Z analizy najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że podatnicy mają problemy z dostosowaniem stawki VAT do robót polegających w praktyce na dostawie towarów z montażem. Chodzi przykładowo o montaż rolet i markiz zewnętrznych, wymianę stolarki budowlanej, urządzeń grzewczych, zmianę pokrycia dachu czy montaż elementów stałej zabudowy kuchennej.

Wymogi ustawowe

Zbigniew Błaszczyk, doradca podatkowy w Tax-US Doradztwo Podatki, wyjaśnia, że zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) obniżoną 7-proc. stawkę VAT stosujemy do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części, zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Jak wynika z kolei z art. 41 ust. 12b ustawy o VAT, za obiekty objęte tym programem uważa się budynki mieszkalne jednorodzinne, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 300 mkw., i lokale mieszkalne, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 150 mkw.
Jak mówi Tomasz Michalik, doradca podatkowy i partner w MDDP, obniżona 7-proc. stawka obowiązuje bezterminowo. Jedynie w okresie do 31 grudnia 2013 r. została podniesiona do 8 proc. Jak dodaje, minister finansów w rozporządzeniu z 4 kwietnia 2011 r. (Dz.U. nr 73, poz. 392) w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT, w par. 7 określił, że stawką 8-proc. można opodatkować również roboty konserwacyjne dotyczące budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Zgodnie z par. 7 ust. 2 rozporządzenia przez roboty konserwacyjne rozumie się te, które mają na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części – inne niż remont.
W efekcie, jak mówi Tomasz Michalik, bezterminowo ustawodawca pozwolił stosować niższą stawkę VAT do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów zaliczanych do społecznego programu mieszkaniowego oraz dodatkowo – w okresie do 31 grudnia 2013 r. – do robót konserwacyjnych.



Mniejszy katalog

Sądy w wyrokach zwracają uwagę, że od 1 stycznia 2011 r. obowiązuje znacznie węższy katalog robót, do których można stosować niższą stawkę VAT. Przed 1 stycznia 2011 r. preferencyjną stawką były objęte roboty budowlano-montażowe dotyczące obiektów budownictwa mieszkaniowego. Taki zakres wynikał z rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 224, poz. 1799 z późn. zm.). Od 1 stycznia 2011 r. rozporządzenie to już jednak nie obowiązuje, a od 6 kwietnia 2011 r. zostało zastąpione nowym.
Sądy w wyrokach wskazują, jakie w praktyce roboty można obecnie opodatkować niższą stawką VAT. WSA w Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 277/12) orzekł, że montaż rolet zewnętrznych czy markiz jest opodatkowany 8-proc. stawką VAT. Zdaniem sądu roboty takie należy uznać za modernizację, której celem jest ulepszenie lokalu bądź budynku. Ulepszenie polega na tym, że budynek jest wyposażony w dodatkową funkcję zabezpieczającą przed włamaniem oraz czynnikami zewnętrznymi, takimi jak hałas i promieniowanie UV.
Z kolei WSA w Gliwicach (sygn. akt III SA/Gl 518/12) zwrócił uwagę, że jeśli obiekt budowlany był wyposażony w markizy, to ich wymiana z zastosowaniem innych wyrobów niż użyte pierwotnie będzie stanowiła remont (jeśli nie, to ich instalacja będzie modernizacją). Dostawę markiz z montażem należy więc opodatkować 8-proc. stawką VAT. Stanowisko takie sąd potwierdził w kolejnym wyroku (sygn. akt III SA/Gl 1430/11). Zdaniem WSA tą samą stawką będzie też opodatkowana wymiana stolarki budowlanej lub urządzeń grzewczych, zmiana pokrycia dachowego oraz montaż żaluzji i okiennic.

Stawka podstawowa

Sądy wydają też orzeczenia niekorzystne dla podatników. WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 293/12) wyjaśnił, że montaż trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem i urządzeniami do zabudowy (m.in. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek) oraz montaż elementów saun i wszelkich elementów związanych z ich funkcjonowaniem nie spełnia kryteriów pozwalających na zastosowanie 8-proc. stawki VAT. Są to roboty budowlano-montażowe, do których obecnie nie stosuje się już niższej stawki podatku. W rezultacie trzeba je opodatkować 23-proc. VAT.
Z kolei WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2742/11) orzekł, że również montażu elementów stałej zabudowy kuchennej, takich jak okucia, zawiasy, uchwyty i prowadnice, nie można zaliczyć do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy ani też do konserwacji. W efekcie jest opodatkowany stawką podstawową VAT.

Podatnicy, którzy mają wątpliwości dotyczące stawek VAT, mogą występować o wydanie interpretacji indywidualnej.