Subskrybuj nas na Youtube
Mam pytanie dotyczące programu „Aktywna tablica w latach 2020‒2024”. Szkoły brały udział w programie w 2018 r., ale teraz można dostać wsparcie finansowe na zakup pomocy dydaktycznych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Czy „Aktywna tablica” to par. 4210 czy 4240? Jeśli dla uczniów niepełnosprawnych, to czy można z rozdziału 80150 dać wkład własny? Czy lepiej z rozdziału 80101, a w momencie kiedy otrzymam pismo o przyznaniu dotacji, zobaczę, w jakim rozdziale została przyznana dotacja, i wtedy ewentualnie zrobię przeniesienia?
Jarosław Jurga, ekspert z zakresu rachunkowości budżetowej, certyfikowany księgowy
Sposób ewidencji operacji gospodarczych wynikających z realizacji rozporządzenia Rady Ministrów z 23 października 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020–2024 – „Aktywna tablica” (dalej: rozporządzenie w sprawie programu „Aktywna tablica”) wynikał będzie przede wszystkim ze sposobu, w jaki zostaną zagospodarowane środki w ramach tego programu. Realizowane wydatki mogą dotyczyć zarówno zakupów majątkowych, jak i bieżących jednostki.
Wkład własny
Stosownie do par. 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie programu „Aktywna tablica” wsparcia finansowego udziela się pod warunkiem zapewnienia przez organ prowadzący w odniesieniu do każdej szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej i specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, wnioskujących o udział w programie, wkładu własnego w wysokości co najmniej 20 proc. kwoty kosztów realizacji zadania objętego dofinansowaniem z budżetu państwa. Do wkładu własnego zalicza się wkład finansowy przeznaczony przez organ prowadzący na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii objętych wnioskiem o udział w programie, wydatkowany w roku złożenia wniosku. Wkładem własnym może być również wkład rzeczowy w formie sprzętu komputerowego i innych urządzeń wykorzystywanych jako pomoce dydaktyczne, zakupionych w roku złożenia wniosku o udział w programie, ale nie później niż do dnia złożenia wniosku.
W świetle wyjaśnień Ministerstwa Edukacji i Nauki zamieszczonych na stronie internetowej (https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/aktywna-tablica) w ramach finansowego wkładu własnego katalog możliwych do zakupienia sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii nie jest ograniczony zakresowo. Organ prowadzący szkołę może również zakupić dowolnie wybrany sprzęt, pomoce dydaktyczne lub narzędzia do terapii, wykorzystujące technologie informacyjno-komunikacyjne za sumę stanowiącą 20 proc. wartości całego zadania. Jeżeli wsparcie finansowe będzie przeznaczone na dofinansowanie zadań inwestycyjnych szkół i placówek oświatowych, to wkład własny organu prowadzącego będącego jednostką samorządu terytorialnego powinien wynosić co najmniej 50 proc. kwoty kosztów realizacji zadania objętego dofinansowaniem z budżetu państwa.
W trakcie realizacji programu „Aktywna szkoła” powstała wątpliwość dotycząca możliwości wniesienia wkładu własnego uzyskanego z dotacji otrzymanej na mocy art. 35 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach wskazała w tej kwestii, że dotacje udzielane na mocy art. 35 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych przeznaczone są na dofinansowanie realizacji zadań szkół w zakresie kształcenia, wychowania i opieki. Dotacje mogą̨ być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, w tym na sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowadzącego, o których mowa w art. 10 ust. 1 prawa oświatowego. Zdaniem RIO wsparcie finansowe ze środków budżetu państwa na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych niezbędnych do realizacji programów nauczania, o którym stanowi par. 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie programu „Aktywna tablica”, może być uzupełnione wkładem własnym szkoły pochodzącym z dotacji z budżetu jednostki samorzadu terytorialnego, tj. dotacji przeznaczonej na wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania.
Właściwe zapisy
Zgodnie z par. 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie programu „Aktywna tablica” wsparcie finansowe udzielane jest w formie dotacji dla organu prowadzącego. Udzielając dotacji jednostce samorzadu terytorialnego, dysponent środków zgodnie z art. 150 pkt 4 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.), w przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, która określa w szczególności termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji. W myśl art. 152 ust. 1 u.f.p. jednostki, którym została udzielona taka dotacja, są obowiązane do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji oraz wydatków dokonywanych z tych środków. Wyodrębniona ewidencja polega na możliwości identyfikacji operacji z wykorzystaniem środków z dotacji w ramach już prowadzonych przez daną jednostkę, ksiąg rachunkowych. W tym celu należy wprowadzić odpowiednie konta syntetyczne, analityczne i pozabilansowe w sposób umożliwiający zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o rachunkowości spełnienie wymagań dotyczących sporządzenia sprawozdań finansowych i innych rozliczeń.
Co do zasady w ramach programu „Aktywna tablica” nabywane będą środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu, takie jak laptopy, dodastkowe kamery internetowe, dodatkowe słuchawki i mikrofony, tablety graficzne, w większości jednostek stanowiące pozostałe środki trwałe. Zgodnie z par. 7 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: rozporządzenie w sprawie rachunkowości oraz planów kont) środki trwałe stanowiące pomoce dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu spisywane są w koszty jednorazowo w momencie oddania do użytkowania.
W świetle objaśnień załącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont do ewidencji środków trwałych umarzanych w całości w momencie oddania do użytkowania służy konto 013 „Pozostałe środki trwałe”. Fakturę za zakupiony sprzęt należy zewidencjonować na stronie Wn konta 013, gdzie ujmuje się zwiększenie stanu i wartości początkowej pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu w korespondencji z kontem 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”. Konto 201 służy do ewidencji rozrachunków i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z tytułu przychodów finansowych.
Oddanie do użytkowania zakupionego wyposażenia w ramach programu „Aktywna tablica” należy ująć w ewidencji bilansowej jednostki z wykorzystaniem konta 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych”. Konto 072 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, podlegających umorzeniu jednorazowo w pełnej wartości, w miesiącu wydania ich do używania. Umorzenie jest księgowane w korespondencji z kontem 401 „Zużycie materiałów i energii”. Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii na cele działalności podstawowej, pomocniczej i ogólnego zarządu.
Klasyfikacja
Zagadnienie pomocy dydaktycznych zostało pośrednio opisane w par. 2 rozporządzenia w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania, gdzie wskazano, że szkoły powinny być wyposażone w pomoce dydaktyczne i sprzęt umożliwiające realizację zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.
Właściwym paragrafem klasyfikacji budżetowej wydatków związanych z zakupem pomocy dydaktycznych służących realizacji procesu dydaktycznego zgodnie z objaśnieniami załącznika nr 4 do rozporządzeniu ministra finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych jest par. 424 „Zakup środków dydaktycznych i książek”, który ma zastosowanie do zakupów środków dydaktycznych służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych oraz książek i zbiorów bibliotecznych.
Klasyfikując wydatek do odpowiedniego rozdziału klasyfikacji budżetowej, należy mieć na uwadze art. 39 ust. 1 pkt 1 u.f.p., zgodnie z którymi rozdział wydatków określa rodzaj działalności. W zależności od rodzaju realizowanej działalności środki w ramach programu „Aktywna tablica” mogą być również zaklasyfikowane do rozdziału 80150 „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych”, który obejmuje wydatki i dochody związane z realizacją zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy w tych szkołach, inne niż klasyfikowane w rozdziale „80102 Szkoły podstawowe specjalne”.
Najważniejsze zmiany
1 września weszła w życie nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020‒2024 ‒ „Aktywna tablica”. Za jej sprawą m.in. rozszerzono katalog sprzętu umożliwiającego realizację nauczania na odległość o zestaw dla nauczyciela do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, w skład którego wchodzą laptop, dodatkowa kamera internetowa, dodatkowy zestaw słuchawek i mikrofon, statyw, tablet graficzny lub innego rodzaju tablet służący w szczególności do rysowania elementów graficznych na komputerze lub monitorze. Maksymalna wysokość wsparcia finansowego dla szkoły podstawowej, o której mowa w par. 2 ust. 5 i 6, z przeznaczeniem na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych lub narzędzi do terapii, o których mowa w par. 2 ust. 5 pkt 2 lit. c i d oraz ust. 6 pkt 2 lit. c‒e, wynosi 35 000 zł. Natomiast maksymalna wysokość wsparcia finansowego dla szkoły, o której mowa w par. 2 ust. 3‒6, z przeznaczeniem na zakup w latach 2021‒2024 laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej albo zestawów dla nauczycieli do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość o wskazanym wyżej składzie, wynosi 14 000 zł.
Nowelizacja przepisów ma spowodować, że wsparcie finansowe w ramach programu „Aktywna tablica” będzie dostępne dla tych szkół podstawowych, które nie otrzymały takiej pomocy w poprzedniej jego edycji, tj. w latach 2017‒2019. Wyjątkiem oczywiście będzie sytuacja, gdy wsparcie ma dotyczyć sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii kupowanych z przeznaczeniem dla uczniów niepełnosprawnych kształcących się w danej szkole.
Wydłużono też niektóre terminy. Na przykład organy prowadzące szkoły objęte wsparciem finansowym będą składały sprawozdania wojewodom do 15 września (a nie jak dotychczas do 30 czerwca) każdego roku następującego po roku otrzymania wsparcia finansowego.
Oprac. M.Sob
Podstawa prawna
art. 35 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2029; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1237)
art. 10 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. ‒ Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 762)
art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217)
art. 39 ust. 1 pkt 1, art. 150 pkt 4, art. 152 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 535)
par. 2 ust. 2, par. 3 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 23 października 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020–2024 – „Aktywna tablica” (Dz.U. z 2020 r. poz. 1883; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1602)
rozporządzenie Rady Ministrów z 27 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020–2024 – „Aktywna tablica” (Dz.U. poz. 1602)
par. 2 rozporządzenia z 17 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych zagranicznych (Dz.U. z 2011 r. nr 6, poz. 23)
par. 7 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 342)
załącznik nr 4 do rozporządzenia ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1382)