STAN FAKTYCZNY
Oskarżonemu w sprawie zarzucono, że w okresie od 1 lipca 2004 r. do 27 kwietnia 2005 r. w urzędzie celnym i starostwie powiatowym posłużył się dokumentem poświadczającym nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne. Chodziło o wartość nabywanego pojazdu, a dokumentem była faktura VAT za zakup samochodu osobowego. Tym samym zarzucono mu popełnienie przestępstwa z art. 273 k.k.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego przestępstwo z art. 273 k.k.
Wyrok ten zaskarżył apelacją oskarżony, zarzucając rażącą surowość wymierzonej kary. Wskazywał zwłaszcza na to, że tylko on ujawnił okoliczności transakcji, przyznając, jaką faktycznie kwotę zapłacił za samochód. Ponadto urząd celny wymierzył mu grzywnę w wysokości 800 złotych. W ocenie oskarżonego jego wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne.
Sąd okręgowy uwzględnił apelację i zmienił zaskarżony wyrok w całości. W wyniku tego oskarżonego uniewinniono od zarzucanego mu czynu.
Od wyroku kasację wniósł prokurator. Sąd Najwyższy zauważył jednak, że opis czynu zarzucanego oskarżonemu zawierał m.in. posłużenie się przezeń przedmiotową fakturą także w urzędzie celnym.
Sąd Najwyższy przypomniał, że oskarżony stawił się w urzędzie celnym na wezwanie jako świadek w sprawie innych osób. Tam podał prawdziwą kwotę, jaką zapłacił za samochód, i sporządził stosowne oświadczenie na piśmie. Faktury w ogóle nie okazał, bo została ona w starostwie powiatowym, gdzie zarejestrował samochód.
W ocenie SN generalnie faktura VAT jest dokumentem, o jakim mowa w art. 271 par. 1 k.k., zaś wystawca takiego dokumentu jest inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu. Jeżeli jednak sprawca wystawia fakturę nierzetelną, godząc w obowiązek podatkowy, to dopuszcza się on czynu zabronionego, określonego w art. 62 par. 2 lub 5 k.k.s., stanowiącego przepis szczególny.
Sąd nie miał wątpliwości, że w tym przypadku oskarżony przedłożył nierzetelną fakturę VAT w starostwie w celu zarejestrowania samochodu. Strona przedmiotowa przestępstwa określonego w art. 273 k.k. zawiera się w zwrocie: używa dokumentu. Chodzi tu o takie używanie, które prowadzi do wykorzystania znaczenia prawnego dokumentu. Trzeba mieć na uwadze, że omawiana faktura VAT była nierzetelna tylko w części dotyczącej ceny sprzedaży samochodu. Skoro oskarżony użył owej faktury VAT tylko w tym celu, aby zarejestrować kupiony przezeń samochód, to zaniżona w tym dokumencie cena transakcji nie miała żadnego znaczenia prawnego dla dokonania tejże czynności w stosownym wydziale starostwa. Takie zatem zachowanie oskarżonego nie wypełniło znamion przestępstwa określonego w art. 273 k.k.
Postanowienie SN z 23 listopada 2006 r., opublikowane OSNwSK 2006/1/2251
SYGN. AKT IV KK 321/06
Przygotowała ALEKSANDRA TARKA