Obniżona 8-proc. stawka VAT będzie stosowana dla robót konserwacyjnych. Takie regulacje wynikają z rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT. Problem w tym, że definicja robót konserwacyjnych jest na tyle nieprecyzyjna, że trudno będzie jednoznacznie stwierdzić, kiedy mamy do czynienia z konserwacją, a kiedy np. z naprawą.
Obniżona 8-proc. stawka VAT będzie stosowana do robót konserwacyjnych. Takie regulacje wynikają z rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (Dz.U. nr 246, poz. 1649).
Problem w tym, że definicja robót konserwacyjnych jest na tyle nieprecyzyjna, że trudno będzie jednoznacznie stwierdzić, kiedy mamy do czynienia z konserwacją, a kiedy np. z naprawą.
– Po raz kolejny podatnicy będą musieli czekać na interpretacje fiskusa – dodają specjaliści.

Montaż stolarki budowlanej

Dotychczas organy podatkowe twardo stały na stanowisku, że o wysokości stawki VAT stosowanej przy montażu produktów branży budowlanej wykonywanych przez producenta będącego firmą usługową czy handlową decyduje statystyczna klasyfikacja czynności. W konsekwencji – jak podkreśla Adam Laskowski, asystent podatkowy w Independent Tax Advisers Doradztwo Podatkowe – roboty instalacyjne wykonane przez producenta wyrobu własnymi siłami były klasyfikowane łącznie z wyrobem w tym samym grupowaniu. Powodowało to uznanie tej czynności za dostawę towarów i wiązało się z koniecznością opodatkowania jej podstawową stawką VAT (podczas gdy roboty instalacyjne wykonywane przez sprzedawcę detalicznego uznawano za usługę podlegającą 7-proc. VAT).
Tym niemniej na podstawie poz. 14 zał. nr 1 do rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług producenci mogli stosować w zakresie montażu produkowanych przez siebie okien i drzwi 7-proc. stawkę VAT w wymienionych w tym przepisie określonych kategoriach budynków.
– W nowym rozporządzeniu z 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zastępującym obowiązujące poprzednio rozporządzenie o tej samej nazwie, nie zawarto podobnego przepisu – zauważa Adam Laskowski.
Ekspert dodaje, że przepisami ustawy z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług odstąpiono od zasady identyfikacji towarów i usług przy pomocy klasyfikacji statystycznych. Niezależnie, czy montaż wyrobu wykonywany jest przez producenta czy inny podmiot, należy przyjąć, że czynność taka stanowi świadczenie usług.
– Zatem o zastosowaniu preferencyjnej stawki VAT decyduje spełnienie przesłanek z art. 41 ust. 12 – 12c ustawy o VAT, a nie klasyfikacja statystyczna czynności – podkreśla Adam Laskowski.

Definicja konserwacji

Obecnie istnieją dwie potencjalne możliwości zastosowania preferencyjnej stawki VAT w wysokości 8 proc. w zakresie budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym: w przypadku zakwalifikowania montażu okien i drzwi jako robót konserwacyjnych (na podstawie nowego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT) lub też zaklasyfikowania ich jako remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części (na podstawie przepisów ustawy o VAT).
Andrzej Pośniak, prawnik, doradca podatkowy w Kancelarii CMS Cameron McKenna, stwierdza, że trudno jednoznacznie przesądzić, w którym kierunku pójdą interpretacje organów podatkowych. Wydaje się, że zawarta w nowym rozporządzeniu definicja robót konserwacyjnych, tj. robót mających na celu utrzymanie sprawności technicznej budynku lub jego części, innych niż remont, może nie obejmować montażu drzwi i okien.
Zatem – jak sugeruje Andrzej Pośniak – pozostaje do rozważenia możliwość skorzystania z preferencji zawartej w samej ustawie o VAT.



Iwona Kaczanowska, doradca podatkowy, starszy konsultant w MDDP Doradztwo Podatkowe, zauważa, że w rozporządzeniu wykonawczym odrębnie określono warunki zastosowania obniżonej stawki VAT dla robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego. Po pierwsze określono, że przez tego rodzaju roboty rozumie się prace mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części inne niż remont. Po drugie wprowadzono zastrzeżenie, że obniżona stawka podatku nie dotyczy świadczenia robót konserwacyjnych, w przypadku których wartość towarów bez podatku wchodzących w podstawę opodatkowania przekracza 50 proc. tej podstawy. Wówczas zastosowanie będzie mieć stawka podstawowa.
– Status wykonującego roboty konserwacyjne nie będzie mieć zatem znaczenia dla ustalenia właściwej stawki VAT – uważa Iwona Kaczanowska.
Niezależnie od tego, czy jest to producent czy inny podmiot, w przypadku gdy wartość towarów wykorzystywanych do wykonania robót przekroczy 50 proc. obrotu z tego tytułu, zastosowanie będzie mieć stawka podstawowa.
Również Tomasz Siennicki, doradca podatkowy, partner w Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy, zwraca uwagę, że dla odróżnienia robót konserwacyjnych od remontu lub dostawy towarów z montażem wprowadzona została definicja robót konserwacyjnych. Rozumie się przez nie roboty mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub lokalu, inne jednak niż remont. Przede wszystkim organy podatkowe będą więc patrzyły na cel dokonywanej czynności. Konserwacją nie będzie z całą pewnością demontaż i montaż nowych okien czy drzwi w lokalu albo położenie nowej glazury czy malowanie ścian.
– Mimo wszystko ustalenie, co jest konserwacją, może być problematyczne, a to z uwagi na dosyć nieszczęśliwą redakcję przepisu – ocenia Tomasz Siennicki.
Jego zdaniem roboty konserwacyjne to utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku. Czasownik „utrzymywać” oznacza zachować w stanie niezmienionym, należytym. Wykładnia językowa wskazuje zatem, że w pojęciu „konserwacji” nie mieści się naprawa niedziałających urządzeń, bo ta polega na przywracaniu ich sprawności.
Weźmy przykład konserwacji windy w bloku.
– Interpretując ten przepis ściśle, to naprawa wadliwych lub zużytych elementów technicznych windy, które mają zapobiegać jej unieruchomieniu, jest z pewnością konserwacją – tłumaczy Tomasz Siennicki.
Ich celem jest zachowanie w stanie należytym tego urządzenia (utrzymanie sprawności widny). Ale naprawa tych samych elementów tej samej windy już po unieruchomieniu nie prowadzi do utrzymania sprawności. Trudno jest bowiem utrzymać stan sprawności urządzenia, które nie działa. Ten stan można co najwyżej przywrócić.
– Wydaje się, że nie taki był jednak cel wprowadzenia definicji i drobne naprawy urządzeń technicznych, nawet przywracające ich sprawność, powinny być objęte definicją konserwacji – podkreśla nasz rozmówca.

Status podatnika

Wyłączenie od 1 stycznia 2011 r. z załącznika do rozporządzenia wykonawczego, w którym wymieniono towary i usługi objęte obniżoną stawką VAT, usług montażu okien i drzwi świadczonych przez producentów, nie wyklucza całkowicie możliwości uznania tego rodzaju prac za usługi remontowe lub budowlane, które, jeśli dotyczą budynków budownictwa mieszkalnego, korzystają z 8-proc. stawki VAT na podstawie art. 41 ust. 12 ustawy o VAT.
Iwona Kaczanowska podkreśla, że status świadczącego tego rodzaju usługi powinien pozostać bez znaczenia z punktu widzenia ustalenia właściwej stawki podatku. Obniżona stawka dotyczy bowiem określonych czynności i ma zastosowanie niezależnie od tego, kto je podejmuje.
Przepis dotyczący progu wartości towarów, który powoduje przekwalifikowanie transakcji, wprowadzono jedynie w odniesieniu do robót konserwacyjnych.
Daje to podstawy, by uznać, że w przypadku świadczenia usług budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych, niezależnie od wartości wykorzystanych materiałów, można zastosować preferencyjną stawkę VAT.