Organy podatkowe częściej rozkładają podatek i zaległości na raty, niż odmawiają takiej ulgi – wynika z danych resortu finansów.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 17659/13) odniosło się do zarzutu nagminnego odmawiania przez organy podatkowe rozkładania na raty zaległości podatkowych, także niezawinionych przez przedsiębiorców. MF podkreśla, że decyzje w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (odroczenie płatności, rozłożenie na raty podatku lub zaległości podatkowej, umorzenie zaległości podatkowych) mają charakter uznaniowy. To organ podatkowy rozstrzyga na podstawie zebranego materiału dowodowego, czy w konkretnej sprawie mamy do czynienia z ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, od czego zależy możliwość przyznania ulgi (art. 67a Ordynacji podatkowej; t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).
Resort twierdzi, że organy podatkowe rozkładają na raty podatek lub zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę. W 2011 r. wydały 46 902 takich decyzji oraz 26 470 odmownych. Z kolei w 2012 r. zostało wydanych odpowiednio 51 919 decyzji na tak oraz 29 360 na nie. Oznacza to, że tych pierwszych jest prawie dwa razy więcej. Nie jest więc prawdą twierdzenie, że organy podatkowe niemalże zawsze wydają decyzję odmowną.
Ministerstwo Finansów odniosło się też do propozycji posła PO Tomasza Głogowskiego dotyczącej wydania wskazówek interpretacyjnych dla organów podatkowych, kiedy i jak stosować przepisy o ulgach. Resort odpowiada, że ogólny nadzór podatkowy ministra nie obejmuje uprawnień do wskazywania podległym organom sposobu rozstrzygania konkretnych spraw indywidualnych. Minister finansów nie może więc również zlecić urzędom rozkładania na raty zaległości podatkowych określonej grupie przedsiębiorców. Stanowiłoby to ingerencję w czynności procesowe oraz naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania. Ponadto instrukcje czy wytyczne i tak nie mogłyby stanowić podstawy rozstrzygnięcia w indywidualnej sprawie, której załatwienie należy do kompetencji organu podatkowego prowadzącego postępowanie podatkowe.
Organ podatkowy na wniosek podatnika może przyznać ulgę w spłacie podatku w przypadkach:
● uzasadnionych ważnym interesem podatnika, lub
● interesem publicznym.
Ważny interes podatnika według sądów administracyjnych:

● to nadzwyczajne względy, które mogą zachwiać podstawami egzystencji,
● może zachodzić np. w sytuacji znacznego obniżenia zdolności płatniczej podatnika, zagrożenia jego egzystencji lub jego rodziny spowodowanego nagłym zdarzeniem losowym.
O tym, czy ta przesłanka występuje, decyduje obiektywna ocena organu podatkowego, a nie subiektywne odczucia podatnika.
O przesłankach stosowania ulg wypowiadał się NSA m.in. w wyrokach z 19 sierpnia 2010 r. (sygn. akt II FSK 619/09), z 26 lipca 2011 r. (sygn. akt II FSK 425/10) oraz WSA w Opolu w wyroku z 10 maja 2012 r. (sygn. akt I SA/Op 91/12).