Zdarza się, że mimo zawartych między państwami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nieprawidłowości w ich interpretacji prowadzą do podwójnego opodatkowania. Na czym polega procedura wzajemnego porozumiewania się?
Niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym umawiających się państw podatnik może dochodzić swoich praw w drodze procedury wzajemnego porozumiewania się na mocy konkretnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Procedura ta zostaje wszczęta na wniosek podatnika skierowany do właściwego organu, co do zasady, w państwie jego rezydencji. Jeżeli naruszenie przepisów umowy może zostać rozstrzygnięte na poziomie ustawodawstwa wewnętrznego, wówczas rozpatrzenie wniosku leży wyłącznie w gestii właściwego organu państwa rezydencji podatnika. W przeciwnym razie rozwiązanie problemu odbywa się w drodze konsultacji umawiających się państw. Wadą tej procedury jest brak wskazania okresu, w jakim sprawa będąca jej przedmiotem powinna zostać rozstrzygnięta. Może się zatem zdarzyć, że władze umawiających się państw w ogóle nie dojdą do porozumienia w konkretnej sprawie.
W opublikowanej w 2008 roku wersji Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku, w art. 25 zawarto nową zasadę przewidującą możliwość zastosowania postępowania arbitrażowego w przypadku nierozstrzygnięcia konkretnej sprawy w drodze procedury wzajemnego porozumiewania się, wraz z propozycją aneksu (w formie przykładowej dwustronnej umowy arbitrażowej) określającego szczegółowe zasady postępowania arbitrażowego, z uwzględnieniem terminów, w jakich sprawa będąca przedmiotem postępowania powinna zostać rozstrzygnięta.
Jednak to czy ta, korzystna z punktu widzenia interesu podatnika, regulacja zostanie implementowana do poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zależy wyłącznie od woli umawiających się państw.
dr Janusz Marciniuk, doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy