Kara za pierwszy czyn zasadniczo przestaje grozić po roku od jego popełnienia, a za drugi – w zależności od wagi wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, po 5 lub 10 latach. O kwalifikacji decyduje kwota uszczuplenia należności publicznoprawnej.
Czy przestępstwo przedawni się po 2 latach
Przed dwoma laty mój były szef zaniedbał sprawę poboru zaliczek podatkowych dużej wartości od części pracowników i powinien odpowiadać karnie. Czy można już mówić o przedawnieniu tamtego przewinienia?
Płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (obecnie może ona wynieść od 53,33 zł do 21 332 zł – określenie konkretnej wysokości należy do sądu) albo karze pozbawienia wolności do lat 2, bądź obu tym sankcjom łącznie. W tym konkretnym przypadku może być zatem mowa o przestępstwie skarbowym, które przedawnia się dopiero po 5 latach, ponieważ przewidziana kara nie przekracza 3 lat pozbawienia wolności. Natomiast, jeśli przedsiębiorca popełniłby przestępstwo skarbowe zagrożone więzieniem powyżej 3 lat, przedawnienie nastąpiłoby dopiero po 10 latach.
Podstawa prawna
Art. 44 par. 1 i art. 78 par. 1 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy ważny jest moment popełnienia czynu
Spierałem się z doradcą podatkowym, od kiedy liczy się bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego. On twierdzi, że od popełnienia czynu, a nie od efektu finansowego, jaki spowodowało przestępstwo. Czy ma rację?
Czas, po upływie którego przestępstwo przestaje być karalne, czyli 5 lub 10 lat, liczy się zasadniczo od momentu popełnienia czynu. Są jednak wyjątki od tej zasady. Dotyczą m.in. sytuacji, w której doszło do uszczuplenia należności publicznoprawnej, a więc np. niezapłacenia podatku. W takim przypadku bieg przedawnienia rozpoczyna się dopiero z końcem roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności należności.
Podstawa prawna
Art. 44 par. 1 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy liczy się kwota uszczuplenia
Znajomy nie rozliczył się z fiskusem z podatku. Czy wysokość zobowiązania – w tym przypadku ok. 3 tys. zł – ma znaczenie dla kwalifikacji zabronionego czynu jako przestępstwa lub wykroczenia i w konsekwencji dla ustalenia okresu przedawnienia karalności?
Decydująca jest właśnie kwota „uszczuplenia należności publicznoprawnej”, jaką spowodował lub mógł wywołać określony czyn. O wykroczeniu mówi się wówczas, jeżeli uszczuplenie to jest nie większe niż pięciokrotność płacy minimalnej (obecnie ta pięciokrotność wynosi 8 tys. zł). Z kolei za przestępstwo skarbowe przepisy uznają dany czyn wtedy, gdy jego kwota przekracza 8 tys. zł.
Podstawa prawna
Art. 53 par. 2 i 3 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy sprawca wykroczenia czeka tak długo jak przestępca
Kontrahent musi się liczyć ze stwierdzeniem wykroczenia, jednak nie przestępstwa. Zdaje sobie sprawę, że karalność wykroczenia ustaje wcześniej niż przedawnienie się przestępstwa. Czy grozi mu kara po półtora roku?
W przypadku wykroczenia karalność ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Jedynie w sytuacji, gdy w ciągu tego roku wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, może on zostać ukarany jeszcze przez dodatkowe dwa lata.
Podstawa prawna
Art. 51 par. 1 i 2 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy można zapomnieć o rachunkach z 2006 roku
Dopiero kilka tygodni temu, przygotowując się do rozliczenia z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2012 rok i przeglądając stare rachunki, zorientowałam się, że nie miałam podstaw do wykorzystania ulgi w 2006 roku. Otrzymałam wtedy niewielki zwrot nadpłaty i wstyd mi, bo to była moja ewidentna pomyłka, ale chyba można już mówić o przedawnieniu?
Z pewnością sprawa byłaby uznana jedynie za wykroczenie, które przedawnia się po roku. Jednak nawet w przypadku znaczącego nadużycia i zakwalifikowania czynu w kategorii przestępstwa skarbowego, kary można się przestać bać po 5 latach.
Także tylko w ciągu 5 lat organ podatkowy mógł się zwrócić się do podatniczki z żądaniem okazania dokumentów potwierdzających np. uprawnienia do ulgi. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się właśnie po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Podstawa prawna
Art. 44 par. 1 i art. 51 par. 1 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186).
Art. 70 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).
Czy grzywnę za wykroczenie określa się kwotowo
Firma mojego szwagra ustrzegła się kary za wykroczenie skarbowe, ponieważ po roku nastąpiło przedawnienie. Chodziło o nieznaczną pomyłkę w rozliczeniach podatkowych. Czy mogłaby mu grozić wysoka kara?
Wykroczenie od przestępstwa odróżnia nie tylko okres przedawnienia, lecz także określone sankcje pieniężne. Karą za wykroczenia skarbowe jest grzywna określona kwotowo i może ona wynosić od jednej dziesiątej do 20-krotności minimalnego wynagrodzenia (aktualnie jest to od 160 zł do 32 000 zł). Warto jednak pamiętać, że organy skarbowe mogą nakładać także grzywny w postaci doraźnych mandatów karnych (jednorazowo do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia, czyli obecnie do 3200 zł).
Podstawa prawna
Art. 47 i 48 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy termin przedawnienia zobowiązania jest bez znaczenia
Czy okres przedawnienia w przypadku przestępstwa to wyłącznie 5 lub 10 lat i bez znaczenia są terminy obowiązkowych wpłat należności, których zaniedbania dotyczy zabroniony czyn?
Karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło jej przedawnienie. Przykładowo przestępstwo, za które zasadniczo należy spodziewać się kary przez 10 lat, może się przedawnić razem z przedawnieniem zobowiązania podatkowego, którego dotyczy (a więc po pięciu latach od końca roku, w którym należało zapłacić daninę).
Podstawa prawna
Art. 44 par. 2 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy bieg przedawnienia liczy się od powstania długu celnego
Przedstawiciele dwóch firm sprowadzających do Polski artykuły elektrotechniczne zastanawiają się, kiedy zaczyna się początek biegu przedawnienia w przypadku przestępstw powodujących powstanie długu celnego. Czy jest to dzień powstania tego długu?
Jeżeli sprawca przestępstwa skarbowego dopuścił się uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności celnej, bieg jego przedawnienia rozpoczyna się z dniem, w którym powstał dług celny. Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe określenie dnia jego powstania, bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego rozpoczyna się z dniem najwcześniejszym, w którym istnienie długu celnego zostało ustalone.
Podstawa prawna
Art. 44 par. 3 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy okres przedawnienia może się wydłużyć
Firma jest na granicy przedawnienia swojej sprawy i liczy na wykorzystanie tej możliwości do uniknięcia kary. Gdyby jednak urzędnicy wszczęli przeciwko niej postępowanie, to czy należy liczyć się z przedłużeniem okresu przedawnienia?
W istocie podstawowe okresy przedawnienia zostają przedłużone w przypadku, gdy przed upływem terminu przedawnienia zostaje wszczęte postępowanie przeciwko sprawcy. Możliwość ukarania wydłuża się:
● w przypadku wykroczeń – o 2 lata,
● w sytuacji przestępstw o 5-letnim okresie przedawnienia – o kolejne 5 lat,
● w przypadku przestępstw o 10-letnim okresie przedawnienia – o kolejne 10 lat.
Podstawa prawna
Art. 44 par. 5 i art. 51 par. 2 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).
Czy czas na wykonanie kary także może ustać
W stosunku do przedsiębiorcy z mojej miejscowości orzeczono wykroczenie i konkretną karę, jeszcze niewyegzekwowaną. Podobno w przypadku wykroczenia skarbowego przedawnienie może dotyczyć również terminu wykonania tej kary. Czy to prawda?
Orzeczony środek karny w przypadku wykroczenia nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się orzeczenia upłynęły 3 lata. Podobnie zresztą jest w przypadku środka zabezpieczającego określonego wobec sprawcy wykroczenia – nie można go wykonać, jeżeli od uprawomocnienia się orzeczenia upłynęły 3 lata.
Podstawa prawna
Art. 51 par. 3 i 4 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186).