Pracownicy i funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej stawiają resortowi finansów ultimatum – albo podwyżki, albo 23 października protest pod jego gmachem.

Na tym jednak nie zakończą się działania protestacyjne. W kolejnym kroku pracownicy i funkcjonariusze zaczną utrudniać pracę urzędów. Związki zawodowe działające w ramach KAS będą ich bowiem zachęcać do korzystania ze swoich praw pracowniczych (np. ze zwolnień lekarskich w związku ze stanem zdrowia, ścisłego respektowania ustawowych przerw w pracy lub służbie oraz ewidencjonowania nadgodzin, oddawania krwi), a także do bardzo dokładnego i skrupulatnego obsługiwania interesantów.
O kiepskich nastrojach w skarbówce pisaliśmy już w ubiegłym roku, kiedy również była mowa o protestach („Wyższe pensje tematem numer jeden w skarbówce” – DGP nr 100/2021). Wówczas jednak związki działające w ramach KAS nie były w tej kwestii jednomyślne.
Teraz sytuacja jest zupełnie inna. Pod komunikatem zachęcającym do protestu podpisało się siedem związków. Natomiast pozostałe trzy już zadeklarowały chęć dołączenia.
Obiecane podwyżki
Przyczyna sporu to podwyżki, a w zasadzie ich brak. Nie są bowiem realizowane założenia przyjęte w 2019 r. w planie modernizacji KAS na lata 2020–2022. Obiecano w nim nie tylko dodatkowe pieniądze na doposażenie, lecz także wzrost wynagrodzeń. W sumie chodziło aż o 1,9 mld zł.
Plany zmieniono rok temu już po przyjęciu uchwały modernizacyjnej, zasłaniając się sytuacją związaną z koronawirusem. Uchwałą Rady Ministrów z 3 marca br. obcięto pieniądze na modernizację o 313 mln zł.
W związku z tym skończyło się jedynie na zwrocie zabranego wcześniej funduszu nagrodowego (oficjalnie nazywanego „podwyżką”) i dodatkowych 3 proc. jednorazowej nagrody, co w żaden sposób nie rekompensuje obecnie wysokiej inflacji.
Sami zainteresowani podkreślają, że chcą tylko równego traktowania. Pandemia nie pokrzyżowała bowiem planów modernizacyjnych w innych resortach. Jak wskazują, są one realizowane na bieżąco, a rząd wprowadza też nowe programy z opcją podwyżek płac (np. w Straży Pożarnej). Komitet protestacyjny (złożony na razie z siedmiu związków zawodowych) w rozsyłanym komunikacie zwraca uwagę, że funkcjonariusze innych służb mają otrzymać na rękę ok. 500 zł więcej, a nauczyciele nawet 1400 zł brutto. Dlatego sami domagają się podwyżek co najmniej w tej samej wysokości.
Brak komunikacji
Oliwy do ognia dolewa zachowanie kierownictwa Ministerstwa Finansów, które odwleka rozmowy. W piśmie z 5 października br. (znak sprawy DOM8.105.58.2021) Magdalena Rzeczkowska, szefowa KAS, przyznaje wprawdzie, że planowana jest organizacja spotkania z ministrem finansów, funduszy i polityki regionalnej, ale z uwagi na szczególnie napięty harmonogram obowiązków ministra termin zostanie ustalony po 11 października br.
Dlatego związki nie rezygnują ze swoich przygotowań do protestów. Tylko konkretne ustalenia dotyczące podwyżek mogą przerwać ich działania. Jeżeli nie uda się porozumieć, to 23 października br. rozpocznie się protest – w pierwszej kolejności będzie to demonstracja pod gmachem Ministerstwa Finansów. W odpowiedzi na pytanie DGP resort zapewnił jednak, że jest w stałym kontakcie ze związkami. Natomiast w 2022 r. planuje kolejny wzrost wynagrodzeń (patrz: odpowiedź w ramce).
Nierealne kontrole
To jednak niejedyny problem pojawiający się w skarbówce, którego rozwiązanie MF odwleka. Chodzi też o trudną sytuację komórek zajmujących się system rejestracji i monitorowania przewozu towarów (SENT). O tym informował na początku sierpnia br. Związek Zawodowy Celnicy PL.
W piśmie przesłanym do resortu zwrócił on uwagę na niewłaściwy podział zadań pomiędzy poszczególne komórki, złe przygotowanie funkcjonariuszy do wykonywanych obowiązków (szkoleń), braki sprzętowe, a także nierealne oczekiwania przełożonych względem podwładnych przy realizacji zadań.
Według związku problem wynika m.in. z tego, że kontrole SENT są prowadzone w działach, które zajmują się wieloma innymi zadaniami, np. przeszukaniami w ramach pomocy prawnych, doprowadzeniami, kontrolami nielegalnych papierosów, urządzania gier na automatach. Natomiast w związku ze zmianami przepisów nakładane są nowe obowiązki, np. w zakresie kontroli e-TOLL.
Kłopot w tym, że odnośnie do kontroli e-TOLL Ministerstwo Finansów przekazało jedynie swoje nierealne wytyczne. Zgodnie z nimi resort wymaga np. od dwuosobowego patrolu w czasie jednej służby przeprowadzenia minimum 14 kontroli. To wygórowana norma, biorąc pod uwagę, że w ich trakcie na bieżąco funkcjonariusze muszą wykonywać również inne działania, np. wprowadzić informacje na temat kontroli do oddzielnych systemów czy dodatkowo sporządzić notatkę.
Jednocześnie funkcjonariusze nie zostali odpowiednio przeszkoleni do tych zadań. Nie zostały też opracowane procedury postępowania, w szczególności po ujawnieniu nieprawidłowości (np. wobec obcokrajowców, zabezpieczenia na poczet kary pieniężnej czy unieruchomienia pojazdu).
Problemy te, jak wskazuje związek, mają wpływ na falę odejść ze służby. Celnicy PL zaapelowali więc o zmianę podejścia do kontroli. Do tej pory resort nie rozpoczął dialogu w tej sprawie. ©℗
Odpowiedź Ministerstwa Finansów
Minister Finansów oraz Szef Krajowej Administracji Skarbowej, dążąc do poprawy warunków płacowych wszystkich pracowników i funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej, podjęli działania mające zwiększyć wzrost ich wynagrodzeń.
W tzw. ustawie okołobudżetowej na rok 2021 znalazł się zapis umożliwiający przyznanie przez pracodawcę (kierownika jednostki albo dyrektora generalnego) pracownikom państwowej sfery budżetowej specjalnych dodatków motywacyjnych w ramach utworzonego dodatkowego funduszu motywacyjnego w wysokości 6 proc. planowanych na rok 2021 wynagrodzeń osobowych i uposażeń. Specjalne dodatki motywacyjne będą przyznawane w szczególności za duże zaangażowanie w pracę, efektywną realizację zadań oraz wysoką jakość wykonywanej pracy. Będzie można je przyznać od 1 września 2021 r. i wypłacać do 30 listopada 2022 r.
Na 2022 r. zaplanowano wzrost wynagrodzeń o 4,4 proc. oraz przywrócenie 3 proc. funduszu nagród.
Również na 2022 r., w rezerwie celowej, zabezpieczono środki na modernizację wynagrodzeń i uposażeń w Krajowej Administracji Skarbowej w ramach wieloletniego programu „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2020–2022”. W 2022 r. w związku ze wzrostem wynagrodzeń o 4,4 proc. oraz uruchomieniem kolejnej transzy podwyżek wynagrodzeń w ramach programu wieloletniego planujemy wzrost wynagrodzeń o:
• 7,4 proc. dla członków korpusu służby cywilnej;
• 7,1 proc. dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej;
• 6,4 proc. dla pracowników spoza korpusu służby cywilnej.
Kierownictwo Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej pozostaje w stałym dialogu ze związkami zawodowymi działającymi w KAS, a spotkania z przedstawicielami związków odbywają się cyklicznie.
Ostatnie spotkania Zespołu ds. dialogu ze związkami zawodowymi działającymi w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej odbyło się 30 września 2021 r. Podczas niego strona społeczna zwróciła się z prośbą o udział w kolejnym spotkaniu ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej jako dysponenta środków budżetowych.
5 października 2021 r. otrzymali oni, tak jak przedstawiciele RKS AS NSZZ „Solidarność” i nowopowstałej inicjatywy MZZ Związkowa Alternatywa w KAS, pisemne potwierdzenie zorganizowania – w możliwie najbliższym terminie – takiego spotkania.