Od prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych nie przysługują już żadne środki zaskarżenia. Oznacza to, że nie przysługuje skarga na orzeczenie do wyższej instancji.

– Czy można domagać się wznowienia postępowania przed sądem administracyjnym – zastanawia się Pan Bogdan z Warszawy.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi przewiduje możliwość wznowienia. Jest to jednak postępowanie nadzwyczajne i nie jest łatwo doprowadzić do rewizji procesu. Przede wszystkim wznowienia postępowania można żądać z powodu nieważności. Dotyczy to sytuacji, gdy w składzie sędziowskim uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia. Wznowienie z powodu nieważności możliwe jest także, jeżeli strona:

● nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo

● nie była należycie reprezentowana lub

● jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania.

W powyższych przypadkach nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.

Powodem wznowienia może być ponadto wyrok Trybunału Konstytucyjne- go o niekonstytucyjności. Uprawnienie takie dotyczy także sytuacji, gdy potrzeba wznowienia wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na podstawie umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską. W tym przypadku termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania biegnie od dnia doręczenia stronie lub jej pełnomocnikowi rozstrzygnięcia organu międzynarodowego.

Poprawność dokumentów

Ostatnią grupą przesłanek do wznowienia są przypadki dotyczące dokumentów. Można żądać wznowienia na tej podstawie, że:

● orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym,

● orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa,

● później wykryto takie okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu,

● później wykryto prawomocne orzeczenie dotyczące tej samej sprawy.

Wznowienie postępowania nie jest proste, gdyż skarżący musi wskazać, że istnieje jedna z przesłanek uzasadniających wznowienie. Dodatkowo w przypadku wznowienia z powodu przestępstwa żądanie jest uzasadnione tylko, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym. Nie dotyczy to tylko postępowań karnych, które nie mogły być wszczęte lub które zostały umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów.

Wniesienie skargi

Skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym. Termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia. Jeże- li podstawą wznowienia jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – trzy miesiące liczy się od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.

Prawo do żądania wznowienia postępowania wygasa po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się orzeczenia. Termin ten nie dotyczy jedynie przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.

Opłacenie pisma

Osoba, która chce wnieść skargę o wznowienie, musi pamiętać, że powinna ona zawierać dodatkowo: oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz żądanie o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia.

Ma to bardzo istotne znaczenie, bo sąd ma obowiązek zbadać już na posiedzeniu niejawnym czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd od razu odrzuci wniosek i nie będzie wyznaczał rozprawy. Sąd może też zażądać od wnioskodawcy uprawdopodobnienia okoliczności stwierdzających zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia.

Bardzo istotną kwestią jest opłacenie skargi. Opłatami w postępowaniu sądowo-administracyjnym jest między innymi wpis sądowy.

– Jest on pobierany od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym, do których zalicza się również skargę o wznowienie postępowania – zaznacza Joanna Świtała, główna księgowa w spółce Donewell.

Wpis od skargi o wznowienie postępowania wynosi połowę wpisu od skargi, nie mniej jednak niż 100 zł.

Termin na wniesienie skargi o wznowienie
Skargę o wznowienie postępowania w przypadku niekonstytucyjności wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego orzeczenie sądowe nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu.