- Nałożenie obowiązku ponownego raportowania MDR-3 nie da się uzasadnić w świetle celów, jakim przyświecało wejście w życie ustawy nowelizującej - mówi w rozmowie z DGP Michał Niżnik, radca prawny, partner w zespole ds. podatków międzynarodowych, szef zespołu MDR w KPMG w Polsce.

Dziś mija termin (przesunięty z niedzieli, 31 stycznia br.), do kiedy – zdaniem Ministerstwa Finansów – korzystający, który już raz zawiadomił szefa Krajowej Administracji Skarbowej o zastosowaniu transgranicznego schematu podatkowego MDR-3, powinien zrobić to ponownie. O stanowisku resortu poinformowaliśmy tydzień temu w artykule „Kończą się wakacje od MDR” (DGP nr 15/2021). Dlaczego jest pan innego zdania?
Podstawę prawną do ponownego przekazywania informacji o transgranicznych schematach podatkowych stanowi ustawa nowelizująca z 28 maja 2020 r. (Dz.U. poz. 1106), a konkretnie jej art. 13. Przepis ten nakazuje ponowne raportowanie wyłącznie „informacji o schemacie podatkowym”. Do takich „informacji” odnoszą się m.in. art. 86b par. 1, art. 86c par. 1 i art. 86 par. 4 ordynacji podatkowej. Przekazywane są one z wykorzystaniem formularzy MDR-1.
Natomiast na formularzu MDR-3 przekazywane są „informacje o zastosowaniu schematu podatkowego”, na co bezsprzecznie wskazuje treść art. 86j ordynacji podatkowej. Formularz ten zasadniczo nie służy do zgłaszania nowych schematów podatkowych, ale do raportowania ich stosowania. Jest więc czymś zupełnie innym niż informacja MDR-1. Jednocześnie w moim przekonaniu art. 13 ustawy nowelizującej nie przewiduje obowiązku ponownego przekazania informacji MDR-3, bo przepis ten odwołuje się wyłącznie do art. 86j par. 2 i par. 3 ordynacji. Wskazane przepisy regulują zaś zakres informacji, które należy zawrzeć w MDR-3. Nie można więc uznać, że samo odwołanie się w ustawie nowelizującej do art. 86j par. 2 i par. 3 ordynacji nakłada na korzystających obowiązki ponownego raportowania, jeśli nie wynikają one wprost z ustawy.
W jakimś celu jednak w ustawie nowelizującej znalazło się przecież odwołanie do art. 86j par. 2 i par. 3 ordynacji podatkowej?
Odwołanie się w art. 13 ust. 3 ustawy nowelizującej do art. 86j par. 2 i par. 3 ordynacji mogło wynikać z tego, że teoretycznie możliwa była sytuacja, w której informacja MDR-3 została złożona przed informacją MDR-1. Niektóre podmioty decydowały się w związku z tym nie składać MDR-1, bo mogłoby to prowadzić do dwukrotnego nadania numeru schematu podatkowego (NSP). Wydaje się też, że organy podatkowe zaakceptowały taką praktykę, nadając NSP na podstawie informacji MDR-3. Uważam, że w tego typu sytuacjach korzystający powinien ponownie raportować, na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy nowelizującej, ale tym razem powinien złożyć informację o schemacie podatkowym MDR-1. Przypominam, że celem ustawy nowelizującej było „naprawienie” raportowania MDR i umożliwienie prawidłowej wymiany informacji o transgranicznych schematach podatkowych w ramach Unii Europejskiej. Takiej wymianie podlegają co do zasady informacje o zgłoszonych schematach, a nie informacje o ich stosowaniu. Nałożenie obowiązku ponownego raportowania MDR-3 nie da się więc uzasadnić w świetle celów, jakim przyświecało wejście w życie ustawy nowelizującej. Dodatkowo Ministerstwo Finansów nie może odwoływać się do potrzeby zapewnienia prawidłowej wymiany informacji w ramach UE, skoro jednocześnie zrezygnowało z wymogu składania MDR-3 za cały 2018 r. Gdyby intencją ustawodawcy było wprowadzenie obowiązku ponownego przekazywania informacji o zastosowaniu schematu (MDR-3), to przepisy zawierałyby wprost taki obowiązek, jak ma to miejsce w odniesieniu do informacji o udostępnieniu schematu podatkowego standaryzowanego (MDR-4).
Co doradzałby pan korzystającym, którzy w świetle stanowiska ministerstwa powinni do dziś ponownie przekazać informacje MDR-3?
Najczęściej informacje MDR-3 zawierają wrażliwe dane dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstwa, tym bardziej więc jednoznacznie powinna być określona podstawa do ich ujawnienia organom podatkowym. Skoro w świetle przepisów obowiązek ponownego składania MDR-3 nie powstaje, to nie jest wskazane nadmierne raportowanie. Jeżeli podatnik postępuje zgodnie z literalnym brzmieniem regulacji i nie wykona obowiązku, który nie został na niego nałożony przepisami ustawy (a jedynie przez niewiążące stanowisko MF), to nie powinno mu się przypisywać winy ani nakładać na niego sankcji za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Dla powstania odpowiedzialności karnoskarbowej kluczowe jest zaistnienie konkretnego obowiązku, a ten nie powstaje na gruncie ustawy nowelizującej.