Wpłaty na poczet mieszkania w towarzystwie budownictwa społecznego (TBS) nie są celem mieszkaniowym dającym ulgę w PIT. Jest nim dopiero jego nabycie. Takie stanowisko zajął dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 18 lipca 2013 r. (sygn. IPTPB2/415-296/13-4/AKr). Pogląd fiskusa krytykują eksperci, wskazując na sprzeczność w przepisach.
Podatniczka sprzedała odziedziczoną nieruchomość po kilku miesiącach od nabycia. Chciała uniknąć zapłaty podatku dochodowego. Ustawa o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) daje taką możliwość, o ile przychód ze sprzedaży podatnik przeznaczy na własny cel mieszkaniowy w ciągu dwóch lat od końca roku, w którym zbył nieruchomość (art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT). Podatniczka zainwestowała pieniądze w mieszkanie w TBS. Zgodnie z umową partycypuje w kosztach budowy lokalu i otrzymuje jego przydział na warunkach najmu. TBS zobowiązuje się przenieść na nią własność mieszkania nie wcześniej niż z upływem 5 lat od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynku. Organ podatkowy uznał jednak, że wpłacane kwoty mogą być uznane za wydatek na cel mieszkaniowy tylko wtedy, gdy kupi mieszkanie od TBS w ustawowym dwuletnim okresie.
Anna Główka, konsultant podatkowy w Rödl & Partner, zauważa, że jeżeli zakup nastąpi po dwóch latach od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, zwolnienie nie znajdzie zastosowania, pomimo ponoszonych w tym okresie kosztów partycypacji w budowie mieszkania.
– Warunek nabycia mieszkania od TBS przed upływem dwóch lat od końca roku, w którym podatnik zbył nieruchomość, w praktyce jest nie do spełnienia – podkreśla Grzegorz Maślanko, radca prawny, partner w Grant Thornton.
Z ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 255) i umowy zawartej z TBS wynika bowiem, że przeniesienie na własność mieszkania nie może nastąpić wcześniej niż po 5 latach od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynku. Zdaniem Grzegorza Maślanki organ podatkowy błędnie przyjął, że wpłacane kwoty tytułem partycypacji w kosztach budowy nie stanowią jeszcze wydatków na nabycie lokalu mieszkalnego.
Sprzedaż nieruchomości ze spadku po pięciu latach od jego nabycia nie podlega PIT
Sprzedaż nieruchomości ze spadku po pięciu latach od jego nabycia nie podlega PIT

Zobacz również
– Należy przecież zauważyć, że te kwoty będą zaliczone na poczet części ceny za lokal, który w przyszłości ma uzyskać podatnik – komentuje ekspert.
W ocenie Grzegorza Maślanki spełnione więc będą wymogi zwolnienia podatkowego, tj. ponoszenie w ustawowym okresie wydatków z przeznaczeniem na nabycie lokalu mieszkalnego. To, że wpłacone środki będą też przejściowo służyły pozyskaniu lokalu na warunkach najmu, nie zmienia docelowego przeznaczenia tych kwot.
Anna Główka wyjaśnia, że ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego przewiduje, że przeniesienie własności lokalu mieszkalnego przez TBS może nastąpić wyłącznie na rzecz osoby fizycznej, będącej jednocześnie najemcą lokalu mieszkalnego i stroną umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy tego lokalu (art. 33e ust. 2 ustawy).
– Partycypowanie w kosztach budowy jest zatem niezbędnym elementem warunkującym możliwość nabycia własności – dodaje Anna Główka.
Ponadto odpowiednio zwaloryzowaną kwotę wpłat zalicza się na poczet ceny sprzedaży lokalu (art. 33f ust. 5 ustawy). Ekspert Rödl & Partner uważa, że jeżeli podatnik zawarł umowę z TBS i bierze udział w kosztach budowy mieszkania, którego docelowo ma stać się właścicielem, jego wpłaty stanowią de facto wydatki na nabycie.
– W konsekwencji kwoty wpłacane w okresie dwóch lat od końca roku, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości, powinny być objęte zwolnieniem, nawet jeżeli umowa sprzedaży z TBS zostanie zawarta już po jego upływie – stwierdza Anna Główka.
Grzegorz Maślanko dodaje, że jedynie w przypadku, gdyby nie doszło w przyszłości do zawarcia przyrzeczonej umowy zbycia przez TBS lokalu na rzecz podatnika, odpadłaby podstawa do zwolnienia.

60 765 tylu podatników wykazało w PIT-39 za 2011 r. dochód ze sprzedaży nieruchomości