Tradycją stało się już, że nowy rok przynosi nowe przepisy podatkowe. Korzystne dla przedsiębiorców rozwiązania wprowadzone zostały w podatkach dochodowych. Inaczej jest w podatkach pośrednich, czyli akcyzie i VAT, w którym wzrosną niektóre stawki.

Podwyżka podatku

Od dziś akcyza od wyrobów węglowych, czyli m.in. węgla i koksu, będzie pobierana na ostatnim etapie obrotu. Do końca 2011 r. podatek od tych wyrobów nie był w Polsce w ogóle płacony. Obowiązywało nas bowiem zwolnienie wynegocjowane przy wejściu do Unii Europejskiej.
Stawka podatku to 1,28 zł na 1 gigadżul. Oznacza to, że np. akcyza należna od tony węgla (objętego pozycją CN 2701) wyniesie 30,46 zł. Zdaniem resortu finansów obowiązkiem rozliczania akcyzy od węgla zostanie objęta niewielka grupa podmiotów. Wynika to z tego, że ustawodawca zdecydował się w ustawie akcyzowej wprowadzić szeroki katalog zwolnień. Podatnicy, którzy, będą chcieli skorzystać ze zwolnień będą musieli dopełnić pewnych obowiązków. W zależności od zwolnienia będą to np. zawiadomienie naczelnika urzędu celnego czy prowadzenie odpowiedniej ewidencji.
Przy sprzedaży ubranek dla niemowląt i obuwia dla dzieci nie można już stosować obniżonej 8-proc. stawki VAT. Podatek na te towary wzrósł do 23 proc., co wiąże się z wykonaniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE, który zakazał Polsce stosowania preferencyjnej stawki VAT na te towary.
Straciło też ważność przejściowe zwolnienie z VAT na usługi konserwatorskie i restauratorskie, które objęte są obecnie 23-proc. VAT. Należy się zatem spodziewać, że koszty przeprowadzenia takich prac wzrosną. Jednak drobni przedsiębiorcy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej (a nie wlicza się do niej usług zwolnionych) nie przekroczyła w 2011 r. 150 tys. zł, mogą w 2012 r. korzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT.

Brak podwójnej zaliczki

W życie weszła odkładana w czasie i bardzo oczekiwana przez firmy zmiana polegająca na likwidacji obowiązku zapłaty podwójnej zaliczki na podatek dochodowy za ostatni w roku okres rozliczeniowy. Podatnik będzie wpłacał zaliczkę za ostatni miesiąc lub kwartał do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Zaliczki w ogóle nie wpłaci, jeśli przed upływem tego terminu złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku.
Rozwiązanie to zastąpiło uciążliwy dla przedsiębiorców przepis nakazujący im wpłacać zaliczkę za ostatni miesiąc lub kwartał roku podatkowego w terminie do 20 grudnia, w wysokości podwójnej zaliczki odpowiednio za listopad lub III kwartał.



Zagraniczne fundusze

Zmodyfikowane zostały zasady nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi. Te zmiany zostały również przeniesione do ustawy o CIT, aby były one zwolnione z podatku.
Nowelizacja nie usunęła jednak dyskryminujących rozwiązań w zakresie stosowania zwolnienia dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych, do czego zobowiązała Polskę Komisja Europejska. Dotyczy to dodatkowych wymogów, jakie muszą spełnić zagraniczne fundusze, aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego tak jak fundusze krajowe (np. od otrzymywanych w Polsce odsetek czy dywidend). W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy o CIT wprowadzony został przepis, który uzależnia zwolnienie dla zagranicznych funduszy od obowiązku zarządzania funduszu przez licencjonowany podmiot. Takiego warunku część zagranicznych podmiotów może nie spełniać.

Różnice kursowe

Korzystne zmiany dotyczą rozliczania różnic kursowych. Ustawodawca doprecyzował, kiedy należy stosować kurs faktyczny wymiany waluty obcej, a kiedy kurs średni Narodowego Banku Polskiego. Do tej pory sprawiało to przedsiębiorcom duże problemy i było przedmiotem licznych sporów z organami podatkowymi.
Obecnie przy ustalaniu różnic kursowych w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań stosować należy faktycznie zastosowany kurs waluty obcej. W pozostałych przypadkach, a także gdy nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, zastosowanie znajdzie kurs średni ogłaszany przez NBP.

Rachunek zbiorczy

Instytucje finansowe mogą już tworzyć rachunki zbiorcze, na których rejestrowane są instrumenty finansowe nienależące do osób, dla których rachunki te są prowadzone. Obrót należnościami na rachunkach zbiorczych w praktyce oznacza dopisywanie przychodów do tzw. anonimowego podatnika. Aby odprowadzić podatek od takiego klienta, wprowadzone zostały zmiany w przepisach podatkowych. Gdy uzyskanie przychodu z papierów wartościowych będzie wiązać się z przekazaniem należności za pośrednictwem podmiotów prowadzących rachunki (bank, dom maklerski), to obowiązek poboru 19-proc. podatku od zysków kapitałowych będzie spoczywał na tych podmiotach. W innym razie to emitent odpowiednich papierów będzie odprowadzał podatek jako płatnik.
Ważne
Katalog zwolnień z akcyzy od węgla obejmuje: gospodarstwa domowe podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki pomocy społecznej