Unijne wsparcie, czy to dla wycofania z rynku owoców i warzyw w celu ich bezpłatnego przekazania szkołom, czy to w celu niezbierania plonów i zielonych zbiorów, nie wpływa na VAT – orzekł NSA.

Wyjaśnił, że takie wsparcie nie rekompensuje ceny, a jedynie „niezawinioną utratę rynku zbytu w kontekście poniesionych kosztów produkcyjnych”.
Tym samym sąd kasacyjny przychylił się do linii orzeczniczej ugruntowanej we wcześniejszych wyrokach z: 13 kwietnia 2021 r. (sygn. I FSK 255/21), z 31 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 1792/17), z 6 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 1793/17), z 30 października 2018 r. (sygn. I FSK 2057/16).
Chodziło o wprowadzony od 1 sierpnia 2014 r. przez Federację Rosyjską zakaz przywozu niektórych owoców i warzyw z Unii Europejskiej. W związku z tym zakazem podatnik otrzymał wsparcie z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podstawą prawną były tu: rozporządzenie Komisji (UE) nr 2016/921 z 10 czerwca 2016 r. ustanawiające dalsze tymczasowe nadzwyczajne środki wsparcia producentów niektórych owoców i warzyw – Dz.U. UE L 2014.259.2 oraz rozporządzenie Rady Ministrów z 5 września 2016 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem dalszych tymczasowych nadzwyczajnych środków wsparcia dla producentów niektórych owoców i warzyw w związku z zakazem ich przywozu z Unii Europejskiej do Federacji Rosyjskiej (Dz.U. poz. 1523 ze zm.).
Podatnik spełnił warunki tego wsparcia: wycofał z rynku wyprodukowane w swoim gospodarstwie rolnym owoce, a po ich posortowaniu i opakowaniu dostarczył je własnym transportem do szkół, bez pobierania zapłaty.
Organy podatkowe uznały, że była to dostawa towarów, a uzyskane przez podatnika wsparcie stanowiło formę wynagrodzenia za przekazane owoce. Nakazały więc zwiększyć podstawy opodatkowania o otrzymane kwoty, w myśl art. 29a ustawy o VAT oraz art. 73 dyrektywy VAT.
Decyzję fiskusa uchylił WSA w Warszawie, a NSA oddalił skargę kasacyjną złożoną przez dyrektora izby administracji skarbowej. Sądy obu instancji przypomniały, że decydujący dla zaliczenia określonej formy dofinasowania do podstawy opodatkowania jest jej bezpośredni związek z dostawą konkretnego towaru lub świadczeniem konkretnej usługi. Tak wynika z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 73 unijnej dyrektywy. Natomiast wsparcie finansowe niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT nie zwiększa obrotu.
Zdaniem sądów, jeżeli podatnik otrzymuje finansowe wsparcie wskutek wycofania produktów z rynku w celu ich bezpłatnej dystrybucji (nieodpłatnego przekazania np. szkołom), to nie można mówić, że uzyskana pomoc jest przeznaczona na sfinansowanie konkretnej czynności opodatkowanej VAT i ma bezpośredni wpływ na cenę.
Opodatkowaniu podlega dotacja do ceny sprzedaży, a nie ceny zakupu – podkreślił warszawski WSA.
Sądy nie zgodziły się więc z fiskusem, że wsparcie, które ma na celu pokrycie kosztów nieodpłatnego przekazania towarów na rzecz uprawnionych jednostek (np. szkół), jest tym samym, co wynagrodzenie za podlegającą opodatkowaniu dostawę. Z tej perspektywy bez znaczenia dla określenia charakteru unijnego dofinansowania jest sposób kalkulacji uzyskanego wsparcia (uzależnienie go od ilości dostarczanych owoców oraz kosztów transportu) – stwierdził NSA.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 30 czerwca 2021 r., sygn. I FSK 760/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia