Od tygodnia urzędnicy skarbowi muszą zakładać metrykę w aktach wszczynanych postępowań. Obowiązek ten jest wyłączony w sprawach wymienionych w rozporządzeniu ministra finansów z 1 marca 2012 r. (Dz.U. poz. 245). Oprócz spraw prostych, tj. zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości, katalog ten obejmuje też niektóre rodzaje postępowań, w których ustalana jest wysokość zobowiązania, np. w podatku od spadków i darowizn czy podatku od nieruchomości, jeżeli decyzja jest wydawana wyłącznie na podstawie deklarowanych przez podatnika danych.
W tym kontekście istotne jest zastrzeżenie dotyczące stosowania wyłączeń. Łukasz Kupiec, ekspert podatkowy w KPMG, wyjaśnia, że wyłączenia obowiązku prowadzenia metryki w niektórych rodzajach spraw nie dotyczą postępowań odwoławczych wszczętych w tych sprawach, a także tzw. nadzwyczajnych trybów wzruszania ostatecznych decyzji i postanowień podatkowych.

W metryce sprawy powinny znaleźć się czynności podejmowane w postępowaniu podatkowym, z wyłączeniem czynności technicznych, np. drukowania dokumentu, przygotowania do wysłania, kopertowania

– Oznacza to, że w każdym przypadku gdy podatnik złoży odwołanie od rozstrzygnięcia organu podatkowego oraz gdy rozstrzygnięcie to jest kwestionowane w jednym z trybów nadzwyczajnych, organ będzie zobowiązany do założenia metryki sprawy, bez względu na jej rodzaj – podkreśla Łukasz Kupiec.
Zdaniem eksperta minister finansów, ustanawiając taką zasadę, wyszedł ze słusznego założenia, że w przypadku postępowań odwoławczych (postępowań dotyczących trybów nadzwyczajnych) z definicji nie można mówić o prostym i powtarzalnym charakterze sprawy, co zgodnie z Ordynacją podatkową warunkuje możliwość wyłączenia obowiązku prowadzenia metryki. W każdej sprawie, w której zostało złożone odwołanie lub zastosowano tryb nadzwyczajny, występuje bowiem prawdopodobieństwo naruszenia prawa przez organ, co powoduje, że celowe staje się założenie metryki.
Wyłączenie z obowiązku prowadzenia metryki nie dotyczy więc spraw w postępowaniu odwoławczym, w postępowaniu dotyczącym wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej albo postanowienia ostatecznego oraz uchylenia albo zmiany decyzji ostatecznej albo postanowienia ostatecznego.