Trzy firmy zawarły porozumienie, zgodnie z którym umorzyły wzajemne wierzytelności i zobowiązania poprzez potrącenie. Zobowiązanie podatnika – wnioskodawcy było wyższe niż kwota przedstawiona do potrącenia. Pozostała część należności podlega zapłacie na zasadach ogólnych (nie została umorzona). Czy w takiej sytuacji wartość umorzonych zobowiązań stanowi po stronie podatnika przychód w CIT? Dyrektor izby skarbowej w Łodzi uznał, że nie.
Organ podatkowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.), do przychodów zalicza się m.in. wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Z istoty podatku dochodowego wynika jednak, że o powstaniu przychodu w rozumieniu ustawy o CIT można mówić tylko wówczas, gdy podatnik osiąga trwałą korzyść w postaci zwiększenia stanu jego aktywów lub zmniejszenia stanu pasywów.
Dyrektor izby skarbowej wskazał, że potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważne spełnieniu świadczenia (zapłacie). W ocenie organu podatkowego, w sytuacji gdy dochodzi do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie występuje przychód podatkowy. Pojawiłby się jedynie wówczas, gdyby doszło do częściowej kompensaty, a następnie wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu, co w opisanym przypadku nie miało miejsca.
W konsekwencji na skutek dokonanej kompensaty nie dojdzie u podatnika do trwałego przysporzenia majątkowego, a tym samym nie będzie ona skutkowała powstaniem u niego przychodu podatkowego. Warunkiem osiągnięcia przychodu z tytułu umorzenia zobowiązań jest bowiem przysporzenie po stronie podatnika, związane ze zwolnieniem z długu pod tytułem darmym.
Interpretacja indywidualna dyrektora izby skarbowej w Łodzi z 28 grudnia 2012 r., sygn. IPTPB3/423-360/12-2/PM