ANALIZA
Już w poniedziałek, 6 października, mija pierwszy termin do skorzystania z abolicji podatkowej. Ten termin jest ważny dla osób, które zarabiały za granicą w 2002 roku. Osoby, pracujące poza krajem w latach 2003-2007, na skorzystanie z abolicji mają czas do 6 lutego 2009 r.

Albo umorzenie, albo zwrot

Ustawa z 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 143, poz. 894) zakłada możliwość udzielenia abolicji w dwóch formach. Pierwsza to umorzenie zaległości podatkowej. Przewidziana jest ona dla podatników, którzy nie rozliczyli się w Polsce z zagranicznych zarobków, a mieli taki obowiązek. Druga to zwrot części podatku. Z tej formy abolicji mogą skorzystać podatnicy, którzy w Polsce rozliczyli zagraniczne zarobki.
Doktor Janusz Fiszer, partner w Kancelarii Prawnej White & Case i docent UW, zwraca uwagę, że nowa regulacja prawna jest korzystna dla obu wspomnianych grup podatników, szczególnie dla tych osób czasowo pracujących za granicą, które nie złożyły w terminie stosownego zeznania podatkowego, ponieważ pozwala im formalnie zalegalizować - z punktu widzenia polskiego fiskusa - uzyskane za granicą dochody i osiągnąć oficjalne umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami.
- Może to mieć istotne znaczenie w przypadku zamiaru nabycia przez takie osoby składników majątkowych o większej wartości, np. nieruchomości czy luksusowych samochodów. Organy podatkowe mogą bowiem zażądać wyjaśnienia w przedmiocie źródła pochodzenia wydatkowanego w ten sposób dochodu - argumentuje dr Janusz Fiszer.
Wykazanie przed organem legalnego dochodu z pracy za granicą, który na skutek skorzystania z abolicji podatkowej nie podlega już dodatkowemu opodatkowaniu w Polsce - skutecznie zakończy wszczęte postępowanie wyjaśniające, przekonuje ekspert.
Dodaje też, że mimo pozornie nieco skomplikowanej procedury (konieczność złożenia w urzędzie skarbowym wniosku wraz zeznaniami podatkowymi za ubiegłe lata), skorzystanie z abolicji podatkowej daje wymierne, istotne korzyści wszystkim zainteresowanym podatnikom, którzy pracowali w tych państwach, z którymi Polska nie zawarła umowy, albo zawarła umowy podatkowe, przewidujące metodę odliczenia proporcjonalnego, jako metodę unikania podwójnego opodatkowania - czyli m.in. w Australii, Austrii (od 2006 roku), Belgii (od 2005 roku), Danii, Finlandii, Holandii (od 2004 roku), Islandii, Wielkiej Brytanii (do 2007 roku), Szwecji (do 2005 roku) i Stanach Zjednoczonych.

Potrzebne dokumenty

Zgodnie z przepisami o abolicji podatkowej, podatnicy z niej korzystający muszą przechowywać dokumenty potwierdzające uzyskanie przychodów z pracy i zapłatę podatku za granicą tak długo, aż zobowiązanie podatkowe za rok, którego dotyczyć będzie składany wniosek, ulegnie przedawnieniu (okres pięciu lat). Na ten aspekt zwraca uwagę Olga Kulmińska, doradca podatkowy w KPMG Doradztwo Podatkowe, która wyjaśnia, że przepisy nie określają rodzajów dokumentów, jakie podatnik powinien zgromadzić. Wydaje się więc, że ustawodawca zostawia w tym zakresie dowolność podatnikom.
- W przypadku osób pracujących za granicą za taką dokumentację można uznać zeznania podatkowe składane w drugim państwie, zaświadczenia wydane przez organy podatkowe czy paski płacowe, jakie pracodawca przedstawił danej osobie (na których widnieje kwota wynagrodzenia, a także kwota pobranego za granicą podatku) - podpowiada Olga Kulmińska.
Wskazuje też, że jeśli podatnik prowadził działalność gospodarczą za granicą, powinien przechowywać kopie zawartych z kontrahentami umów, faktury, rachunki, wyciągi bankowe, dokumentację księgową, składane za granicą zeznania podatkowe.
- Dokumentów nie trzeba dołączać do wniosku. Należy je przedstawić w trakcie ewentualnej kontroli organów podatkowych. Ponadto osoba ubiegająca się o umorzenie zaległości podatkowych, oprócz formularza PIT-AZ, będzie miała obowiązek złożyć zaległe zeznanie podatkowe za rok wskazany we wniosku - wyjaśnia Olga Kulmińska.

Warto się przygotować

Wypełniając wniosek o abolicję (formularz PIT-AZ), należy dołączyć zeznanie podatkowe za rok objęty wnioskiem, jeżeli dotyczy on umorzenia zaległości podatkowej. Michał Grzybowski, doradca podatkowy, dyrektor w Ernst & Young, podpowiada też, że powinno się do wniosku dołączyć oświadczenie potwierdzające uzyskanie przychodów z pracy oraz zapłatę podatku za granicą (druk AZ-O).
- Urząd skarbowy, do którego składamy wniosek, ma sześć miesięcy na jego weryfikację (z wyjątkiem wniosku dotyczącego roku 2002). Możliwe więc, że przy wnioskach dotyczących istotnych kwot umorzenia lub zwrotu władze skarbowe zażądają od podatnika okazania dokumentów potwierdzających dane wykazane we wniosku - ostrzega Michał Grzybowski.
Radzi więc, aby już na etapie przygotowania samego formularza PIT-AZ zgromadzić niezbędną dokumentację, w szczególności dotyczącą przychodów uzyskanych za granicą oraz zapłaconego tam podatku.
3 KROKI
Jak uzyskać abolicję podatkową
1 Złóż wniosek. Podatnik musi w urzędzie skarbowym złożyć PIT-AZ. Poza danymi identyfikacyjnymi będzie trzeba w nim podać m.in. wysokość zagranicznych zarobków i zapłacony poza krajem podatek.
2 Poczekaj na decyzję. Po otrzymaniu wniosku urząd wyda decyzję w sprawie albo umorzenia długu, albo zwrotu części podatku. Określi też m.in. wysokość umorzonej zaległości lub kwotę zwrotu.
3 Oblicz termin wypłaty. Podatnicy, którzy będą wnioskować o zwrot części podatku, pieniądze otrzymają po miesiącu od dnia otrzymania decyzji. Warto pilnować tego terminu, bo gdy urząd się spóźni, będzie miał obowiązek wypłaty odsetek za zwłokę.
4 dni na złożenie wniosku o abolicję za 2002 rok