Nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu zlikwidowanych nakładów, które zostały poczynione jedynie dla potrzeb konkretnego najemcy, a więc dla przemijającego użytku, na czas ściśle określony w umowie najmu – orzekł NSA.

Spór z fiskusem toczył się o art. 16g ust. 16 ustawy o CIT. Przepis ten pozwala w razie trwałego odłączenia części składowej lub peryferyjnej od danego środka trwałego zmniejszyć wartość początkową tego środka o niezamortyzowaną wartość odłączonej części.
Spółka uważała, że na podstawie tego przepisu może zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu likwidowane nakłady inwestycyjne, ściśle związane z określonymi umowami wynajmu powierzchni w budynku biurowym. Chodziło o fizyczną likwidację takich nakładów, jak: wykonane podłogi, zamontowane wykładziny, drzwi, zabudowa kuchenna, instalacja elektryczna, klimatyzacyjna, wentylacyjna, terakota, glazura, podwieszane sufity, ścianki działowe, a także nakłady związane z malowanie ścian i pracami projektowymi.
Za każdym razem, ponosząc te nakłady, spółka zakłada, że będą one zamontowane jedynie tak długo, jak długo będą spełniać oczekiwania danego najemcy. W rezultacie po pewnym czasie likwiduje je i czyni kolejne, na z góry określony czas od 5 do 10 lat, z zamiarem kolejnej likwidacji w przyszłości.
Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej uznał, że w tej sprawie nie będzie mieć zastosowania art. 16g ust. 16 ustawy o CIT, bo – jak stwierdził – likwidowane nakłady nie są częścią składową powierzchni biurowej, a ich odłączenie nie jest trwałe.
Spółka się z tym nie zgadzała, a WSA w Warszawie przyznał jej rację. Stwierdził, że gdyby chodziło tylko o wymianę odłączonej części składowej na inną, to faktycznie nie mielibyśmy do czynienia z trwałym odłączeniem części składowej. Co innego jednak, gdy odłączony przedmiot zostanie trwale uszkodzony lub zmieni się. Jeśli więc spółka fizycznie likwiduje poszczególne nakłady, co zostaje potwierdzone protokołem strat, to mamy do czynienia z trwałym odłączeniem – orzekł WSA.
Wyrok ten uchylił Naczelny Sąd Administracyjny. Za istotne uznał to, że spółka za każdym razem czyni nakłady wedle potrzeb danego najemcy, z zamiarem późniejszej ich likwidacji. Zatem likwidowane przez spółkę nakłady, a następnie montowane nowe są w istocie rzeczami połączonymi dla przemijającego użytku w rozumieniu art. 47 par. 3 kodeksu cywilnego (na okres 5 do 10 lat) – orzekł sąd kasacyjny.
Dodał, że nie sposób uznać je za część składową środka trwałego. Nie dochodzi zatem do trwałego odłączenia części składowej środka trwałego, czyli definitywnego pozbawienia środka trwałego części składowych nieruchomości biurowej.
NSA nawiązał do analogicznej sytuacji rozpatrzonej przez Sąd Najwyższy 4 listopada 1963 r. (sygn. akt I CR 855/62). SN orzekł wtedy, że wybudowanie przez najemcę prowadzącego piekarnię w wynajętym lokalu pieca piekarniczego połączonego w sposób technicznie stały z budynkiem nie uzasadnia uznania tego urządzenia za część składową budynku, jeżeli zamiarem stron umowy najmu było wybudowanie go jedynie na czas trwania umowy, z zastrzeżeniem, że po jej wygaśnięciu najemca ma ten piec odłączyć.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 20 stycznia 2021 r., sygn. akt II FSK 2254/18.