Jednostki samorządu terytorialnego pracują już nad projektami budżetów na 2012 r. oraz aktualizacją wieloletnich prognoz finansowych. Dr Marcin Będzieszak z Katedry Finansów Uniwersytetu Szczecińskiego wyjaśnia, że mają jeszcze miesiąc (do 15 listopada) na opracowanie obu dokumentów finansowych i przedstawienie ich organowi stanowiącemu (rada gminy lub miasta, rada powiatu, sejmik województwa) oraz regionalnej izbie obrachunkowej.

Wskaźniki budżetowe

Dr Michał Bitner z Wydziały Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego zwraca uwagę, że do skonstruowania budżetu niezbędne są przede wszystkim dwa wskaźniki: wielkość produktu krajowego brutto oraz inflacji. Wskaźniki zostały określone przez rząd w projekcie budżetu państwa na 2012 r.

Marcin Będzieszak dodaje, że przy planowaniu budżetu jednostki muszą określić pewne założenia. Chodzi przykładowo o wskaźniki zadłużenia, a także wpływy z podatków.

– Zwykle samorządy zakładają wzrost stawek podatków lokalnych, a więc podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych czy podatku rolnego – przyznaje ekspert.

Swoboda działania rad gmin i miast dotycząca wysokości stawek jest jednak ograniczona przez limity, które co roku ogłasza minister finansów w rozporządzeniu w sprawie stawek maksymalnych podatków i opłat lokalnych na dany rok.

Przy opracowywaniu projektu budżetu jednostki muszą wziąć pod uwagę ewentualny wzrost wynagrodzeń.

– Uwzględnić też trzeba średnią kwotę bazową w kraju (Kbk). Na rok 2012 została ona ustalona w wysokości 2576,39 zł na jednego mieszkańca – stwierdza Marcin Będzieszak.

Wyjaśnia, że na podstawie tego wskaźnika gminy uzyskują, w formie dotacji celowej z budżetu państwa, zwrot części kwot wydanych w ramach funduszu sołeckiego.

Innymi ważnymi parametrami niezbędnymi przy opracowywaniu projektu budżetu są roczne kwoty subwencji, wpłat i udziałów w PIT dla poszczególnych gmin, powiatów i województw, ogłaszane przez ministra finansów.



Zgodność danych

Zgodnie z art. 229 ustawy o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki samorządu terytorialnego powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu jednostki samorządu terytorialnego. Marcin Będzieszak tłumaczy, że przy okazji przygotowywania projektu budżetu jednostki trzeba zaktualizować wieloletnią prognozę finansową, którą rady gmin uchwalały po raz pierwszy w zeszłym roku. Konieczne są więc korekty wskaźników oraz wielkości, takich jak przychody, rozchody, czy dług.

Prognoza może być też zmieniona w zasadniczej części, jeżeli samorząd ma informacje niedostępne wcześniej, a wpływające na kształt prognozy finansowej. Ekspert podaje, że chodzi np. o zakres wydatków inwestycyjnych, prognozy realizacji określonych dochodów oraz przesunięcie terminu spłaty zadłużenia.

W przypadku obu dokumentów ważne jest uwzględnienie równowagi w budżecie bieżącym oraz odpowiednia wysokość długu i jego spłaty wraz z odsetkami w stosunku do dochodów ogółem.

Dane te będą brane pod uwagę przy obliczaniu indywidualnego wskaźnika zadłużenia.

Kwoty subwencji ogólnej na 2012 r.

Gminy

6,9 mld zł (bez części oświatowej), w tym:

● 6,2 mld zł – część wyrównawcza

● 0,65 mld zł – część równoważąca

● 0,025 mld zł – część rekompensująca

Powiaty

2,6 mld zł (bez części oświatowej), w tym:

● 1,5 mld zł – część wyrównawcza

● 1,06 mld zł – część równoważąca

Województwa

1,7 mld zł (bez części oświatowej), w tym:

● 1 mld zł – część wyrównawcza

● 0,7 mld zł – część regionalna