Mowa tutaj o ustawie z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (tzw. SLIM VAT 2), która w momencie oddawania niniejszego numeru do druku czekała na publikację w Dzienniku Ustaw. Z pewnością na uwagę zasługuje kolejna już zmiana w deklarowaniu importu towarów. Od czasu, gdy wprowadzono w tym zakresie uproszczony system rozliczeń, będzie to trzecia istotna poprawka ustawodawcy decydująca o prawie do tego uproszczenia. Dla wyjaśnienia znaczenia tej najnowszej konieczne jest jednak przypomnienie, na czym polegały poprzednie.
Zasada pozostaje niezmienna – VAT od importu towarów jest obliczany i wykazywany w zgłoszeniu celnym. W związku z tym należy go zapłacić w ciągu 10 dni, licząc od dnia powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych (art. 33 ust. 1 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243; dalej: ustawa o VAT). Od 1 grudnia 2008 r. istnieje natomiast możliwość rozliczania podatku należnego od importu towarów w deklaracji składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu tego importu (art. 33a ustawy o VAT). To nie tylko uproszczenie, lecz także wydłużenie czasu na zapłatę podatku, bo pozwala uregulować go dopiero do 25. dnia następnego miesiąca.
W praktyce do 30 czerwca 2020 r. niewielu podatników korzystało z tej możliwości, gdyż w tym przypadku warunkiem koniecznym było, aby import odbywał się w jednej z dwóch szczególnych procedur celnych (o których mowa w art. 166 oraz art. 182 unijnego kodeksu celnego) lub by importer miał status upoważnionego przedsiębiorcy (AEO). Od 1 lipca 2020 r. korzystanie z opodatkowania w procedurze określonej w art. 33a ustawy o VAT jest możliwe pod warunkiem złożenia zgłoszenia celnego przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów celnych. Przy czym wymóg ten nie obowiązuje, jeżeli podatnik ma status AEO lub ma pozwolenie na stosowanie wskazanych wyżej procedur celnych.
Tak więc obecnie z możliwości wykazania importu towarów w deklaracji VAT mogą korzystać czynni podatnicy VAT, którzy:
  • nie zalegają we wpłatach składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatków stanowiących dochód budżetu państwa na więcej niż 3 proc. z każdego tytułu odrębnie,
  • dokonują zgłoszeń celnych przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów celnych, czyli z reguły przez agencję celną.
Korzystanie z tego uproszczenia wyklucza natomiast składanie kwartalnych deklaracji VAT (art. 99 ust. 3a pkt 3 ustawy o VAT).
Wszystko w JPK_V7
Do 30 września 2020 r. prawo do wykazania importu towarów w deklaracji VAT było uzależnione od przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego w ciągu czterech miesięcy dokumentów potwierdzających rozliczenie w deklaracji podatkowej podatku należnego od importu towarów (art. 33a ust. 6 ustawy o VAT). Od 1 października 2020 r. wymóg ten został uchylony, co miało związek z wprowadzeniem od tego dnia innego obowiązku – w zakresie JPK_VAT. Od tego dnia czynni podatnicy VAT (również ci, którzy wykazali import towarów w deklaracji podatkowej na podstawie art. 33a ustawy o VAT) wysyłają JPK_V7, który zawiera zarówno część ewidencyjną, jak i deklaracyjną. W części ewidencyjnej należy podać:
a) wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT,
b) następujące dane ze zgłoszenia celnego lub z deklaracji importowej, o której mowa w art. 33b ustawy o VAT, dokumentujących dokonanie importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT:
– numer zgłoszenia celnego lub deklaracji importowej,
– datę przyjęcia zgłoszenia celnego lub datę deklaracji importowej,
– imię i nazwisko lub nazwę nadawcy w przypadku zgłoszenia celnego.
Wymogi te wynikają z par. 10 ust. 1 pkt 6 oraz ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1179).
Ponadto w ewidencji muszą się znaleźć dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT. W związku z tym należy zamieścić w niej oznaczenie „IMP” (par. 11 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia). Dzięki wszystkim tym danym zawartym w części ewidencyjnej JPK_V7 organy podatkowe mogą już dziś łatwo weryfikować rozliczenia VAT należnego od importu towarów.
Co z korektą…
Powstał natomiast inny problem – uchylając art. 33a ust. 6, zmieniono zarazem art. 33a ust. 7 ustawy o VAT. Zapisano w nim, że jeżeli podatnik wybrał rozliczenie VAT należnego od importu towarów w deklaracji, a nie rozliczył tego podatku w całości lub w części, to traci prawo do takiego uproszczenia i musi zapłacić zaległy VAT zgodnie z ogólną zasadą, wraz z odsetkami za zwłokę. W praktyce oznaczało to brak możliwości skorygowania deklaracji, w której należało rozliczyć VAT należny od importu towarów.
Od 1 października br. to się zmieni. SLIM VAT 2 wprowadza możliwość skorygowania deklaracji podatkowej w ciągu czterech miesięcy, licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów.
Dopiero po upływie tego terminu podatnik, który nie rozliczy podatku od importu towarów w deklaracji ani nie skoryguje tejże deklaracji, będzie musiał zapłacić VAT według ogólnej zasady, wraz z odsetkami za zwłokę. Odsetki będą więc liczone od dnia następującego po upływie 10 dni od dnia, w którym organ celny powiadomiłby podatnika o kwocie VAT należnego od importu towarów.
…i z solidarną odpowiedzialnością
W konsekwencji – jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu nowelizacji SLIM VAT 2 – odpowiedzialność solidarna będzie ciążyć na przedstawicielu bezpośrednim i pośrednim, działającymi na rzecz podatnika, dopiero gdy podatek od importu towarów nie zostanie rozliczony w prawidłowej wysokości w terminie czterech miesięcy po miesiącu, w którym podatnik miał go wykazać i zapłacić. Odpowiedzialność solidarna będzie dotyczyć kwoty podatku wykazanego w zgłoszeniu celnym, która nie została rozliczona, oraz odsetek za zwłokę.
SLIM VAT 2 vs ulga na złe długi. Wierzyciele nie dostali tego, co chcieli
SLIM VAT 2 vs ulga na złe długi. Wierzyciele nie dostali tego, co chcieli

Zobacz również
Jeżeli podatnik w danym miesiącu dokona kilku zgłoszeń celnych i nie rozliczy w prawidłowej wysokości np. tylko podatku z jednego zgłoszenia celnego ani nie skoryguje deklaracji w ciągu czterech miesięcy, to straci prawo do takiego rozliczenia tylko w odniesieniu do kwoty podatku wykazanego w tym konkretnym zgłoszeniu celnym.
Przepis przejściowy
Nowy ust. 6a i zmieniony ust. 7 w art. 33a ustawy o VAT wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia nowelizacji SLIM VAT 2 w Dzienniku Ustaw. Ogłoszenie powinno nastąpić najpóźniej do 7 września.
Nowe przepisy będą miały zastosowanie już do importu towarów, w stosunku do którego obowiązek podatkowy powstanie „od pierwszego dnia miesiąca”, w którym wchodzą w życie zmienione regulacje (art. 3 nowelizacji). To oznacza, że w ciągu czterech miesięcy będzie można skorygować deklarację, w której powinien zostać wykazany import towarów, dla którego obowiązek podatkowy powstał w miesiącu, w którym przypada dzień następujący po ogłoszeniu nowelizacji SLIM VAT 2 w Dz.U.