Jakie zaliczki płacą pracodawcy

Zakłady pracy jako płatnicy mają obowiązek obliczania, pobierania i przesyłania do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy zatrudnianych pracowników. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą zadbać o to, by co miesiąc rozliczyć się z podatku. Tylko nieliczni mogą wybrać kwartalną formę płacenia podatku.

Kliknij, aby powiększyć

A Obowiązki zakładów pracy

Płatnikiem jest osoba obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Płatnikiem może być nie tylko osoba fizyczna, ale także osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej będące zakładami pracy mają obowiązek jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Ustawa wskazuje, w jaki sposób płatnik będący zakładem pracy powinien obliczać zaliczki na podatek pracowników. Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą: • 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu – za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, • 30 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu – za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę z pierwszego przedziału skali podatkowej, • 40 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu – za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali. Podstawę obliczenia zaliczek stanowi dochód. Za dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki w tym przypadku uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne. Chodzi tu o odliczenie składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika (w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu). Pamiętajmy, że odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli świadczenia w naturze, świadczenia ponoszone za podatnika lub inne nieodpłatne świadczenia przysługują podatnikowi za okres dłuższy niż miesiąc, przy obliczaniu zaliczek za poszczególne miesiące przyjmuje się ich wartość w wysokości przypadającej na jeden miesiąc. Jeżeli nie jest możliwe określenie, jaka część tych świadczeń przypada na jeden miesiąc, a doliczenie całej wartości w miesiącu ich uzyskania spowodowałoby niewspółmiernie wysoką zaliczkę w stosunku do wypłaty pieniężnej, zakład pracy może ograniczyć pobór zaliczki za dany miesiąc i pobierać pozostałą część zaliczki w następnych miesiącach roku podatkowego. Stanie się to jednak na wniosek podatnika.

CO TO JEST PRZYCHÓD ZE STOSUNKU PRACY

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności: • wynagrodzenia zasadnicze, • wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, • różnego rodzaju dodatki, • nagrody, • ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, • świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, • wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Uwaga na ukrytą skalę i koszty

Osoby zajmujące się obliczaniem zaliczek na podatek dochodowy pracowników w zakładzie pracy muszą pamiętać o jednej ważnej kwestii. Koszty uzyskania przychodów i skala podatkowa na lata 2007 i 2008 została ukryta w przepisach przejściowych ustawy nowelizującej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z przepisami przejściowymi w 2007 roku koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej zostały podwyższone. Dla pracowników: • w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, wynoszą 108 zł 50 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł, • w przypadku gdy podatnik uzyskuje on przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, nie mogą przekroczyć łącznie 1953 zł 23 gr za rok podatkowy, • w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a nie uzyskuje dodatku za rozłąkę, wynoszą 135 zł 63 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1627 zł 56 gr, • w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a nie uzyskuje dodatku za rozłąkę, nie mogą przekroczyć łącznie 2441 zł 54 gr za rok podatkowy.

INNI PŁATNICY ZOBOWIĄZANI DO POBORU ZALICZEK

Zakłady pracy to nie jedyni płatnicy, którzy mają obowiązek pobierania zaliczek. Do poboru zaliczek miesięcznych są zobowiązanie również m.in.: • osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy – od wypłacanych przez nie emerytur i rent, • jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne – od wypłacanych przez nie stypendiów, • organy zatrudnienia – od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy, • biura terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – od świadczeń wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, • areszty śledcze oraz zakłady karne – od należności za pracę przypadającej tymczasowo aresztowanym oraz skazanym, • spółdzielnie – od oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni, zaliczonego w ciężar kosztów spółdzielni, • oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej – od wypłacanych żołnierzom świadczeń pieniężnych wynikających z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, • centrum integracji społecznej – od wypłacanych świadczeń integracyjnych.

Mniejsze zaliczki w ciągu roku

Pracownicy jak podatnicy mogą skorzystać z preferencyjnych sposobów rozliczenia podatku. Oczywiście wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest opłacalne podatkowo. Pozwala bowiem ostatecznie zapłacić podatek według niższej stawki. Podatnicy, którzy wiedzą, że spełniają wszystkie warunki niezbędne do skorzystania z preferencyjnego sposobu rozliczenia, nie muszą przez cały rok płacić wyższych zaliczek i czekać na zwrot nadpłaty po złożeniu zeznania rocznego. Ustawodawca pozwolił im na opłacanie niższych zaliczek w ciągu roku. W tym przypadku koniecznie trzeba jednak poinformować płatnika. Podatnik może złożyć płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź na zasadach określonych dla osób samotnie wychowujących dziecko. Wówczas płatnik musi zmniejszyć zaliczki pobierane na podatek dochodowy od pensji pracownika. Jeśli za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. Jeśli za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego, drugiego lub trzeciego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższych przedziałach skali – zaliczki wynoszą: • za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali – 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu, • za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód podatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali – 30 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu, • za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód podatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę trzeciego przedziału skali – 40 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Płatnicy, którym podatnik złożył oświadczenie o zamiarze skorzystania z preferencyjnego sposobu rozliczenia, pobierają zaliczki według określonych zasad począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie. W razie faktycznej zmiany stanu upoważniającego do obniżki zaliczek lub utraty możliwości do opodatkowania dochodów w sposób preferencyjny podatnik musi poinformować o tym płatnika. Wówczas od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik przestał spełniać warunki do obniżki zaliczek, zaliczki są pobierane według zasad ogólnych przewidzianych dla wszystkich pracowników. Zaliczkę obliczoną w sposób podstawowy, jak i dla osób korzystających z preferencji, zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. Stanie się tak jednak pod warunkiem, że pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie. Musi w nim potwierdzić, że: • nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika, • nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, • nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej czy najmu, dzierżawy itp., od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy, • nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, • ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia. Oświadczenia nie trzeba składać, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich się nie zmienił. Obliczoną zaliczkę pomniejszoną o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek zmniejsza się następnie o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez zakład pracy zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Trzeba pamiętać, że zakład pracy nie zmniejsza zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli podatnik powiadomił go o zmianach stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia. Zakład pracy przy obliczaniu zaliczki może zastosować podwyższone koszty przysługujące w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Pod warunkiem jednak, że pracownik złożył oświadczenie o spełnieniu warunku do zastosowania kosztów w wyższej wysokości.

OBOWIĄZKI PODATNIKÓW, KTÓRZY WYBRALI UPROSZCZONE ZALICZKI

Podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, muszą: • do dnia 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy, • stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek przez cały rok podatkowy, • wpłacać zaliczki w określonych terminach, tj. za okres od stycznia do listopada do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni – zaliczkę za grudzień wpłaca się w terminie do dnia 20 grudnia roku podatkowego, • dokonać rocznego rozliczenia podatku za rok podatkowy.

SŁOWNIK

Podatnik rozpoczynający po raz pierwszy prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej to osoba, która w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie trzech lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby, o ile między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. Mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 tys. zł Działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: 1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności, 2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności, 3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

B Zaliczki przy uldze na nianie

Ulga na nianie nie cieszyła się dużą popularnością. Jednak osoba, która chciałaby z niej skorzystać w 2007 roku, nie będzie mogła tego zrobić, bo ulgę wykreślono z ustawy. Prawo do tzw. ulgi na nianie zachowają tylko osoby prowadzące gospodarstwo domowe, które wcześniej podpisały umowę. Przypomnijmy, że odliczeń na dotychczasowych zasadach będzie można dokonywać do końca obowiązywania umowy zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r. Prawo do kontynuowania ulgi na nianie nie ma zastosowania do wydatków ponoszonych w związku z przedłużeniem umowy aktywizacyjnej dokonanym po dniu 31 grudnia 2006 r. Mimo likwidacji ulgi osoby, które zachowały prawo do korzystania z ulgi, ucieszą się ze zmian, jakie obowiązują w 2007 roku. Do końca 2006 roku osoba zatrudniająca kogoś w ramach umowy aktywizacyjnej musiała odprowadzać co miesiąc podatek od jej wynagrodzenia i składać deklaracje miesięczne jako płatnik. W wyniku nowelizacji część tych obowiązków ulegnie zmianie. W przypadku ulgi na nianie, tak jak w przypadku innych płatników, nie będzie obowiązku przesyłania deklaracji miesięcznych. W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym osoba zatrudniająca jako płatnik będzie musiała przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, roczną deklarację według ustalonego wzoru. W razie zaprzestania przez płatnika poboru zaliczek od umowy aktywizacyjnej przed końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym deklarację roczną trzeba będzie przekazać w terminie do dnia ustania obowiązku poboru tych zaliczek. Obowiązek ten dotyczy obecnie także nierezydentów. W przypadku podatników objętych ograniczonym obowiązkiem podatkowym informację trzeba przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Przy obliczaniu zaliczki osoba zatrudniająca nianię czy pomoc domową uwzględnia koszty uzyskania przychodu w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu (koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód) oraz składki na ubezpieczenia społeczne potrącone w danym miesiącu. Zaliczkę obliczoną w ten sposób zmniejsza się następnie o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz o składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwoty pobranych zaliczek na podatek od zatrudnionej na podstawie umowy aktywizacyjnej osoby pracodawca przekazuje w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki. Pieniądze muszą trafić na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika (czyli osoby zatrudniającej nianię lub pomoc domową).

Do kiedy płatnik wpłaca zaliczkę

Płatnicy, w tym zwłaszcza zakłady pracy, nie tylko muszą obliczyć i pobrać zaliczki na podatek od wypłacanych kwot. Przede wszystkim kwoty pobranych zaliczek na podatek muszą w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym je pobrano, trafić na rachunek urzędu skarbowego. Właściwym urzędem skarbowym będzie zasadniczo urząd właściwy według miejsca zamieszkania płatnika. Jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, będzie to urząd właściwy według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. W tym miejscu trzeba wyjaśnić jedną kwestię związaną z likwidacją deklaracji miesięcznych. Dotychczas różnice między kwotą potrąconego a wpłaconego podatku płatnik wyjaśniał w deklaracji miesięcznej. Od nowego roku nie musi składać deklaracji miesięcznych. Zastąpiły je deklaracje roczne związane. I jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, płatnik będzie ją wyjaśniał właśnie w deklaracji rocznej. Deklarację roczną płatnik przesyła do urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym. Będzie to urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania płatnika. A jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. W razie zaprzestania przez płatników prowadzenia działalności przed końcem stycznia roku deklarację roczną będzie trzeba przekazać w terminie do dnia zaprzestania tej działalności.

Zakład pracy chronionej jako płatnik

Specjalne zasady obliczania zaliczek ciążą na płatnikach będących zakładami pracy chronionej lub zakładami aktywności zawodowej. Zgodnie z przepisami kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów z pracy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych przez nich: • za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej przekazują: a) w 10 proc. na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, b) w 90 proc. na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, • za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali przekazują na zasadach określonych dla pozostałych płatników, czyli do urzędu skarbowego. Sprawa komplikuje się w przypadku płatników, którzy utracili status zakładu pracy chronionej. Jako zakład pracy zatrudniający osoby niepełnosprawne, kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów tych osób z tytułów pracy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego zaliczki płacą w sposób następujący. Za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód osoby niepełnosprawnej uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, przekazują zaliczki w wysokości: • 25 proc. na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – w przypadku płatników osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości od 25 do 30 proc., • 50 proc. na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – w przypadku płatników osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości od 30 do 35 proc., • 75 proc. na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – w przypadku płatników osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości od 35 do 40 proc., • 100 proc. na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – w przypadku płatników osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 40 proc. W pozostałej części zaliczki przekazywane są na zasadach przewidzianych dla pozostałych płatników, czyli do urzędu skarbowego. Ponadto płatnik, który utracił status ZPChr za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód osoby niepełnosprawnej uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę odpowiadającą górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, zaliczki przekazuje się do urzędu skarbowego na zasadach przewidzianych dla pozostałych płatników. Specjalny sposób wpłacania zaliczek zakład pracy, który utracił status ZPChr, stosuje w okresie 5 lat. Termin ten liczy się od końca roku, w którym płatnik utracił status zakładu pracy chronionej. Z zastrzeżeniem, że spełnia warunki określone w przepisach ustawy o rehabilitacji zawodowej.

C Zaliczki dla przedsiębiorców

Kolejną kategorią osób fizycznych, których dotyczy obowiązek płacenia zaliczek na podatek dochodowy, są przedsiębiorcy. Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, a także z najmu lub dzierżawy, muszą bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Podstawową formą płacenia zaliczek jest zaliczka miesięczna. Od początku roku do listopada podatnicy płacą zaliczki w ten sam sposób. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Roczny dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku w 2007 roku to 3015 zł. Zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b. Zaliczka za dalsze miesiące to różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające. Zaliczki miesięczne od dochodów z działalności gospodarczej oraz z najmu dzierżawy itd. za okres od stycznia do listopada podatnik uiszcza co do zasady w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości zaliczki należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia roku podatkowego.

Zaliczki kwartalne

Podstawową formą płatności zaliczek jest zaliczka miesięczna. Jednak ściśle określona grupa podatników prowadzących działalność gospodarczą może wybrać zaliczki kwartalne. Taką formę rozliczania z fiskusem może wybrać podatnik prowadzący działalność gospodarczą będący małym podatnikiem oraz podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 22k ust. 11. Chodzi tu o podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadziła działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej, a także gdy taką działalność prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. Wysokość zaliczek za pierwszy, drugi i trzeci kwartał roku podatkowego ustala się w określony sposób. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje od kwartału, w którym dochody przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Tak jak w przypadku przedsiębiorców opłacających zaliczki miesięczne, zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b. Zaliczkę za kolejne kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Prawo do zaliczki kwartalnej mają też liniowcy będący małymi podatnikami oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej. Także oni mogą wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki kwartalne. W tym przypadku ich wysokość będzie różnicą między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym według zasad przewidzianych dla podatku liniowego z 19-proc. stawką, a sumą należnych zaliczek za poprzednie kwartały, z uwzględnieniem prawa do odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przepis art. 22k ust. 11 stosuje się odpowiednio. Mali podatnicy, którzy wybrali kwartalny sposób wpłacania zaliczek, są obowiązani do dnia 20 lutego roku podatkowego zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu wpłacania zaliczek. Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, składają zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Trzeba pamiętać, że zawiadomienie dotyczy również lat następnych. Możliwość zmiany sposobu płacenia zaliczek umożliwia złożenie w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek.

Zaliczki kwartalne za okres od pierwszego do trzeciego kwartału roku podatkowego podatnicy uiszczają w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni, w terminie do dnia 20 grudnia.

Uproszczona forma zaliczek

Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą też wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie. Jest to zaliczka w wysokości 1/12 kwoty obliczonej z zastosowaniem skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym od dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu rocznym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), lub w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych na zasadach określonych dla podatku liniowego. Chodzi tu o kwoty wynikające z zeznania złożonego w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy. Kwota ta może wynikać także z zeznania za rok podatkowy poprzedzający dany rok podatkowy o dwa lata. Będą to sytuacje, gdy w zeznaniu rocznym za rok wstecz podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej 2790 zł. Gdyby jednak również w zeznaniu za dwa lata wstecz podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód z tego źródła w wysokości nieprzekraczającej 2790 zł wpłaty zaliczek w formie uproszczonej są niemożliwe. Tak jak w przypadku wyboru zaliczki kwartalnej zawiadomienie o wyborze zaliczki uproszczonej dotyczy również lat następnych. Podatnik może z niej zrezygnować raz w roku, zawiadamiając o tym na piśmie naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego.

Trzeba pamiętać o tym, jaki wpływ na zaliczki uproszczone może mieć korekta zeznania podatkowego. Jeżeli podatnik złoży korektę zeznania rocznego, powodującą zmianę wysokości podstawy obliczenia miesięcznych zaliczek wpłacanych w uproszczonej formie, kwota tych zaliczek się zmienia. Jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w urzędzie skarbowym do końca roku poprzedzającego rok, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie, zaliczka ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia. Gdyby zeznanie korygujące zostało złożone w roku, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie, zaliczki ulegają zwiększeniu lub zmniejszeniu począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została złożona korekta, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia. Zaliczka nie ulegnie zmianie, jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w terminie późniejszym niż w wyżej wymienionych. Podatnicy opodatkowani w danym roku podatkowym podatkiem liniowym, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, kwotę zaliczek obliczają od dochodu przy zastosowaniu stawki podatku w wysokości 19 proc. Zaliczkę podlegającą wpłacie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w granicach limitu 7,75 proc.

Kredyt podatkowy

Ostatnim udogodnieniem, o którym należy wspomnieć w kontekście uiszczania zaliczek na podatek dochodowy przy prowadzeniu działalności gospodarczej, jest tzw. kredyt podatkowy. Najprościej mówiąc podatnik jest zwolniony z obowiązku zapłaty zaliczek przez określony czas. Podatnicy, którzy po raz pierwszy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, mają prawo do zwolnienia od zapłaty zaliczek w roku podatkowym następującym bezpośrednio po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona co najmniej przez pełnych 10 miesięcy, albo dwa lata po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli prowadzili działalność przez mniej niż 10 miesięcy. Z kredytu podatkowego mogą skorzystać podatnicy, którzy łącznie spełniają następujące warunki: • w okresie poprzedzającym rok korzystania z tego zwolnienia osiągnęli przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej średniomiesięcznie w wysokości stanowiącej równowartość w złotych kwoty co najmniej 1 tys. euro, przeliczonej według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok rozpoczęcia tej działalności, • od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej do dnia 1 stycznia roku podatkowego, w którym rozpoczynają korzystanie ze zwolnienia, byli małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, a w okresie poprzedzającym rok korzystania ze zwolnienia zatrudniali, na podstawie umowy o pracę, w każdym miesiącu co najmniej 5 osób w przeliczeniu na pełne etaty, • w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie wykorzystują środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także innych składników majątku, o których mowa w art. 24 ust. 3 – o znacznej wartości – udostępnionych im nieodpłatnie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, wykorzystywanych uprzednio w działalności gospodarczej prowadzonej przez te osoby i stanowiących ich własność, • złożyli właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia; oświadczenie składa się w formie pisemnej w terminie do dnia 31 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik będzie korzystał z tego zwolnienia, • w roku korzystania ze zwolnienia są opodatkowani na ogólnych zasadach według skali podatkowej. Podatnicy korzystający ze zwolnienia wykazują w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok podatkowy, w którym korzystali z tego zwolnienia, dochód osiągnięty (stratę poniesioną) z pozarolniczej działalności gospodarczej. Dochodu tego nie łączy się z dochodami z innych źródeł. Strata podlega rozliczeniu zgodnie z ogólnymi zasadami. Kredyt podatkowy nie oznacza darowania podatku na zawsze. Jest on tylko odsunięciem konieczności zapłaty podatku w czasie. Dochód z działalności gospodarczej podatnik łączy z dochodem (stratą) z tego źródła, wykazanym w zeznaniach rocznych składanych za pięć kolejnych lat następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik korzystał ze zwolnienia. Inaczej to ujmując, przez 5 kolejnych lat musi doliczać do dochodu wykazanego w zeznaniu dodatkowo 20 proc. dochodu z roku zwolnienia. Zasada ta dotyczy także podatników, którzy w latach następujących po roku korzystania ze zwolnienia wybrali podatek linowy. Po prostu podatek trzeba zapłacić.

Firmy i spółki nie składają deklaracji miesięcznych

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych od początku tego roku nie muszą już składać miesięcznych deklaracji. Dzięki temu w firmach i spółkach powinny zmniejszyć się obciążenia administracyjne. Obowiązujące od początku tego roku nowe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują już konieczności składania przez przedsiębiorców miesięcznych deklaracji. Do ustawy wprowadzono zwolnienia podatników z konieczności składania deklaracji podatkowych w odniesieniu do zaliczek zarówno miesięcznych, jak i nowej formy zaliczek kwartalnych. W efekcie zapewne zmniejszą się obciążenia administracyjne dla podatników. Zasady rozliczeń podatników uregulowano w art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Według tych przepisów, podatnicy są jedynie zobowiązani wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące. Zaliczki miesięczne – co do zasady – za okres od pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego podatnik musi uiścić w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczka za ostatni miesiąc jest uiszczana w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego. Ostateczne rozliczenie podatku za rok podatkowy następuje w terminie ustalonym do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (poniesionej straty) za ten rok.

Podatnicy rozpoczynający działalność, w pierwszym roku podatkowym oraz mali podatnicy, mogą wpłacać zaliczki kwartalne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały. Przez kwartał rozumie się kwartał roku kalendarzowego.

Zaliczki kwartalne za okres od pierwszego do przedostatniego kwartału roku podatkowego podatnicy uiszczają w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego. Ostateczne rozliczenie podatku za rok podatkowy następuje w terminie ustalonym do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (poniesionej straty) za ten rok.

Podatnicy, którzy wybrali kwartalne wpłaty zaliczek, mają obowiązek do dnia 20 drugiego miesiąca roku podatkowego zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody.