Projekt nowelizacji ustawy o VAT zakłada, że proporcjonalne odliczenie będą musieli stosować podatnicy, u których VAT niepodlegający odliczeniu przekroczy zaledwie 500 zł.
Obecne przepisy dotyczące proporcjonalnego odliczania VAT w przypadku podatników wykonujących działalność opodatkowaną a jedynie w marginalnym zakresie zwolnioną z VAT są jasne i korzystne dla spółek. Projekt nowelizacji ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), który przedstawił ostatnio resort finansów, przewiduje zmiany, które znacznie skomplikują życie przedsiębiorcom. Jak mówi Jerzy Martini, doradca podatkowy w Baker & McKenzie, projekt przewiduje całkowitą zmianę obecnej koncepcji.
Projekt nowelizacji ustawy o VAT przewiduje, że w przypadku gdy podatnik wykonuje znakomitą większość czynności, od których przysługuje mu prawo do odliczenia VAT (stanowią więcej niż 98 proc. wszystkich czynności), oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku była mniejsza niż 500 zł, to podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100 proc. Obecne przepisy nie określają dolnej granicy kwotowo, a procentowo (kwota podatku niepodlegająca odliczeniu nie może przekroczyć 2 proc.), co znacząco zmienia sytuację podatników. Zgodnie bowiem z dzisiejszymi przepisami w dużych spółkach kwota czynności zwolnionych może znacznie przekraczać 500 zł, ale dalej będzie mieściła się w granicy 2 proc. W efekcie spółka nie musi obliczać proporcji. Jak wyjaśnia Jerzy Martini, podatnik obecnie nie jest obciążany dodatkowymi, uciążliwymi obowiązkami, których efekt finansowy jest znikomy zarówno dla firmy, jak i budżetu państwa.
Po zmianach przekroczenie kwoty 500 zł, która jest liczona od czynności zwolnionych z VAT, będzie następowało bardzo szybko. Jak mówi nasz rozmówca, oznacza to zmianę koncepcji o 180 stopni.
Jak wyjaśnia Jerzy Martini, jeśli przepisy dotyczące propozycji wejdą w życie w zaproponowanym kształcie, to na podatników VAT zostaną nałożone uciążliwe obowiązki.
– Aby zbadać, czy podatnik przekroczył 500 zł, służby księgowe firmy będą musiały śledzić, jakie czynności podejmuje spółka oraz czy kwota podatku niepodlegająca odliczeniu przy zastosowaniu rozliczenia proporcjonalnego nie przekroczyła 500 zł – wyjaśnia ekspert.
Dodaje, że zaproponowane przepisy dotyczące proporcjonalnego odliczenia prowadzą do tego, że duże spółki będą musiały wszystkie swoje środki trwałe rozliczać współczynnikiem, mimo że ich sprzedaż zwolniona będzie stanowiła np. 0,8 promila całej sprzedaży. W efekcie do zmian trzeba będzie dostosować m.in. systemy księgowe.
Rozliczenia VAT przedsiębiorców dziś i od 2011 r.
Tak jest
Jeśli proporcja:
● przekroczy 98 proc. – podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego;
● nie przekroczy 2 proc. – podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Tak będzie – projekt
● uzupełnienie przepisu zezwalającego na odliczenie podatku naliczonego w całości, jeżeli proporcja przekroczyła 98 proc., oraz wprowadzenie maksymalnej kwoty podatku naliczonego (500 zł), która może być odliczona
● likwidacja zakazu odliczania podatku naliczonego, jeżeli udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2 proc.