Odpowiedzialność podatkowa może dotyczyć tylko zobowiązań ustalonych za życia spadkodawcy – przypomniał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Wyjaśnił więc, że jeżeli wobec spadkodawcy nie została i nie może już być wydana (ze względu na jego śmierć) decyzja ustalająca zobowiązanie podatkowe, to spadkobierca nie może odpowiadać z tytułu niezapłaconego podatku.
Dwa spadki
Chodziło o podatnika, który na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza 1 marca 2021 r., odziedziczył jedną trzecią części spadku po ojcu. Drugą jedną trzecią odziedziczyła w ten sam sposób matka podatnika. Niespełna dwa tygodnie potem kobieta zmarła.
Przed śmiercią, ze względu na stan zdrowia, nie zdążyła ona złożyć zgłoszenia nabycia spadku po mężu. Doszło do kolejnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz sporządził go 9 kwietnia 2021 r. i na tej podstawie podatnik nabył jedną drugą części spadku po matce.
Zależało mu na tym, aby od żadnego z tych spadków (odziedziczonych po ojcu i po matce) nie zapłacić podatku od spadków i darowizn. Chciał więc skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wymagało to jednak zgłoszenia urzędowi skarbowemu nabycia spadku w ciągu 6 miesięcy.
Jak liczyć 6 miesięcy
Podatnik chciał się upewnić, jak liczyć ten półroczny okres i czy wystarczy tylko go dochować, aby skorzystać ze zwolnienia, mimo że matka nie zgłosiła nabycia spadku po mężu (ojcu podatnika).
Podatnik uważał, że jedną trzecią części spadku przejętej po ojcu powinien zgłosić w ciągu 6 miesięcy, licząc od 1 marca 2021 r., natomiast jedną drugą części przejętej po matce powinien zgłosić w terminie 6 miesięcy, licząc od 9 kwietnia 2021 r.
Był też zdania, że on sam w zgłoszeniu nabycia spadku po matce może wykazać część majątku, którą matka nabyła w spadku po mężu, a której sama nie zdążyła już zgłosić do urzędu skarbowego.
Dyrektor KIS potwierdził, że podatnik, aby w pełni skorzystać ze zwolnienia, musi zgłosić nabycie spadku po każdym z rodziców (na druku SD-Z2) w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia po ojcu i po matce.
Zgodził się też z podatnikiem, że jako spadkobierca nie może on złożyć zgłoszenia SD-Z2 w imieniu zmarłej matki. Formularz ten może złożyć tylko spadkobierca. Nie mogą tego zrobić inne osoby, choćby nawet w imieniu osoby zmarłej.
Jak to wykazać
Dyrektor KIS wyjaśnił, że na prawo do podatkowego zwolnienia nie ma wpływu to, iż w skład majątku odziedziczonego po matce wchodzi również spadek, który przejęła ona po mężu, a którego nie zdążyła zgłosić.
Słowem, w zgłoszeniu SD-Z2, w części G podatnik powinien wykazać cały majątek odziedziczony po matce, czyli jedną drugą jej majątku. Będzie już w nim zawarty majątek odziedziczony przez matkę po mężu. Z punktu widzenia podatnika nie będzie to już jednak majątek przejęty po ojcu, tylko po matce.
Co z odpowiedzialnością
Dyrektor KIS odniósł się także do kwestii odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe matki. Z art. 97 par. 1 ordynacji podatkowej wynika, że spadkobiercy przejmują co do zasady majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, przewidziane w przepisach podatkowych. Dotyczy to również odpowiedzialności za zaległości podatkowe zmarłego. Najpierw jednak naczelnik urzędu skarbowego orzeka o zakresie tej odpowiedzialności przez poszczególnych spadkobierców. Słowem, spadkobierca odpowiada tylko za zobowiązanie spadkodawcy, które zostało ustalone decyzją naczelnika urzędu skarbowego. Aby jednak tak się stało, najpierw musi zostać ustalone zobowiązanie podatkowe spadkodawcy.
W tej sprawie – jak wyjaśnił dyrektor KIS – odpowiedzialność podatkowa spadkobiercy mogłaby dotyczyć tylko zobowiązań podatkowych ustalonych za życia matki. Nic jednak nie wskazywało na to, aby za jej życia została wydana decyzja ustalająca jej zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia spadku po mężu. Kobieta zmarła bowiem niespełna dwa tygodnie po sporządzeniu przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Nie mogło więc jeszcze toczyć się wobec niej postępowanie podatkowe i naczelnik urzędu nie mógł jeszcze wydać decyzji ustalającej zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn.
Takie postępowanie nie może się toczyć także po śmierci matki – wyjaśnił organ.
Potwierdził więc, że skoro wobec matki podatnika nie została i nie może już być wydana decyzja ustalająca zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn, to spadkobierca nie może odpowiadać z tytułu podatku, jaki ewentualnie musiałaby zapłacić matka w związku z nabyciem spadku po mężu.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 13 sierpnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.76.2021.1.MM
