Część podatników będzie musiało w tym roku sporządzić informację o realizowanej strategii podatkowej i podać ją do publicznej wiadomości.

ikona lupy />
Piotr Wyrwa - Tax Manager w RSM Poland Doradca podatkowy (12653) / Materiały prasowe
Zgodnie z deklaracjami rządzących, uzasadnieniem dla kolejnego obowiązku sprawozdawczego jest przyznanie dostępu do informacji o zasadach podatkowych stosowanych przez największe podmioty. Ma to pomóc obywatelom przy podejmowaniu decyzji o skorzystaniu z ich usług lub dokonania zakupu ich towarów. Ministerstwo Finansów wskazuje również, że ujawnione dane mogą być pomocne w typowaniu podmiotów, w stosunku do których wszczynana będzie kontrola podatkowa.

Kto i za jaki okres będzie publikował informację?

Informację o realizacji strategii upublicznią jedynie najwięksi podatnicy. Dotyczy to tych z nich, którzy osiągnęli przychody przekraczające 50 mln euro, co w przeliczeniu daje 230,740 mln zł. O realizacji swojej strategii podatkowej informować będą musiały także podatkowe grupy kapitałowe niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.
Informację o realizacji strategii podatkowej należy opublikować na stronie internetowej i zawiadomić o tym fakcie właściwy urząd skarbowy. Należy zrobić to w terminie do końca 12. miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. Oznacza to, że pierwsze sprawozdania podatników, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, będą publikowane najpóźniej do 31 grudnia 2021 r. Warto tutaj zwrócić uwagę na kontrowersyjne stanowisko ministra finansów, który stwierdził, że skoro ustawa nowelizująca nie przewiduje regulacji przejściowych, to podatnicy muszą opublikować informacje już za 2020 r. Zatem, jakkolwiek absurdalnie to brzmi, podatnicy powinni raportować realizację strategii za rok podatkowy, w którego trakcie nie wiedzieli, że jakąkolwiek strategię w obszarze podatków powinni posiadać, a po drugie, że o sposobie jej realizacji będą musieli publicznie informować...
Niepokój budzi to, że za nieprzestrzeganie obowiązku przewidziano surowe kary administracyjne. Sankcja za brak publikacji sprawozdania z realizacji strategii może wynieść do 250 tys. zł.

Jakie dane podlegają upublicznieniu?

Ustawa nakazuje raportować realizację strategii podatkowej, ale nie wyjaśnia, czym jest właściwie taka strategia. Przepisy określają jedynie katalog informacji, jakie powinny znaleźć się w sprawozdaniu z jej realizacji. Jest to jednak katalog otwarty, bowiem jak stwierdza ustawa, zakres ujawnianych informacji należy dostosować do: charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej przez podatnika działalności. W sprawozdaniu o realizowanej strategii podatkowej powinny znaleźć się co najmniej informacje o:
- stosowanych procesach oraz procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie;
- realizacji obowiązków podatkowych na terytorium Polski, wraz z informacją o liczbie zaraportowanych schematów podatkowych;
- transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów;
- planowanych lub podejmowanych działaniach restrukturyzacyjnych mogących mieć wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych podatnika lub podmiotów powiązanych;
- złożonych wnioskach o interpretacje podatkowe, wiążące informacje stawkowe, wiążące informacje akcyzowe oraz o dobrowolnych formach współpracy z KAS;
- rozliczeniach z rajami podatkowymi.
Niektóre dane podlegające raportowaniu będą oczywiście proste do zidentyfikowania – np. liczba złożonych wniosków o interpretacje czy zaraportowanych schematów podatkowych. Niestety, w stosunku do innych ujawnianych informacji trudno stwierdzić tak naprawdę, jak wiele danych należy upublicznić. Na przykład elementem składanego raportu jest podanie informacji o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5 proc. sumy bilansowej aktywów. Przepisy nie precyzują jednak, czy wystarczy jedynie potwierdzić, że takie transakcje występują. A może podatnicy powinni doprecyzować przedmiot tych transakcji i przykładowo ich wartość?
Dodatkowo fiskus oczekuje, że podatnicy ujawnią informacje o planowanych lub podejmowanych działaniach restrukturyzacyjnych. Zatem w niektórych przypadkach sprawozdanie nie ograniczy się jedynie do ujawnienia prostych danych, ale może wymagać szerszego opisania planów biznesowych i ich potencjalnego wpływu na rozliczenia podatkowe. W tym kontekście należy zauważyć, że w sprawozdaniu z realizacji strategii podatkowej nie trzeba publikować informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa.
Warto zwrócić też uwagę, że podatnicy nie będą mieli obowiązku publikacji samej „strategii podatkowej”. Przepisy mówią bowiem jedynie o upublicznieniu informacji o jej „realizacji”. Różnica ta ma fundamentalne znaczenie. Przede wszystkim, na tej podstawie można stwierdzić, że póki co podatnicy nie mają obowiązku spisania swojej strategii podatkowej. Jedyne do czego przymusza ich ustawa, to przekazanie informacji, w jaki sposób była ona realizowana w danym roku podatkowym. Oczywiście, w praktyce trudno, aby podatnik mógł rzetelnie zdać sprawozdanie z realizacji strategii, jeżeli brak będzie wewnętrznego dokumentu, do którego można byłoby się odwołać.

Konieczne uwzględnienie dodatkowych wytycznych?

Podatnicy ustalając zakres danych podlegających raportowaniu oraz próbując opracować własną strategię podatkową, mogą pomocniczo uwzględnić opublikowane przez Ministerstwo Finansów „Wytyczne w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego”. Ten dokument nie ma charakteru powszechnie obowiązującego prawa i został opracowany na potrzeby pilotażowego programu współdziałania z organami KAS. Niemniej w opisowy sposób przybliża, czym jest strategia podatkowa.
Wytyczne precyzują, że strategia podatkowa powinna być katalogiem formuł decyzyjnych, obejmujących cele oraz środki umożliwiające prawidłową i terminową realizację obowiązków podatkowych. Co istotne, zgodnie z objaśnieniami Ministra Finansów, strategia podatkowa powinna mieć postać dokumentu, który powinien zostać zaakceptowany na poziomie organu zarządzającego po uprzedniej akceptacji organu nadzorczego.
Spełnienie nowego obowiązku stanowi niewątpliwie jedno z największych podatkowych wyzwań na 2020 r. Problematyczny jest nieprecyzyjnie określony zakres informacji, jaki powinien podlegać zaraportowaniu, oraz niepewność, na ile podatnicy powinni uwzględniać pozaustawowe wytyczne. Realizacja nowego obowiązku może jednak stać się okazją do rewizji stosowania procedur w zakresie realizacji obowiązków podatkowych oraz uzupełnienia ewentualnych braków.