Warunkiem rozliczania odpisów amortyzacyjnych jest istnienie związku między środkiem trwałym, a działalnością gospodarczą podatnika.
Przedsiębiorca w ramach współpracy gospodarczej przekazuje swoim kontrahentom środki trwałe.
– Czy takie przekazanie pozbawia prawa do amortyzacji tych środków – pyta pan Mikołaj z Łodzi.
Jako typowy przykład przekazywania środków trwałych między podatnikami wskazać można tzw. umowę toolingu, na podstawie której zleceniodawca udostępnia zleceniobiorcy określone urządzenie (np. matrycę), a zleceniobiorca wykorzystuje to urządzenie wyłącznie w związku z realizacją świadczenia na rzecz zleceniodawcy (np. produkcją komponentów dla zleceniodawcy). W takim przypadku może pojawić się wątpliwość, czy podmiot, który udostępnia kontrahentowi środek trwały, może nadal zaliczać odpisy amortyzacyjne w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Prawo do amortyzacji

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad określonych w ustawach podatkowych.
Dotychczas – jak podkreśla Agnieszka Morska, doradca podatkowy, współpracownik Sendero Tax & Legal – w praktyce organów podatkowych przeważało korzystne dla podatników stanowisko – organy podatkowe potwierdzały, że warunkiem dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest istnienie związku między środkiem trwałym a działalnością gospodarczą podatnika, co jednak nie oznacza, że środek trwały musi być faktycznie (fizycznie) wykorzystywany wyłącznie przez podatnika.
Prawo do amortyzacji środków trwałych przekazanych kontrahentom potwierdza m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 15 kwietnia 2009 r. (nr IPPB5/ 423-37/09-2/MŚ), interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 21 maja 2010 r. (nr IPPB5/423-191/10-2/AM).

Odmienny pogląd

Pogląd odmienny, według którego amortyzacja nie może być dokonywana, wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 25 lutego 2010 r. (sygn. akt II FSK 1628/08).
Agnieszka Morska wskazuje, że w ocenie sądu środek trwały podlega amortyzacji wyłącznie w przypadku, gdy: jest bezpośrednio (fizycznie) wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo jest przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
Amortyzacji nie podlegają natomiast środki trwałe, które faktycznie wykorzystywane są przez podmiot trzeci, nawet jeżeli wykorzystywanie środka trwałego przez ten podmiot pozostaje w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą podatnika (np. środek trwały służy podmiotowi trzeciemu wyłącznie do realizacji świadczenia na rzecz podatnika).
W konsekwencji – jak dodaje ekspert – podmiot, który w ramach współpracy przekazuje kontrahentowi środek trwały – zdaniem składu orzekającego – nie jest uprawniony do zaliczenia odpisów amortyzacyjnych od tego środka trwałego w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
– Brak prawa do amortyzacji nie oznacza jednak, że wydatek na składnik majątkowy przekazany kontrahentowi nie może być w ogóle uznany za koszt – uważa Agnieszka Morska.
Można bowiem argumentować, że w takim przypadku wydatek na nabycie składnika majątkowego powinien być odniesiony bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów.
Ważne!
Amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, inne przedmioty – o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok