Wydatki ponoszone przez pracodawcę na napoje i posiłki w okresach zintensyfikowanej pracy przeznaczone dla pracowników wykonujących zawodowe obowiązki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Czy można rozliczyć wydatki na napoje i posiłki
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w spółce cywilnej, w ramach której zatrudnia kilku pracowników. Zakupuje razem ze wspólnikiem napoje (kawa, herbata, soki, woda), które udostępniane są pracownikom do spożycia w miejscu pracy. Spółka kilka razy w miesiącu w okresach zintensyfikowanej pracy w firmie dokonuje również zakupu posiłków na rzecz pracowników. Mają one na celu maksymalne wykorzystanie czasu pracy, tzn. uniknięcie sytuacji, kiedy pracownicy wychodzą na lunch, co zajmuje więcej czasu. Czy wydatki na zakup napojów stanowić będą koszty uzyskania przychodów spółki?
Tak
Kwestie kosztów uzyskania przychodów reguluje art. 22 i 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm., nazywana dalej ustawą).
Zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Z treści art. 22 i 23 tej ustawy wynika, że aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione łącznie dwa warunki:
  • wydatek poniesiony powinien być w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  • wydatek nie może być wymieniony w art. 23 ustawy stanowiącej katalog wydatków i odpisów, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
W przedstawionym stanie faktycznym związku takiego nie można wykluczyć, bowiem zapewnienie pracownikom dobrych warunków pracy poprzez zakup napoi (kawa, herbata, soki, woda) oraz zamawiania posiłku tylko w razie konieczności w celu jak najbardziej efektywnego wykorzystania czasu pracy i rozładowania napięć w zespole, poprawienia nastroju pracowników w sytuacjach szczególnie stresujących pozytywnie wpływa na wydajność pracy, co przenosi się pośrednio na wydajność firmy jako podmiotu generującego przychody. Poniesione przez spółkę wydatki na zakup artykułów żywnościowych dla pracowników nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów zapisami art. 23 ustawy. Wobec powyższego należy uznać, iż wydatki ponoszone przez pracodawcę na artykuły spożywcze: napoje (kawa, herbata, soki, woda) i posiłki, m.in. pizza w okresach zintensyfikowanej pracy, przeznaczone do spożycia przez pracowników w czasie pracy, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na fakt, że stanowią one wydatki pośrednie na rzecz pracowników i nie zostały wymienione w art. 23 ustawy.
Podstawa prawna
■ Art. 22 i 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy wydatki są potrącane w dacie ich poniesienia
Jestem właścicielem firmy produkcyjnej. W celu poprawienia wydajności pracy kupuję pracownikom napoje i czasami zamawiamy dla posiłki. W którym momencie wydatki na zakup takich napojów i posiłków powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów? Czy są potrącane w dacie ich poniesienia?
Tak
Zgodnie z art. 22 ust. 5c ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Podstawa prawna
■ Art. 22 ust. 5c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy fundowane posiłki są zwolnione z podatku
Czy fundowane pracownikom posiłki nie stanowią dla nich nieodpłatnego świadczenia, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych łącznie z pozostałymi składnikami wynagrodzenia za pracę? Czy zatem są zwolnione z opodatkowania?
Nie
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W związku z tym należy w takim przypadku zwrócić uwagę na to, że wydawane posiłki pracownikom stanowią dla nich nieodpłatne świadczenie, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych łącznie z pozostałymi składnikami wynagrodzenia za pracę.
Podstawa prawna
■ Art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy pobierać podatek od posiłków profilaktycznych
Spółka zapewnia pracownikom wykonującym określone prace posiłki profilaktyczne bezpłatne (finansowane w całości przez pracodawcę) oraz posiłki profilaktyczne częściowo odpłatne (finansowane przez pracownika w wysokości 50 proc. kosztu wsadu). Posiłki profilaktyczne nieodpłatne wydawane są na podstawie przepisów BHP oraz w oparciu o zarządzenie wewnętrzne spółki (wykaz imienny, kto jest uprawniony do bezpłatnych posiłków uzgodniony z zakładowymi organizacjami związkowymi). Czy należy pobierać podatek dochodowy od posiłków profilaktycznych bezpłatnych i tych z częściową odpłatnością i w oparciu o przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279). Czy należy pobierać podatek dochodowy od posiłków profilaktycznych bezpłatnych i tych z częściową odpłatnością?
Nie
Zgodnie z przepisem par. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279), pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, zwane dalej posiłkami, w formie jednego dania gorącego.
Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT stanowi, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
Z uwagi na to, że zapewnione przez spółkę posiłki profilaktyczne wydawane są pracownikom na podstawie przepisów BHP oraz wymienionego rozporządzenia Rady Ministrów, w uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, zatem wartość tych posiłków zarówno całkowicie bezpłatnych, jak i tych z częściową odpłatnością (odpłatność pracownika w wysokości 50 proc. kosztu wsadu), korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie cytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT.
Podstawa prawna
■ Art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Par. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279).
Czy posiłki w stołówce są zwolnione z PIT
Czy możliwe jest zwolnienie od podatku dochodowego posiłków finansowanych przez pracodawcę, a spożywanych przez pracowników w stołówce zakładowej?
Tak
W art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT zawarta jest regulacja dotycząca zwolnień wartości świadczeń rzeczowych otrzymywanych przez pracowników. Wolne od podatku są m.in. posiłki i napoje, które pracodawca wydaje pracownikom zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy. Zgodnie z art. 232 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Obowiązek zapewnienia pracownikom posiłków i napojów profilaktycznych dotyczy tylko tych pracowników wykonujących pracę związaną z wysiłkiem fizycznym, którzy są zatrudnieni na stanowiskach określonych w trybie par. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
Układ zbiorowy pracy może normować problematykę związaną z kształtowaniem w zakładzie pracy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, która w istocie rzeczy ma charakter normatywny, tyle że nie dotyczy treści stosunku pracy, lecz materii prawa pracy. Zgodnie z kodeksem pracy postanowienia układów zbiorowych zaliczane są do prawa pracy, natomiast kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzą w zakres przedmiotowy prawa pracy. Wobec braku wyraźnego zastrzeżenia ustawowego, należy przyjąć, że określone świadczenia rzeczowe wynikają z przepisów, które można zaliczyć do regulacji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i wartość takich świadczeń będzie zwolniona z podatku dochodowego po stronie pracowników.
Wydane więc w czasie pracy, na podstawie obowiązujących przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, posiłki profilaktyczne i napoje bezalkoholowe (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów) spełniają przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT i są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Podstawa prawna
■ Art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Par. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279).
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI