Prawo od odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanej.

Inną niezwykle istotną kwestią związaną z prawem do odliczenia podatku naliczonego jest termin, w jakim to odliczenie może być dokonane.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, co do zasady, następuje w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. Jeżeli odliczenie nie nastąpi w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny, podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy.

Ta zasada nie ma jednak zastosowania, gdy podatnik otrzyma faktury przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel lub przed wykonaniem usługi, jak również do przypadków, dla których określony został szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Należy pamiętać, że dla momentu powstania prawa do odliczenia podatku nie ma znaczenia data wystawienia faktury, lecz data jej otrzymania.

W sytuacji kwestionowania przez organy podatkowe terminu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien dysponować dowodami potwierdzającymi otrzymanie faktury w danym okresie rozliczeniowym, np. osoba odbierająca fakturę potwierdza to przez złożenie podpisu wraz z datą, datownik potwierdzający wpływ dokumentu do podatnika, wpis do książki korespondencji.

Kwestia otrzymania przez podatnika VAT faktury, jako warunku dokonania odliczenia podatku naliczonego, może budzić wątpliwości, w sytuacji gdy fakturę odebrał nie sam właściciel firmy, ale jeden z pracowników. W związku z tym informacja o otrzymaniu faktury dociera do właściciela z opóźnieniem. W takim przypadku może powstać problem prawidłowego ustalenia terminu otrzymania faktury przez podatnika. Sprawami tymi zajmowały się sądy administracyjne.

KRZYSZTOF TOMASZEWSKI

krzysztof.tomaszewski@infor.pl

OPINIA

RENATA MIKULEWICZ

radca prawny, dział szkoleń Kancelarii BSO Prawo & Podatki Bramorski, Szermach Okorowska we Wrocławiu

Warto wspomnieć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 października 2006 r., sygn. akt I FPS 83/06. Spór dotyczył odebrania faktury VAT po zakończeniu robót budowlanych przez pracownika spółki. Organy podatkowe uznały, że odliczenie podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za grudzień 2000 r. było przedwczesne (spółka odliczyła VAT w rozliczeniu za miesiąc, w którym fakturę odebrał pracownik), ze względu na fakt, że do działu księgowości w centrali spółki faktura dotarła dopiero w styczniu 2001 r. Organy podatkowe uznały, że w sytuacji gdy na fakturach nie widniała data ich odbioru, przyjąć należy, iż odbiór nastąpił w dniu, w którym dotarły do centrali spółki. Spółka odwołała się od decyzji. NSA uznał, że nie można zawężać pojęcia otrzymanie do dostarczenia dokumentu do księgowości mieszczącej się w siedzibie firmy. Dla skutecznego odliczenia VAT wystarczające jest, że przedstawiciele firmy dysponują fakturą.