który spełni określone warunki, będzie mógł potrącić łącznie 150 proc. poniesionych kosztów. Ulga będzie odliczana maksymalnie do wysokości dochodów uzyskanych w roku podatkowym.
Nowa preferencja, podobnie jak funkcjonująca już od kilku lat ulga na badania i rozwój, będzie odliczana w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty.
Objęte ulgą koszty na działalność sportową mogą dotyczyć finansowania: klubu sportowego (np. zakup sprzętu sportowego), stypendium sportowego, imprezy sportowej niebędącej imprezą masową.
Z kolei w przypadku preferencji na działalność kulturalną pojawi się możliwość dodatkowego odliczenia kosztów poniesionych na tworzenie, upowszechnianie i ochronę kultury. Wydatki będą musiały być poniesione na rzecz instytucji kultury wpisanych do rejestru, a także na finansowanie działalności kulturalnej realizowanej przez uczelnie artystyczne i publiczne szkoły artystyczne.
Natomiast ulga na działalność wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę pozwoli odliczyć dodatkowo m.in. wydatki na studenckie stypendia za wyniki w nauce, stypendia naukowe dla doktorantów, koszty opłat związanych z kształceniem zatrudnionego pracownika na studiach podyplomowych i innych formach kształcenia, koszty wynagrodzeń studentów na praktykach w zakładach pracy. Niektóre koszty, np. dotyczące wynagrodzeń studentów na praktykach, będą podlegać odliczeniu, jeżeli będą realizowane na podstawie umowy zawartej przez podatnika z uczelnią.
Związek z przychodem
Ministerstwo Finansów chce w ten sposób uatrakcyjnić wspieranie działalności sportowej, kulturalnej i naukowej. Już teraz - jak twierdzi - rynek sponsoringu w Polsce szybko się rozwija. W 2020 r. tylko na wspieracie działalności klubów sportowych i na stypendia dla sportowców firmy wydały - według różnych szacunków - ok. 1 mld zł. Resort finansów oszacował, że w 2022 r. dzięki nowej uldze firmy zaoszczędzą ok. 100 mln zł.
Grzegorz Kuś podkreśla jednak, że skorzystanie z ulgi wcale nie będzie tak oczywiste, bo w pierwszej kolejności muszą być spełnione warunki umożliwiające zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów. A z tym już dotychczas było wiele problemów. Fiskus nie zawsze bowiem dostrzega związek między poniesionym kosztem a przychodem.
W tym zakresie nie ma co za bardzo liczyć na nowe przepisy, mimo że ustawodawca wprost wskazał w nich, jakie wydatki sponsoringowe można uznać „za koszty uzyskania przychodów” (art. 26 ha ust. 2,4 i 5 ustawy o PIT i art. 18ee ust. 2,4 i 5 ustawy o CIT).
- Z przepisów tych można skorzystać pomocniczo przy argumentowaniu, że określone wydatki mogą być kosztami uzyskania przychodów. Jednak ze względu na umiejscowienie tych przepisów nie można traktować ich jako niepodważalnego katalogu kosztów, które można potrącać od przychodu. Należy je czytać tylko w kontekście ulgi - podkreśla Grzegorz Kuś.
Wyjaśnia, że ulga będzie premiowała tylko niektóre wydatki, ściśle określone w ustawie. Przykładowo, jeżeli firma będzie chciała sponsorować konkretnego sportowca, to nie skorzysta z ulgi. Ta bowiem będzie przysługiwać pod warunkiem przekazania pieniędzy klubowi sportowemu, a nie konkretnemu sportowcowi.
Nie dla darowizn
Grzegorz Kuś podkreśla także, że warunkiem potrącenia od przychodu wydatków na sport, kulturę i naukę jest poniekąd wzajemność świadczeń. Jeżeli firma jedynie wpłaci pieniądze, aby wesprzeć dany klub sportowy, to może zostać to uznane za darowiznę. Ta natomiast nie może być ujęta w kosztach uzyskania przychodu (na darowizny przysługuje odrębne odliczenie przewidziane w ustawach o PIT i CIT).
Inaczej będzie, gdy firma zasponsoruje klub piłkarski, ale w zamian na trybunach i koszulkach pojawia się jej logo. Wówczas można uznać, że wydatek miał na celu osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów - jako wydatek na cele reklamowe, promocyjne. Istotne jest tylko, aby w tym zakresie podpisać umowę sponsoringową i jej przestrzegać.
W takich przypadkach fiskus przychylnie patrzy na działania przedsiębiorcy i pozwala na ujęcie wydatków w kosztach uzyskania przychodu. Potwierdzają to liczne interpretacje dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym pismo z 12 października 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.330.2021.3.BS). Chodziło o spółkę, która w ramach działalności i podpisanych umów z klubami sportowymi wpłaca pieniądze na ściśle określone przez nią cele, np. organizację obozów. Natomiast kluby są zobowiązane do rozpowszechniania nazwy i logo spółki (reklamy). Dyrektor KIS zgodził się ze spółką, że realizacja celów CSR nie następuje przez sam wydatek, ale przez zbudowanie wizerunku spółki, który przełoży się na jej przychody.
Podobnie stwierdził w innych interpretacji np. z 18 sierpnia 2021 r., (sygn. 0111-KDIB1-2.4010. 226.2021.1.MZA), 28 lipca 2021 r. (syg. 0111-KDIB1-1.4010.181. 2021.4.BS), z 14 kwietnia 2021 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.58. 2021.1.BKD), z 1 lipca 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.186. 2020.1.BD).
- Problem pojawia się wówczas, gdy organy przychodzą na kontrolę, a spółka nie ma odpowiednich dokumentów potwierdzających wykonanie wzajemnych świadczeń - podkreśla Grzegorz Kuś. Dlatego - jak dodaje - firmy często gromadzą segregatory zdjęć i innych dokumentów, aby udowodnić, że doszło do wzajemności świadczeń.
Bez zawodowego sportu
Wątpliwości w tym obszarze jest więcej. W nowych przepisach podatkowych jest bowiem odniesienie do klubów, o których mowa w art. 28 ust. 1 ustawy o sporcie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1133), czyli niedziałających dla zysku.
- Przepis ten jednak został skonstruowany dla jednostek samorządowych, które przekazują klubom sportowym dotacje - wskazuje ekspert PwC.
W związku z tym nie wiadomo właściwie, o jakie kluby chodzi. Nie do końca wiadomo, czy ulga będzie przysługiwać, gdy pieniądze zostaną przekazane na klub, który wprawdzie osiąga zysk (bo np. sprzedaje koszulki), ale całą uzyskaną dzięki temu kwotę przeznacza na cele statutowe.
- Jeżeli ustawodawca chciał wyłączyć z ulgi finansowanie zawodowego sportu, to mógł to zrobić w znacznie prostszy sposób - konstatuje Grzegorz Kuś. A tak - jak mówi - będzie to wymagało doprecyzowania, np. w objaśnieniach podatkowych. Co więcej - podkreśla ekspert - analogicznego ograniczenia nie ma w przypadku instytucji kultury.
Stare umowy
Grzegorz Kuś zwraca też uwagę, że choć ulga CSR wejdzie w życie od 2022 r., to będą nią mogły być objęte koszty uzyskania przychodów ponoszone na podstawie zawartych wcześniej umów sponsoringowych. Dlatego warto je przejrzeć w kontekście możliwości kwalifikacji do ulgi.
Etap legislacyjny
Nowelizacja ustawy o PIT, CIT oraz niektórych innych ustaw - czeka na podpis prezydenta i opublikowanie w Dz.U.
