Przypomnijmy, że ustawa o VAT wyróżnia dwa rodzaje sprzedaży wysyłkowej. Pierwszy z nich to sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju, która oznacza dostawę towarów wysyłanych przez podatnika VAT z Polski do innego państwa członkowskiego na rzecz podmiotu, który albo nie jest zobowiązany do rozliczenia z tego tytułu WNT, albo też nie jest w ogóle podatnikiem VAT.

PATRYK WŁODARSKI
ekspert podatkowy w TPA Horwath
Transakcja tego typu podlega opodatkowaniu na terytorium kraju przeznaczenia, w którym polski dostawca powinien się zarejestrować i rozliczać podatek VAT zgodnie z obowiązującymi w tym kraju przepisami. Jeżeli jednak wartość sprzedaży polskiego podatnika do danego kraju nie przekroczy limitu indywidualnie określonego przez to państwo członkowskie, podatnik ten powinien opodatkować dokonaną dostawę w Polsce.
Przedmiotowej zmiany nie można ocenić jednoznacznie. Należałoby ją ocenić pozytywnie, gdyż zabezpiecza ona podatników przed niekorzystnymi skutkami związanymi ze zmianami kursu euro i likwiduje problem corocznej zmiany limitu, który był pułapką dla wielu podatników.
W szczególności należy wskazać na możliwość zaistnienia sytuacji, w której zgodnie z przepisami dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w kraju, do którego dokonywana jest sprzedaż wysyłkowa, lub też w ogóle nie dojdzie do opodatkowania. Załóżmy przykładowo, że polski podatnik dokonuje sprzedaży przez internet na rzecz osób fizycznych zamieszkałych na terytorium Francji, a rozliczenia między nimi dokonywane są w euro. Zgodnie z francuskimi przepisami limit dla sprzedaży wysyłkowej, którego przekroczenie powoduje konieczność rejestracji dla celów VAT wynosi 100 tys. euro. W momencie gdy polski podatnik otrzyma od tamtejszych odbiorców kwotę 99 tys. euro, a aktualny kurs tej waluty wyniesie 5 zł, podatnik przekroczy limit, który zgodnie z polską ustawą o VAT pozwalał mu na rozliczanie podatku w Polsce. Jednakże obowiązek podatkowy we Francji jeszcze dla niego nie powstanie, gdyż nie przekroczył obowiązującego we Francji limitu. Z kolei gdy polski podatnik otrzyma z Francji 101 tys. euro, ale kurs aktualny wyniesie 4 zł, to zarówno Polska, jak i Francja mogą domagać się od niego odprowadzenia należnego z tego tytułu podatku VAT, gdyż wartość towarów wysłanych do Francji będzie mieściła się w granicach, w których obowiązek podatkowy powstaje w Polsce, natomiast z powodu przekroczenia go we Francji również i tam powstanie obowiązek podatkowy. Zauważmy, że przy obecnym kursie euro oscylującym w granicach 3,6 zł polski fiskus będzie mógł wskazać na konieczność opodatkowania w Polsce, nawet gdy faktycznie otrzymana przez podatnika kwota grubo przekroczy limit określony w euro przez państwo, do którego dokonywana jest dostawa.
Zmiany dotkną również drugiego rodzaju sprzedaży wysyłkowej, o którym mowa w ustawie o VAT, tj. sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju. Stanowi ona dokładną odwrotność sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju - w tym przypadku to podatnik z innego państwa członkowskiego wysyła towar do Polski na rzecz podmiotu, który nie rozlicza podatku VAT. Od 1 stycznia 2008 r. określony w ustawie o VAT limit dla tego rodzaju sprzedaży został zmieniony z kwoty 35 tys. euro na kwotę 160 tys. zł. W efekcie należy wskazać na znaczne podwyższenie limitu, co będzie skutkowało możliwością uniknięcia rejestracji i opodatkowania VAT w Polsce nieco większej niż dotychczas grupie podatników z innych niż Polska państw członkowskich UE. Jednakże i dla nich istotny będzie problem nieprecyzyjnego unormowania kwestii powstawania obowiązku podatkowego w związku z przeliczaniem wartości wysłanego towaru dla ustalenia limitu pozwalającego na uniknięcie opodatkowania w kraju jego przeznaczenia, jakim w tym przypadku będzie Polska.
(KK)
Podstawa prawna
■ Art. 24 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).