Wierzyciel traci prawo do skorzystania z ulgi na złe długi po upływie dwóch lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność – orzekł WSA w Białymstoku.

Spór o możliwość skorzystania z ulgi na złe długi to jeden z wątków sprawy, którą zajmował się sąd. WSA wyjaśnił, że podatnik, który chce odzyskać VAT z niezapłaconej faktury, musi spełnić wymogi określone w art. 89a ust. 1 i 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Z przepisu ust. 1 wynika, że podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, a więc w przypadku, gdy należność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Zgodnie natomiast z ust. 2 trzeba spełnić łącznie kolejne warunki. Podatnik musi dokonać dostawy towarów lub wyświadczyć usługę na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Ponadto musi wcześniej wykazać wierzytelności w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny i nie może ich zbyć.
Wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty muszą być nadal czynnymi podatnikami VAT. Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie mogą upłynąć 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona. Ponadto wierzyciel musi zawiadomić dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego. Z ulgi będzie mógł skorzystać, o ile dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie ureguluje należności w jakiejkolwiek formie.
W omawianej sprawie skarżąca złożyła korekty deklaracji VAT w listopadzie 2011 r. Dotyczyły faktur wystawionych w 2007 i 2008 r. Sąd wyjaśnił, że w przypadku faktur z 2007 r. termin do skorzystania z ulgi na złe długi upływał z końcem 2009 r., a w przypadku faktur z 2008 r. – z końcem 2010 r.
W efekcie skarżąca przekroczyła termin do skorzystania z uprawnienia do korekty podatku należnego. Wyrok jest nieprawomocny.
Od 1 stycznia 2013 r. korekta po 150 dniach
Od 1 stycznia 2013 r. zaczną obowiązywać zmienione zasady korzystania z ulgi na złe długi. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 89a ustawy o VAT podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi po upływie 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Podobnie jak dziś, wierzyciel i dłużnik muszą być czynnymi podatnikami VAT, a dłużnik, na rzecz którego realizowana jest dostawa lub świadczone są usługi, nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Pojawia się jednak ważna zmiana: w momencie składania korekty deklaracji przez wierzyciela dłużnik też nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji – co może ograniczyć korzystanie z ulgi. Z kolei pozytywną zmianą jest to, że podatnik nie będzie musiał informować dłużnika, że chce skorzystać z ulgi. Będzie musiał zawiadomić urząd skarbowy o korekcie podatku na formularzu VAT-ZD wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika. Ostatecznie, mimo różnych propozycji w tym zakresie w toku prac legislacyjnych, nie zmienia się przepis, o który toczył się spór przed WSA w Białymstoku. W dalszym ciągu podatnik będzie tracił prawo do ulgi na złe długi, jeśli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Wyrok WSA w Białymstoku z 17 października 2012 r., sygn. akt I SA/Bk 267/12.