Sądy administracyjne różnią się w ocenie rozliczeń wydatków na podwyższenie kapitału zakładowego spółek. Czy takie wydatki stanowią koszty uzyskania przychodu?
Do przychodów nie zalicza się m.in. przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, co wynika z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Wykładnia tych przepisów nie jest jednolita w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Pozytywne dla podatników stanowisko opiera się zasadniczo na założeniu, że pomiędzy wydatkami poniesionymi na podwyższenie kapitału spółki, np. koszty doradztwa prawnego, wynagrodzenia notariusza oraz podatku od czynności cywilnoprawnych a osiąganiem przez spółkę przychodów z prowadzonej działalności istnieje pośredni związek. Wydatki te mogą zatem być zaliczane do kosztów w dacie ich poniesienia. Z kolei stanowisko negatywne sprowadza się do przyjęcia, że koszty podatkowe ustalić można jedynie w sytuacji, gdy występuje odpowiadający im przychód jako kategoria ustawowa. To ostatnie stanowisko, choć szeroko krytykowane w doktrynie, konsekwentnie począwszy od 2000 roku, prezentowane jest przez NSA.
W najnowszym wyroku z 29 grudnia 2009 (sygn. akt II FSK 2085/08) NSA uznał, że wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, ponieważ zgodnie z art.12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT przychody otrzymane na powiększenie tego kapitału nie są zaliczane do przychodów, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki te są ponoszone w celu utworzenia lub powiększenia samego źródła przychodów, natomiast ani bezpośrednio, ani pośrednio nie służą celowi, jakim jest osiągnięcie przychodu podatkowego.
Trudno jest się zgodzić z taką wykładnią przepisów ustawy o CIT i wydaje się, że kwestia ta zasługuje na jej rozpatrzenie w poszerzonym składzie NSA.

Andrzej Dębiec, partner, kancelaria Lovells