Podatnik będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej nabył w 2001 roku działkę budowlaną z zamiarem wybudowania na niej domu jednorodzinnego. Następnie, w związku ze zmianą sytuacji życiowej w 2007 roku podzielił nieruchomość na mniejsze działki, które odsprzedał osobom fizycznym. Czy sprzedając powyższe działki, podatnik miał obowiązek naliczenia VAT?

MARIUSZ ZAWIEJSKI
ekspert podatkowy, TPA Horwath Sztuba Kaczmarek
Nie
Osoba fizyczna dokonująca sprzedaży działki z majątku osobistego, niezwiązanego z działalnością gospodarczą nie będzie podatnikiem VAT w świetle ustawy o podatku od towarów i usług.
Warunkiem powstania obowiązku podatkowego w VAT jest spełnienie dwóch podstawowych przesłanek: dokonywana czynność musi podlegać opodatkowaniu oraz osoba dokonująca takiej czynności musi być podatnikiem VAT.
W omawianym przypadku czynnością dokonywaną przez podatnika jest sprzedaż gruntu, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 2 pkt 6 ustawy o VAT jest dostawą towarów stanowiącą czynność podlegającą opodatkowaniu.
Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy zauważyć, iż w myśl ustawy o VAT wykonana czynność może być uznana za działalność gospodarczą, nawet jeżeli została wykonana jednorazowo, jednak w okolicznościach wskazujących na zamiar jej wykonywania w sposób częstotliwy. To określenie częstotliwości sprawia w praktyce najwięcej problemów interpretacyjnych. W celu odpowiedzi na pytanie należy rozstrzygnąć, czy sprzedaż kilku działek budowlanych należących do majątku prywatnego podatnika można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej w świetle ustawy o VAT.
Do tej pory w opiniach części urzędów skarbowych przeważał pogląd, że sprzedaż przez osobę fizyczną więcej niż jednej działki w krótkim przedziale czasowym wskazuje na zamiar wykonywania takich czynności w sposób częstotliwy, a co za tym idzie, sprzedaż taka jest równoznaczna z prowadzeniem działalności gospodarczej i opodatkowaniem VAT. O zamiarze wykonywania czynności w sposób częstotliwy mogą także, zdaniem urzędów, świadczyć podejmowane przez podatnika czynności polegające na przekwalifikowaniu gruntu, czy też jego podziale.
W ostatnim czasie pogląd ten zaczyna się zmieniać. Potwierdzeniem takiego trendu jest m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 17 kwietnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Wr 123/07, niepublikowany) stwierdzający, że celem ustawodawcy było obciążenie VAT wyłącznie podmiotów profesjonalnych, prowadzących działalność gospodarczą. Pogląd ten prezentował wcześniej również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 18 stycznia 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 3885/06, niepublikowany) wskazując, że nawet kilkakrotne dokonanie czynności sprzedaży działek wydzielonych z majątku osobistego nie sprawia, iż osoba fizyczna staje się automatycznie podatnikiem VAT.
Należy wskazać, że w omawianej kwestii, w związku z brakiem jednoznacznych regulacji, nie ma całkowitej pewności, iż każdy urząd skarbowy zinterpretuje omawiane przepisy w sposób korzystny dla podatnika. Pozostaje mieć nadzieję, że uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, która ma wkrótce zapaść, ujednolici podejście urzędów skarbowych, kładąc kres ewentualnym sporom w tym zakresie (sprawa ma sygnaturę I FPS 3/07).
(AP)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 2 pkt 6 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).