Jak postąpić w sytuacji otrzymania za zakupiony towar faktury pro forma w maju 2007 r., gdy właściwa faktura VAT będzie wystawiona w lipcu 2007 r. Czy mogę odliczyć podatek naliczony od zakupu z faktury pro forma?

MARCIN SIKORA
doradca podatkowy, Kancelaria Sikora i Wspólnicy
Nie
Odliczenie podatku naliczonego od zakupu towarów będzie możliwe dopiero w miesiącu otrzymania faktury VAT, czyli w lipcu 2007 r. Na możliwość odliczenia podatku naliczonego nie wpływa wcześniejsze otrzymanie faktury pro forma.
Możliwość odliczania podatku naliczonego od ogółu kwoty podatku należnego jest konsekwencją zasady neutralności. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzają tę zasadę w art. 86 ust. 1. Ze względu na fakt, że VAT rozliczany jest w okresach miesięcznych (a w pewnych przypadkach również i w okresach kwartalnych), konieczne stało się określenie momentu, w którym podatek naliczony może zostać odliczony.
W związku z powyższym zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w przypadku nabycia w kraju towarów i usług, powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Pamiętać przy tym należy, że jest to zasada generalna, od której istnieją wyjątki, gdyż niektóre rodzaje usług podlegają specyficznym zasadom rozliczania (np. usługi telekomunikacyjne).
Co do zasady więc odliczenie podatku naliczonego może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę VAT. Aby jednak w przypadku opisanym w pytaniu prawidłowo ustalić ten moment, warto zauważyć, że podstawowym dokumentem umożliwiającym odliczenie jest w większości przypadków faktura VAT. Szczegółowe zasady wystawiania faktur odnaleźć można w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o VAT wydanym przez ministra finansów. Dokonując analizy przepisów tego rozporządzenia, należy stwierdzić, że tak zwana faktura pro forma nie jest fakturą VAT w rozumieniu przepisów regulujących podatek od towarów i usług. Jest ona jedynie wewnętrznym dokumentem rozliczeniowym podatnika, na podstawie którego kontrahent dokonuje zapłaty. Nie wywiera on natomiast żadnych skutków w sferze rozliczeń podatkowych.
W związku z powyższym uznać należy, że odliczenie podatku naliczonego od zakupu towarów będzie możliwe dopiero w miesiącu otrzymania faktury VAT (czyli w lipcu 2007 r.). Na możliwość odliczenia podatku naliczonego nie wpływa natomiast okoliczność wcześniejszego otrzymania faktury pro forma.
Taki sam pogląd wyraził naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w interpretacji z 6 listopada 2006 r. (nr 1472/RPP1/443-567/06/BIK). Uznał on, że ustawa o podatku od towarów i usług nie odnosi się do faktur pro forma, dlatego też tego typu dokument nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy o VAT. W związku z powyższym spółka nie ma prawa na podstawie takiego dokumentu dokonać obniżenia kwoty podatku należnego.
Powyższego nie zmienia również to, że sprzedawca towaru mógł wystawić fakturę niezgodnie z ustawowym terminem. Przepisy wymagają co do zasady wystawienia faktury nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towarów. Takie późniejsze wystawienie faktury dla nabywcy jednak wiąże się z tym, że będzie on mógł odliczyć podatek naliczony z chwilą jej otrzymania, a nie z chwilą, w której sprzedawca zobowiązany był fakturę wystawić.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
■ Par. 9 rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798).