Transakcje wewnątrzwspólnotowe charakteryzują się specyficznymi zasadami rozliczania VAT. Przy wewnątrzwspólnotowej dostawie stosuje się 0-proc. VAT, a przy wewnątrzwspólnotowym zakupie podatek należny stanowi jednocześnie podatek naliczony.

W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów stawka podatku wynosi 0 proc., gdy podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał) posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.
Stawka krajowa
W przypadku jednak gdy podatnik nie posiada takich dokumentów, zmuszony będzie do wykazania takiej dostawy jako dostawy na terytorium kraju i do opodatkowania według stawek krajowych.
Przy wewnątrzwspólnotowej dostawie, mimo że jest ona objęta 0-proc. stawką, określa się moment powstania obowiązku podatkowego, który ma wpływ na wykazanie dostawy w deklaracji VAT. W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. W przypadku gdy przed upływem tego terminu podatnik wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Jeżeli przed dokonaniem dostawy otrzymano całość lub część ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny.
Podatek przy nabyciu
Podobny sposób określania powstania obowiązku podatkowego dotyczy też wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. W przypadku gdy przed tym terminem podatnik podatku od wartości dodanej wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Przepis ten stosuje się odpowiednio do faktur wystawianych przez podatnika podatku od wartości dodanej potwierdzających otrzymanie przez niego od podatnika całości lub części należności przed dokonaniem dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju.
Podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota, jaką nabywający jest obowiązany zapłacić. Podstawa opodatkowania obejmuje:
  • podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem podatku,
  • wydatki dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Dokumentacja
Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podatnik polski wystawia faktury wewnętrzne. Za dany okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał) podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Na takiej fakturze wykazuje się kwotę podatku należnego według stawki obowiązującej w Polsce. Nie oznacza to jednak, że podatnik z tego tytułu zapłaci podatek należny, gdyż jednocześnie odliczy go w składanej deklaracji. Wynika to z tego, że kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W deklaracji miesięcznej VAT-7 podatnik wykaże wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w poz. 32 (kwota netto) i poz. 33 (stawka podatku należnego). Jednocześnie wartości netto i podatek należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego zakupu będą wykazane odpowiednio w poz. 46 i poz. 47, określające nabycie towarów i usług pozostałych.
Wewnątrzwspólnotową dostawę towarów wykazuje się z kolei w poz. 30 deklaracji VAT-7, chyba że podatnik nie posiada odpowiednich dokumentów uprawniających do zastosowania 0-proc. stawki VAT. Nieco inaczej będzie wyglądało rozliczenie wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz dostawy nowych środków transportu.
PRZYKŁAD
ROZLICZENIE NABYCIA
Polski podatnik VAT rozliczający się miesięcznie otrzymał towar od kontrahenta z Francji w lipcu 2007 r. Do 15 sierpnia 2007 r. nie otrzymał on faktury za dostawę. W takim przypadku obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstanie 15 sierpnia. Podatek należny VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia należy naliczyć w rozliczeniu za sierpień, czyli wykazać w sierpniowej deklaracji miesięcznej VAT-7, składanej do 25 września 2007 r. Jednocześnie podatek ten będzie w sierpniowej deklaracji VAT-7 stanowił podatek naliczony.
PRZYKŁAD
OBOWIĄZEK PODATKOWY PRZY DOSTAWIE
Podatnik dokonał transportu towarów do kontrahenta z Austrii w lipcu 2007 r. Obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy powstanie 15 sierpnia 2007 r. W dniu 20 sierpnia podatnik dysponował już dokumentami, że towar został wywieziony z Polski oraz że został dostarczony do nabywcy w Austrii. Podatnik powinien wykazać tę dostawę jako opodatkowaną 0-proc. VAT w deklaracji za sierpień, składanej do 25 września 2007 r.
CZY TRANSAKCJE UNIJNE PODLEGAJĄ VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 20, art. 31 ust. 1, art. 41 ust. 3, art. 42 ust.1, art. 86 ust. 2 pkt 4 oraz art. 106 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).