Jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Kupiłem w Rosji towar, który następnie sprzedałem mojemu rosyjskiemu kontrahentowi. Towar został przetransportowany wewnątrz Rosji. Czy w związku z tym powinienem rozliczyć w Polsce VAT z tytułu zakupu lub sprzedaży? Czy koszt zakupu towaru możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w kwocie netto czy brutto (zawierającej rosyjski VAT)
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT nabywcy towarów mogą być zobowiązani do rozliczenia – w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia – VAT z tytułu dostaw towarów, które są przez nich nabywane. Są to tzw. dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca. Jest tak, jeżeli łącznie spełnionych jest pięć warunków, w tym wymóg, aby doszło do odpłatnej dostawy towarów, której miejsce znajduje się na terytorium kraju. Warunek ten w przedstawionej sytuacji nie jest spełniony, gdyż miejsce dokonania wskazanej dostawy (na rzecz polskiego przedsiębiorcy) znajdowało się na terytorium Rosji (na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 lub 3 ustawy o VAT). W konsekwencji z tytułu przedmiotowego zakupu nie ma on obowiązku rozpoznawania dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca. Wskazany zakup nie stanowi również wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (zob. art. 9 ustawy o VAT) ani żadnej innej czynności podlegającej rozliczeniu w Polsce na gruncie VAT (zob. art. 5 ustawy o VAT).
A zatem w omawianym przypadku polski przedsiębiorca nie musi w żaden sposób rozliczać dla celów VAT zakupu dokonanego w Rosji. Przyjmuje się przy tym, że kwoty VAT nakładane przez państwa nienależące do Unii Europejskiej mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów niezależnie od tego, czy podatnikom w państwach tych przysługuje prawo do odzyskania tych kwot podatku (nie stanowią bowiem kwot podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT). W konsekwencji wydatki na zakup towaru sprzedanego następnie rosyjskiemu kontrahentowi przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w kwocie brutto.
Jednocześnie należy wyjaśnić, że o ile przedsiębiorca nie musi rozpoznawać w Polsce dla celów VAT dokonanego zakupu, o tyle jest to konieczne w przypadku dokonanej przez niego dostawy towaru (zakładając, że nie jest on zarejestrowany w Rosji jako podatnik VAT). Należy ją bowiem wykazać w polu K_11 części ewidencyjnej oraz uwzględnić w polu P_11 części deklaracyjnej pliku JPK_VAT. Ponadto dostawa ta powinna zostać przez przedsiębiorcę udokumentowana polską fakturą wystawioną bez danych dotyczących stawki (ewentualnie ze stawką „NP”) i kwoty VAT (zob. art. 106a pkt 2 lit. b w zw. z art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT), a zapewne również z wyrazami „odwrotne obciążenie” (zob. art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT). ©℗
Podstawa prawna
art. 5, art. 9, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 22 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 106a pkt 2 lit. b oraz art. 106e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243)
art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243)
rozporządzenie ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1179)