Spółka złożyła do urzędu skarbowego wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku, który uiściła w związku z zakupem gospodarstwa rolnego. Uważała, że danina została zapłacona niesłusznie i powołała się na art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.). Zgodnie z nim zwolnione z PCC są umowy sprzedaży nieruchomości lub ich części, pod warunkiem że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym w chwili dokonywania czynności grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą je lub wejdą w skład gospodarstwa będącego własnością nabywcy. Podatnikiem PCC w przypadku umowy sprzedaży jest kupujący.
Przepisy o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 z późn. zm.) określają, że gospodarstwem rolnym jest obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (z wyjątkiem tych, które są zajęte na prowadzenie działalności innej niż rolnicza) – o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
Do wniosku o nadpłatę spółka dołączyła oświadczenie, że nabyte przez nią grunty nie były w momencie nabycia zajęte na prowadzenie działalności innej niż rolnicza. Urząd ocenił wniosek negatywnie i odmówił zwrotu podatku. Uznał, że spółka nie spełniła warunków do zastosowania zwolnienia. Stwierdził, że gospodarstwo rolne jest nierozerwalnie związane z działalnością rolniczą.
Sprawa trafiła do sądu. Pełnomocnik spółki podkreślił, że urząd zignorował jej oświadczenie, a swoje rozstrzygnięcie oparł tylko i wyłącznie na tym, że zgłosiła ona nabyte grunty do opodatkowania podatkiem od nieruchomości (a nie podatkiem rolnym) i zaklasyfikowała je tak, jakby prowadziła na nich działalność gospodarczą. Tymczasem w urzędowej ewidencji nieruchomości te w momencie sprzedaży były zaklasyfikowane jako użytki rolne.
WSA w Łodzi oddalił skargę i nie dopatrzył się naruszenia prawa przez fiskusa. Sąd podkreślił, że dla zastosowania zwolnienia z PCC istotne jest zachowanie nabywcy bezpośrednio po zakupie i nie zmienia tego klasyfikacja nieruchomości jako gruntów rolnych. Poza tym, podkreślił sąd, przedmiot działalności spółki nie obejmuje działalności rolniczej.
NSA uchylił to rozstrzygnięcie. Orzekł, że transakcja zakupu gruntów jest wolna od PCC, jeśli na dzień jej dokonania dana nieruchomość jest gospodarstwem rolnym lub kiedy w połączeniu z inną nieruchomością nabywcy utworzy gospodarstwo rolne, spełniając m.in. normy obszarowe. Nie jest zaś istotne to, czy kupiony grunt zostanie później przeznaczony na inną działalność niż rolnicza.
Wyrok jest prawomocny.

W projekcie założeń do ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego przygotowanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przewidziane są nowelizacja ustawy o PCC i wykreślenie zwolnienia dotyczącego nabycia nieruchomości lub ich części tworzących lub powiększających gospodarstwo rolne. 11 czerwca 2013 r. projekt został przyjęty przez Radę Ministrów. Teraz trwają prace nad projektem ustawy

ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 26 września 2013 r., sygn. akt II FSK 2704/11.