W przypadku kiedy jedna ze stron umowy nie jest zadowolona z jej wykonania bądź też z tytułu niezrealizowania zlecenia poniosła szkody, efektem takich zdarzeń jest najczęściej wystąpienie na drogę sądową z roszczeniem odszkodowawczym. Z tego tytułu ponoszone są różnego rodzaju wydatki (opłaty sądowe, prawnicy, biegli). Czy tego typu wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów? Jeżeli istnieje taka możliwość, to w jakich przypadkach?
Wystąpienie do sądu z pozwem przeciwko innemu podmiotowi, np. o zapłatę kwoty pokrywającej wyrządzoną szkodę wraz z należnymi odsetkami niesie za sobą konsekwencje w postaci zapłaty opłaty sądowej. Bardzo prawdopodobne są również jeszcze inne koszty związane z dochodzonym roszczeniem (np. ekspertyzy i opinie biegłych potwierdzające słuszność wyliczeń czy koszty związane z usługami prawnymi). W takich przypadkach powstają wątpliwości, czy wydatki poniesione w związku ze złożonym pozwem stanowią koszty uzyskania przychodu, a jeżeli tak, to kiedy może nastąpić zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.
Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu, w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 21 marca 2007 r., nr PDI/4270-0005/07/KMA, stwierdził, iż generalnie przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki, poza enumeratywnie wskazanymi w ustawie, związane z prowadzoną działalnością, których celem poniesienia jest osiągnięcie przychodu. Mogą to być więc koszty bezpośrednio lub pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, w tym koszty funkcjonowania firmy.
Ponoszone przez dochodzącego swoich praw poszkodowanego koszty procesu, takie jak wpis, opłata kancelaryjna czy koszty reprezentacji, jak również inne związane z jego prowadzeniem, tj. koszty biegłych czy obsługi prawnej, mają na celu ochronę interesów prawnych podatnika i zmierzają do uzyskania należnego zadośćuczynienia. Są to więc niewątpliwie wydatki związane z prowadzoną przez podatnika działalnością, będące konsekwencją jego funkcjonowania jako podmiotu gospodarczego, które pozostają w pośrednim związku z jego przychodami.
Nie można zatem kwestii zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wiązać jedynie z przyznaniem przez sąd dochodzonego odszkodowania. Tym samym wydatki te stanowić będą koszt uzyskania przychodu w dacie ich poniesienia, bez względu na skuteczność postępowania, w związku z którym powstały. W konsekwencji data faktycznego otrzymania odszkodowania nie będzie miała żadnego wpływu na termin rozliczenia poniesionych wydatków.
Not. KT
