Naczelny Sąd Administracyjny skierował kolejne pytanie prejudycjalne do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie wykładni przepisów o VAT (sygn. akt I FSK 990/09). Czego dotyczy sprawa?
MARCIN BARAN
dyrektor w dziale doradztwa podatkowego Ernst & Young
Sąd ocenił, że ETS powinien wypowiedzieć się w kwestii, czy prawo wspólnotowe (w szczególności art. 17 ust. 6 VI Dyrektywy, obecnie art. 176 Dyrektywy 2006/112) daje Polsce prawo do stosowania przepisów wyłączających uprawnienie do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w przypadku importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na obszarze jednego z terytoriów lub krajów określonych w ustawodawstwie krajowym jako tzw. raje podatkowe. Takie wyłączenie było stosowane w okresie poprzedzającym członkostwo Polski w UE. U podstaw zadanego pytania leży interpretacja ministra finansów, w której podatnikowi odmówiono prawa do odliczenia podatku naliczonego, mimo że ze stanu faktycznego wynikało, że wyświadczone usługi miały związek z działalnością opodatkowaną. Zarzuty podatnika w kwestii niezgodności takiego ograniczenia z przepisami wspólnotowymi zostały zbyte stwierdzeniem, że Polska miała prawo nałożyć od 1 maja 2004 r. takie same ograniczenia w odliczeniu podatku naliczonego, jakie stosowała wcześniej, tj. odmówić odliczenia podatku wszystkim nabywcom usług, za które należność jest przekazywana do rajów podatkowych.
Uprawnione jest pytanie, czy w tak ewidentnej sytuacji skład orzekający powinien kierować pytanie prejudycjalne do ETS, czy raczej samodzielnie zadecydować o odmowie zastosowania przepisu krajowego, który jest sprzeczny z przepisami UE. Można podać przecież wiele argumentów za uznaniem stanowiska wyrażonego w interpretacji za błędne i jednostronne. Przede wszystkim nie uwzględnia ono faktu, że państwa członkowskie nie mogą po wejściu do UE w sposób generalny i dowolny odmawiać odliczenia podatku naliczonego tylko dlatego, że podobne praktyki stosowały w przeszłości, przed akcesją. Z drugiej strony, lektura zaskarżonego do NSA wyroku WSA w Katowicach wskazuje, że profiskalna argumentacja organów podatkowych nadal ma szansę znalezienia akceptacji w sądach. Być może jest więc potrzeba, aby wypowiedział się w tej sprawie ETS. Wyrok Trybunału może uzyskać szerszy rozgłos niż orzeczenie NSA i nie będzie mógł zostać zlekceważony przez organy podatkowe. Ponadto pozytywne dla podatników rozstrzygnięcie ETS daje im prawo do zwrotu nadpłaty w VAT wraz z oprocentowaniem naliczanym według zasad korzystniejszych niż w przypadku wniosku o stwierdzenia nadpłaty.