Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie będzie wyższe o 69 zł. Wyższe będą też sankcje przewidziane w kodeksie karnym skarbowym.
Już 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie wzrośnie z obecnych 1317 zł do 1386 zł miesięcznie. Każdy pracownik ucieszy się nawet z tak niedużej podwyżki. Ale już mniej zadowoleni będą podatnicy, którzy mają nieczyste sumienie względem fiskusa. Chodzi bowiem o popełnianie przestępstw lub wykroczeń skarbowych. Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, wyższe będą sankcje za tego typu przewinienia. Choć – jak zastrzegają specjaliści – wzrost wysokości sankcji karnych skarbowych nie musi automatycznie oznaczać orzekania o wyższych karach. Ich wysokość zależy od wielu czynników, które urzędnicy muszą brać pod uwagę.

Przepisy kodeksowe

Od roku 2011 r. minimalne wynagrodzenie ustalone zgodnie z ustawą z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.) wyniesie 1386 zł. Dorota Stangreciak-Karpierz, prawnik w Auxilium, podkreśla, że wzrost kwoty minimalnego wynagrodzenia ma bezpośredni wpływ na postanowienia kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.). Zgodnie z art. 53 par. 3 k.k.s. wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia, tj. 6930 zł.
– Od wysokości minimalnego wynagrodzenia uzależniona jest wysokość stawek dziennych stosowanych w kodeksie – przypomina Dorota Stangreciak-Karpierz.
Trzeba też przypomnieć, że sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości. Jednak i w tym przypadku należy zapłacić kwoty grzywny. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności będzie stosowane, gdy:
● uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności,
● sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony,
● sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścił ich równowartość pieniężną,
● uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.
W myśl art. 23 par. 3 k.k.s., ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe, a stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności, tj. nie może być mniejsza niż 46,20 zł i nie wyższa niż 554 400 zł.



Majątek podatnika

Mimo że wysokość kary grzywny za wykroczenia i przestępstwa skarbowe uzależniona jest od wysokości minimalnego wynagrodzenia (a to od 2011 r. wzrośnie o 69 zł), to jednak wydaje się mało prawdopodobne, by wzrost ten istotnie wpłynął na wysokość kar nakładanych w związku z niedopełnieniem obowiązków wynikających z prawa podatkowego. Takiego zdania jest Lesław Mazur, menedżer w Ernst & Young, który wskazuje, że wysokość kary grzywny za wykroczenia i przestępstwa skarbowe jest i nadal będzie uzależniona od stosunków majątkowych oraz rodzinnych sprawcy, np. wartości posiadanego majątku, liczby dzieci na utrzymaniu itp., czy też jego dochodów i możliwości zarobkowych (a te nie zmienią się przecież wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia).
– Oznacza to, że za ten sam czyn dwóch sprawców może zostać skazanych na kary grzywny znacznie różniące się od siebie z uwagi na odmienny poziom ich zamożności czy odmienne stosunki rodzinne – argumentuje Lesław Mazur.
Jednak odczuwalna dolegliwość kar w obu przypadkach – jak stwierdza nasz rozmówca z Ernst & Young – powinna być taka sama. Jako że najczęściej w praktyce nakładany jest mandat karny na osoby winne naruszeń, warto zaznaczyć, że z nowym rokiem jego minimalna wysokość wzrośnie ze 131,70 zł do 138,60 zł, a górna granica z 2634 zł do 2772 zł.

Wysokość sankcji

W związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia – jak zauważa Wojciech Krok, doradca podatkowy w Kancelarii Parulski & Wspólnicy – w przyszłym roku maksymalna grzywna za wykroczenia skarbowe będzie o 1380 zł wyższa niż obecnie. W przypadku najcięższych przestępstw podatkowych będzie to już wzrost o ponad 662 tys. zł.
– W przypadku mniejszych przewinień wobec podatników zwykle stosowane jest postępowanie mandatowe – wyjaśnia Wojciech Krok.
Karę grzywny za wykroczenie można także nałożyć wyrokiem nakazowym. W takim wypadku nie może ona przekroczyć dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli w przyszłym roku wyniesie maksymalnie 13 860 zł.
– Kara grzywny za przestępstwa skarbowe określana jest natomiast w stawkach dziennych. Wzrost minimalnego wynagrodzenia może się przełożyć nawet na ponad 600 tys. wyższą grzywnę za najcięższe przestępstwa – ostrzega Wojciech Krok.
Jednocześnie przypomina, że w myśl przepisów kodeksu karnego skarbowego w sytuacji kiedy regulacje z okresu popełnienia czynu są dla sprawcy korzystniejsze niż z okresu orzekania, stosujemy stare zasady. Podwyższona wysokość grzywny nie będzie więc dotyczyć spraw za rok 2010 i za lata poprzednie.