ANALIZA
Nie podlegają opodatkowaniu dochody uzyskane po 31 grudnia 2003 r. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych nabytych w jednej z form wymienionych w art. 52 ust. 1 lit b ustawy o PIT, w tym nabytych na podstawie oferty publicznej.
– Warunkiem zwolnienia jest nabycie tych papierów przed 1 stycznia 2004 r. – zwraca uwagę Paweł Nocznicki, doradca podatkowy z Accreo Taxand.
Zwolnienie wynika z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy zmieniającej ustawę o PIT (Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956), ale ani ta ustawa, ani ustawa o PIT lub inna ustawa podatkowa nie zawierały przed 2004 rokiem definicji publicznej oferty.

Brak odesłania

Zdaniem Krzysztofa Kaczmarka, doradcy podatkowego, partnera zarządzającego w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek, o ile spełnienie kryterium dopuszczenia do publicznego obrotu nie budzi żadnych wątpliwości, o tyle spełnienie warunku nabycia na podstawie oferty publicznej nie jest już takie jasne.
– Ustawa o PIT, ani inna ustawa podatkowa, nie zawiera definicji publicznej oferty. Przepis zwalniający dochód z opodatkowania, mówiąc o publicznej ofercie, nie odsyła do żadnego innego aktu prawnego – wyjaśnia Krzysztof Kaczmarek.

Oferta publiczna

Przepisy o obrocie papierami wartościowymi do końca 2003 roku nie zawierały definicji publicznej oferty. Precyzowały jedynie, co należy rozumieć przez: pierwszą publiczną ofertę oraz publiczny obrót papierami wartościowymi.
– Jeżeli papiery wartościowe są oferowane przy użyciu środków masowego przekazu lub w inny sposób do więcej niż 300 osób, stanowi to publiczny obrót, a jeżeli są oferowane w ten sposób po raz pierwszy, to jest to pierwsza oferta publiczna – tłumaczy Krzysztof Kaczmarek.
Również Paweł Nocznicki przypomina, że przed 1 stycznia 2004 r. nie istniała legalna definicja tego pojęcia. Definicja została wprowadzona dopiero ustawą z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego obrotu oraz o spółkach publicznych. Zgodnie z nią ofertą publiczną jest udostępnianie informacji o warunkach nabycia papierów wartościowych, co najmniej 100 osobom lub nieoznaczonemu adresatowi.
– Jeśli więc pracodawca skierował ofertę nabycia akcji pracowniczych do kilkuset osób, to czy zwolnienie od PIT dla akcji pracowniczych mogłoby mieć zastosowanie – zastanawia się Paweł Nocznicki.



Prawo nie działa wstecz

Marek Kozaczuk, radca prawny w kancelarii Dewey & LeBoeuf, jest zdania, że do akcji nabytych przed 31 grudnia 2003 r. nie można stosować definicji oferty publicznej wprowadzonej ustawą z 2005 roku. Skoro zwolnienie z PIT dotyczy dochodów z odpłatnego zbycia akcji nabytych przed 1 stycznia 2004 r. na podstawie publicznej oferty, to dla zdefiniowania pojęcia publicznej oferty, w ramach której nastąpiło nabycie akcji, właściwy jest stan prawny obowiązujący 31 grudnia 2003 r.
– Inaczej oznaczałoby to, że dla celów wykładni prawa podatkowego przepisy ustawy z 29 lipca 2005 r. można stosować wstecz, a to nie wynika ani z brzmienia, ani z celu tych ostatnich przepisów – dodaje Marek Kozaczuk.

Oferta ogólnodostępna

Zastosowanie ustawowej definicji oferty publicznej byłoby więc mocno ryzykowne. Krzysztof Kaczmarek zwraca przy tym uwagę, że o ile nie ma bezpośredniego odwołania do innych przepisów, to nie należy ich automatycznie stosować do interpretacji prawa podatkowego. Dodaje również, że drugą istotną zasadą jest prymat wykładni językowej, czyli w pierwszej kolejności należy próbować interpretować te przepisy w sposób dosłowny, opierając się na ich brzmieniu. Określenie publiczny jest z reguły rozumiane jako ogólnodostępny.
Zgadza się z tym Paweł Nocznicki, który uważa, że nabycie akcji przed 1 stycznia 2004 r. na podstawie oferty skierowanej jedynie do pracowników, jako zawężonego kręgu odbiorców, nie spełnia cech publiczności, co w konsekwencji powoduje, że dochód uzyskany z ich sprzedaży powinien podlegać opodatkowaniu PIT.
Marek Kozaczuk przypomina, że pojęcie publicznej oferty w stanie prawnym obowiązującym do końca grudnia 2003 r. było analizowane w wielu orzeczeniach sądów administracyjnych, w których sądy konsekwentnie przyjmowały, że skierowanie oferty tylko do określonej grupy osób wyklucza przyjęcie, że oferta ma charakter publiczny (np. wyrok NSA: sygn. akt II FSK 756/07 oraz II FSK 917/07).
19 proc. stawka podatku dochodowego przy zbyciu akcji