Wśród organów podatkowych przeważa pogląd, że przy likwidacji nie mamy do czynienia ze zbyciem udziałów. Zatem wydatki na ich nabycie nie mogą być uznane za koszty podatkowe.
Likwidacja spółki może stwarzać wiele problemów podatkowych jej udziałowcom. Wielu z nich ponosi określone wydatki na nabycie jej udziałów. Następnie w związku z likwidacją otrzymują majątek o mniejszej wartości. Powstaje zatem strata. Okazuje się jednak, że w praktyce nie wszyscy wiedzą, czy taką stratę można zaliczyć do kosztów.
Warto przypomnieć, że generalnie wydatki na nabycie udziałów mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie zbycia posiadanych udziałów.
Rozliczenia podatników
Gdy dochodzi do zbycia i wydatki na nabycie przekraczają kwotę uzyskaną przez podatnika z tytułu zbycia takich udziałów, różnica taka stanowić będzie stratę podatkową.
Jak jednak podkreśla Andrzej Dębiec, partner i szef działu podatkowego kancelarii Lovells, wśród organów podatkowych przeważa pogląd, że przy likwidacji nie mamy do czynienia ze zbyciem udziałów. Zatem wydatki na ich nabycie nie mogą być uznane za koszty podatkowe. Nasz rozmówca przypomina w związku z tym interpreta-cje organów podatkowych, w tym np. Izby Skarbowej w Warszawie (wyjaśnienia nr 1401/Pd-4230Z-17/06/ER, z 13 kwietnia 2006 r.). Zdaniem izby, w takiej sytuacji nie doszło do zbycia udziałów. Stąd wydatki na ich nabycie (objęcie) nie mogą być uznane za koszty podatkowe, gdyż spółka nie uzyskała przychodów z tego tytułu.
Nie jest to jedyny tego rodzaju pogląd wyrażony przez organy podatkowe. Zbieżne stanowisko zaprezentował również Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie (wyjaśnienia nr 1471/DPD2/ 423/38/05/KZ, z 20 czerwca 2005 r.). Jak podkreślono, wartość nominalna objętych udziałów w likwidowanej osobie prawnej nie jest kosztem uzyskania przychodów w dacie likwidacji tego podmiotu. Nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm., nazywana dalej ustawą o CIT).
Opinie organów podatkowych
- Zatem w opinii organów podatkowych likwidacja powoduje powstanie dochodu z udziału w zyskach osób prawnych, który rozliczany jest na innych zasadach niż sprzedaż udziałów, czyli w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT - powiedział Andrzej Dębiec.
Jak podkreślił, według tych regulacji, do przychodów nie zalicza się m. in. wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej w części stanowiącej koszt nabycia lub objęcia takiego majątku. Wynika z tego, że faktycznie opodatkowaniu podlega tylko część wpływów uzyskanych w związku z likwidacją spółki, w wysokości nadwyżki otrzymanego majątku nad wydatkami poniesionymi na nabycie lub objęcie udziałów w likwidowanej spółce.
Nie ma dochodu
Jak powiedział Andrzej Dębiec, w przypadku gdy majątek otrzymany wskutek likwidacji ma mniejszą wartość niż wysokość wydatków poniesionych na nabycie udziałów, nie pojawi się dochód do opodatkowania. Rozliczenie takie jest jednak dla podatników niekorzystne, nie mogą oni bowiem rozliczyć straty, którą ponieśli wskutek likwidacji.
Ważne!
Gdy majątek otrzymany wskutek likwidacji ma mniejszą wartość niż wysokość wydatków poniesionych na nabycie udziałów, nie pojawi się dochód do opodatkowania. Rozliczenie takie jest jednak dla podatników niekorzystne, nie mogą oni bowiem rozliczyć straty, którą ponieśli wskutek likwidacji
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI