Podatnicy korzystniej rozliczą w PIT za 2010 rok wydatki związane z użytkowaniem internetu, a osoby niepełnosprawne precyzyjniej będą dokumentować prawo do ulgi.
Parlament zakończył prace na nowelizacją ustawy o PIT powstałą ze współpracy komisji Przyjazne Państwo i Ministerstwa Finansów. Teraz ustawa trafi na biurko prezydenta. Większość rozwiązań jest korzystna, jednak nie ze wszystkich ucieszą się podatnicy. Zmiany – poza zniesieniem wymogu dwóch podpisów na zeznaniu małżonków – będą miały zastosowanie do dochodów za 2011 rok.

Jeden podpis na wspólnym PIT

Już od rozliczeń podatkowych za 2010 rok zniesiony został wymóg składania dwóch podpisów na małżeńskim PIT. Wystarczy, że podpisze się na nim mąż lub żona. Podpis jednego małżonka będzie traktowany na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
Zmiana ponadto uprości procedurę elektronicznego rozliczenia. Znosi bowiem obowiązek składania w urzędzie papierowych pełnomocnictw do wysłania małżeńskiego PIT przez internet.

Limit dla ryczałtu

Świadczenia z umowy zlecenia czy o dzieło będą opodatkowane zryczałtowanym 18-proc. PIT, jeżeli przychód z pojedynczej umowy zawartej z tym samym płatnikiem nie przekroczy 200 zł. Obecnie jest to limit miesięczny, przy czym nie ma znaczenia, czy przychody są należne z tytułu jednej umowy czy też wielu umów. Zmiana wyeliminuje wątpliwości dotyczące jego stosowania. Wynikają one z tego, że płatnik, zawierając umowę ze zleceniobiorcą, nie zawsze jest w stanie przewidzieć, czy w danym miesiącu nie zawrze kolejnej umowy, z których łączny przychód przekroczy 200 zł.

Zmiany w katalogu zwolnień

Ustalono roczny, zamiast miesięcznego, limit dla stypendiów dla uczniów i studentów przyznanych uchwałą samorządu bądź przez fundacje czy stowarzyszenia. Wyniesienie on 3800 zł, a zwolnienie będzie stosowane bez względu na inne dochody ucznia czy studenta.
Z kolei 500 zł wyniesie miesięczny limit zwolnienia dla świadczeń ponoszonych przez pracodawcę w związku z zakwaterowaniem pracowników, niezależnie od rodzaju zakwaterowania. Dziś limit ten odnosi się tylko do świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania. Bez limitu odliczane są wydatki na zakwaterowanie pracownika w hotelu pracowniczym.
Na zmianach zyskają też byli pracownicy. Ze zwolnienia z PIT w ramach rocznego limitu 2280 zł będą korzystały wszystkie świadczenia przyznawane emerytom i rencistom przez byłego pracodawcę, bez względu na ich charakter, zarówno pieniężne, niepieniężne, jak i rzeczowe, w tym także pochodzące od związków zawodowych.

Koniec ulgi dla konkubentów

Do preferencyjnego rozliczenia jako samotny rodzic nie wystarczy legitymować się statusem kawalera, panny, rozwodnika czy wdowca, ale faktycznie trzeba będzie samotnie wychowywać dziecko. Obecnie podatnicy uważają, że przysługuje im ta preferencja, mimo że w rzeczywistości wychowują dziecko wspólnie z inną osobą (konkubentem). Te praktyki ma wyeliminować wyraźne zaznaczenie w przepisie, że rodzic lub opiekun w roku podatkowym musi samotnie wychowywać dzieci.
Zmiana może nadal pozostawić pole do interpretacji, a to dlatego że wiąże się nierozerwalnie z problematyką udowodnienia, że podatnik wychowuje dziecko samotnie, nie pozostając jednocześnie w konkubinacie. Podatnicy i organy podatkowe staną przed trudnym zadaniem rozstrzygnięcia, kto jest osobą samotnie wychowującą dzieci w roku podatkowym. Tym bardziej że wyrażenie „w roku podatkowym” oznacza w jakimkolwiek czasie w roku podatkowym, czyli także przez jego część.



Ulga na mobilny internet

Wydatki na użytkowanie internetu będzie można odliczyć od podstawy opodatkowania bez względu na to, czy podatnik korzysta z sieci w miejscu zamieszkania, w drodze do pracy, restauracji, pociągu czy kawiarence internetowej. Do odliczenia ulgi będzie wystarczające posiadanie dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatku. Dziś wymagane są faktury oraz dowody ich zapłaty. W przypadku wykupienia usługi internetowej przez kilkuosobową rodzinę z ulgi może skorzystać wyłącznie osoba widniejąca na fakturze wystawionej przez operatora oraz posiadająca potwierdzenia wpłat. Na skutek zmian ulgę będzie mógł rozliczyć każdy podatnik, który rzeczywiście poniesie koszt usługi internetowej i potrafi to udokumentować, np. potwierdzeniem dokonania przelewu oraz opisem, za co następuje płatność.

Dokumentowanie opłat

Ustawa wprowadza dodatkowe rygory związane z dokumentowaniem ulgi rehabilitacyjnej w związku z: opłacaniem przewodników osób niewidomych lub z niepełnosprawnością ruchu, utrzymaniem psa przewodnika czy dojazdami na zabiegi prywatnym samochodem. Na żądanie organów podatkowych będzie trzeba przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. I tak niewidomy korzystający z pomocy opiekuna lub posługujący się psem przewodnikiem będzie musiał wskazać odpowiednio: imię i nazwisko osoby której płaci za opiekę, albo certyfikat potwierdzający status psa asystującego. Od osoby dojeżdżającej na niezbędne zabiegi rehabilitacyjne organ podatkowy będzie wymagał potwierdzenia zlecenia i odbycia zabiegów.
Dziś praktyka jest taka, że niepełnosprawny np. korzysta bezpłatnie z pomocy opiekuna, ale odlicza ulgę w ramach dozwolonego limitu.

Zwrot ulgi rehabilitacyjnej

Niepełnosprawny, który otrzyma zwrot VAT z tytułu nabycia materiałów budowlanych, które odliczył w PIT w ramach ulgi rehabilitacyjnej, będzie musiał go wykazać w zeznaniu rocznym. Podatnicy, którzy nabywają materiały budowlane w związku z przystosowaniem mieszkania lub domu do potrzeb niepełnosprawności, wydatki z tego tytułu mogą odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej w rocznym zeznaniu podatkowym. Równolegle można odzyskać zwrot części VAT na zakup tych samych materiałów.
Obecnie otrzymanie takiego zwrotu zobowiązuje podatnika do pomniejszenia ulgi rehabilitacyjnej w PIT, ale tylko gdy ulga odliczana jest za ten sam rok, w którym podatnik uzyskał zwrot. Przykładowo jeżeli osoba niepełnosprawna ma faktury z 2010 roku i w tym roku odzyska VAT, to będzie musiała to uwzględnić w PIT. Jeżeli natomiast wniosek o zwrot VAT złoży dopiero w 2011 roku lub później (można go złożyć w dowolnym czasie), to korzysta podwójnie. Zmiana spowoduje, że ulgę w PIT trzeba będzie zwrócić bez względu na to, kiedy podatnik odzyska VAT.

Jeden sposób przeliczenia

W ustawie o PIT ujednolicano zostały zasady przeliczania na złote przychodów w walutach obcych. Przychody w walutach obcych zawsze przeliczane będą na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. W konsekwencji osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej będą zobowiązane do kalkulacji przychodów w oparciu o kurs ustalany przez NBP, a nie w oparciu o kursy dla kupna walut zastosowane przez bank, z którego usług korzystają.
Konkubenci to nie osoby samotne
Joanna Narkiewicz-Tarłowska, doradca podatkowy, starszy menedżer w PwC
Mimo jednolitego orzecznictwa NSA w zakresie braku możliwości wspólnego rozliczania się z dzieckiem w przypadku pozostawania w związku nieformalnym część osób stosowała tę ulgę, opierając się na dosłownym brzmieniu przepisów i rozbieżnych orzeczeniach sądów wojewódzkich. Teraz przepisy jasno będą określały, że rozliczyć się preferencyjnie mogą jedynie osoby samotnie wychowujące dziecko. Odrębną kwestią będzie możliwość sprawdzenia przez urząd skarbowy, czy podatnik naprawdę samotnie wychowuje dziecko. Organy podatkowe mają różne środki dowodowe do dyspozycji, np. zeznania świadków czy oględziny. W praktyce najczęściej dowiadują się o faktach na podstawie donosów.
18-proc. PIT rozliczymy szybciej
Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner w KPMG
Zmiany w ustawie o PIT należy ocenić pozytywnie. Bardzo dobrze, że nowelizacja zmienia i doprecyzowuje przepisy budzące wątpliwości interpretacyjne i rozbieżności w orzecznictwie, np. w opodatkowaniu drobnych umów-zleceń. Dotychczas, aby zastosować zryczałtowane opodatkowanie w wysokości 18 proc., suma należności od danego podmiotu nie mogła przekraczać w miesiącu 200 zł. Firmy musiały monitorować i obliczać wartości takich umów w skali miesiąca. Po zmianach sytuacja została uproszczona. Zryczałtowanym podatkiem objęto każdą pojedynczą umowę, z której wypłata nie przekracza 200 zł, nawet jeżeli w ciągu miesiąca zawarto kilka umów z danym podmiotem.