– Oddanie lokalu do używania na podstawie takiej umowy na gruncie przepisów podatkowych jest świadczeniem nieodpłatnym – tłumaczy Małgorzata Dzedzej, konsultant podatkowy w Instytucie Studiów Podatkowych.
Wartość świadczenia ustala się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lokalu. Trzeba pamiętać, że do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Nieodpłatne świadczenie otrzymane od osób z bliskiej rodziny jest jednak zwolnione z PIT. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy

– Zwolnienie przysługuje, jeżeli umowa użyczenia została zawarta z osobą zaliczaną do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, czyli z członkiem rodziny – przypomina Małgorzata Dzedzej.
Zgodnie z ustawą z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768) do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. W II grupie znaleźli się: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
W opisanej sytuacji nie wystąpią także skutki na gruncie VAT. Małgorzata Dzedzej podkreśla, że opodatkowaniu tym podatkiem zasadniczo podlegają usługi odpłatne, gdy są wykonywane przez podatnika VAT działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
– W przypadku oddania lokalu do używania na podstawie umowy użyczenia ta przesłanka nie jest spełniona – mówi Małgorzata Dzedzej.
Jeżeli zatem osoba, która użycza lokal, nie prowadzi działalności gospodarczej, to należy uznać, że nieodpłatne świadczenie, jakim jest użyczenie lokalu, nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.