Organy podatkowe muszą zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Czy urząd może odrzucić dowód

Podatnik w ramach prowadzonego postępowania podatkowego dostarczał do urzędu skarbowego dokumenty, które miały potwierdzać, że właściwie skorzystał z ulgi rehabilitacyjnej. Niestety, urząd nie chciał przyjąć wszystkich materiałów. Czy mógł to zrobić?
Nie
Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dowody uregulowane w Ordynacji podatkowej nie powinny być zastępowane dowodami nienazwanymi. Organ podatkowy nie może prowadzić postępowania jednostronnie, tj. ukierunkowanego na z góry założony cel i gromadzić tylko te dowody, które cel ten przybliżają. Zaniechanie przez organ podjęcia czynności procesowych zmierzających do zebrania pełnego materiału dowodowego, zwłaszcza gdy strona powołuje się na określone i ważne dla niej okoliczności, jest uchybieniem przepisom postępowania, skutkującym wadliwością decyzji. Organ podatkowy powinien więc przyjąć dowody od podatnika i dołączyć je do akt sprawy.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy zawsze podatnik wypowie się o dowodach

Czy organ podatkowy zapewni zawsze stronie możliwość wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego?
Nie
Zgodnie z ogólną zasadą organy podatkowe zobowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Od tej reguły jest jednak pewien wyjątek. Otóż organ podatkowy może odstąpić od możliwości wypowiedzenia się podatnika w sprawie zebranego materiału dowodowego, jeżeli w wyniku postępowania wszczętego na wniosek strony ma zostać wydana decyzja w całości uwzględniająca wniosek strony.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy podatnik może ocenić postępowanie

Czy podatnik, oceniając materiał dowodowy, może odnieść się tylko do tych dokumentów?
Nie
Prawo strony do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego nie może być ograniczane do ustosunkowania się do zgromadzonych środków dowodowych, lecz strona powinna mieć możność wypowiedzenia się także co do zupełności postępowania dowodowego.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy bez dowodu można wznowić czynności

Podatnik odwołał się od decyzji urzędu skarbowego, która została podtrzymana przez izbę. Niestety, podatnik na etapie postępowania odwoławczego nie miał możliwości wypowiedzenia się w sprawie materiału dowodowego. Czy może wnioskować o wznowienie postępowania?
Tak
Podatnik, wobec którego prowadzone jest postępowanie podatkowe, ma możliwość pełnego udziału w tym postępowaniu. Nawet wtedy gdy w postępowaniu odwoławczym nie doszło do zgromadzenia jakichkolwiek nowych dowodów lub materiałów w sprawie, organ odwoławczy przed wydaniem decyzji musi dokonać własnych ustaleń stanu faktycznego i prawnego sprawy. Strona musi mieć zatem prawną możliwość ustosunkowania się do tych ustaleń w tej fazie postępowania. Z uwagi na brak kontradyktoryjności postępowania podatkowego każda wypowiedź strony w sprawie może przyczynić się do realizacji zasady zupełności postępowania, w wyniku czego ulec może zmianie dotychczasowa prawna kwalifikacja ustalonego stanu faktycznego. Konsekwencją braku zapewnienia stronie prawa do wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego na każdym etapie postępowania może być wznowienie postępowania.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy urząd musi czekać na opinię podatnika

Podatnik swoje zastrzeżenia do zebranego materiału dowodowego przesłał w formie pisemnej do urzędu za pośrednictwem poczty. Czy urząd skarbowy powinien zapoznać się z opinią podatnika przed wydaniem decyzji?
Tak
Z Ordynacji podatkowej wynika wprost, że przed wydaniem decyzji organy podatkowe mają obowiązek umożliwić stronie wypowiedzenie się co do zebranych dowodów. Obowiązek ten sprowadza się do zakazu wydania decyzji w sytuacji, gdy strona w siedmiodniowym terminie złożyła wyjaśnienia i zastrzeżenia do ustaleń postępowania podatkowego i wyjaśnienia te nie dotarły jeszcze do organu podatkowego, np. z tego względu, że zostały wysłane za pośrednictwem poczty. Jeżeli strona w terminie składa wyjaśnienia i zastrzeżenia do zebranych w postępowaniu dowodów, to organ powinien powstrzymać się z wydaniem decyzji do czasu zapoznania się z tymi wyjaśnieniami i zastrzeżeniami.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy udział w kontroli to ocena dowodów

Czy czynny udział podatnika w postępowaniu podatkowym jest równoznaczny z wypowiedzeniem się w sprawie zebranego przez fiskusa materiału dowodowego?
Nie
Czym innym jest zapewnienie stronie czynnego udziału w postępowaniu, wyrażające się w umożliwieniu jej składania wyjaśnień, zgłaszania dowodów oraz uczestniczenia w ich przeprowadzaniu, a czym innym stworzenie jej możliwości wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji, będące dla strony niejako ostatnią szansą na przedstawienie i uzasadnienie swojego stanowiska. Prawidłowo przeprowadzone postępowanie to takie, w którym uwzględniono oba te elementy.
Podstawa prawna
• Art. 123 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy jest termin na opinię

Czy urząd skarbowy, dając podatnikowi możliwość wypowiedzenia się w sprawie materiału dowodowego, da mu na to jakiś czas?
Tak
Przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.
Podstawa prawna
• Art. 200 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy termin może być wyznaczony ponownie

Podatnik w ciągu pięciu dni złożył swoje zastrzeżenia do materiału dowodowego. Jednak siódmego dnia urząd zgromadził dodatkowe dokumenty. Czy podatnik powinien mieć możliwość ponownego wypowiedzenia się w sprawie nowych dowodów?
Tak
Wyznaczenie siedmiodniowego terminu do realizacji prawa do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego pełni funkcję ochronną (chroni interes strony) przez stworzenie możliwości poznania i oceny całego materiału dowodowego zebranego w sprawie. Z założenia więc wyznaczenie tego terminu powinno nastąpić po zakończeniu postępowania dowodowego, bezpośrednio przed wydaniem decyzji.
Jeżeli gromadzone były jeszcze dowody, po dokonaniu tej czynności powinno nastąpić ponowne wyznaczenie terminu stronie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Podstawa prawna
• Art. 200 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy fiskus może nie czekać na podatnika

Urząd skarbowy wielokrotnie zawiadamiał podatnika o możliwości wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Informacje o tym dostarczał na wszystkie znane adresy podatnika. Niestety, podatnik nie zgłosił się w tej sprawie ani nie przesłał dokumentów pocztą. Czy urząd może wydać decyzję bez opinii podatnika?
Tak
Wielokrotne zawiadamianie podatnika o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym wraz z udaniem się do miejsca zamieszkania podatnika w celu zapoznania go z tym materiałem oraz wyznaczenie siedmiodniowego terminu na dokonanie tych czynności stanowi pełną realizację zasady czynnego udziału strony w postępowaniu. Zasady zapewniania czynnego udziału w postępowaniu oraz obowiązek zapoznania podatnika z materiałem przed wydaniem decyzji nie może paraliżować działalność organów administracji publicznej.
Podstawa prawna
• Art. 200 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy w trakcie oceny można dodać dowody

Podatnik w trakcie oceny materiału dowodowego odnalazł dodatkowe dokumenty, które przemawiają za jego racjami. Czy może je dołączyć do już zebranych dowodów?
Tak
Przez podjęcie dowodu rozumie się środek, który pozwala na przekonanie o istnieniu określonych faktów lub umożliwia weryfikację twierdzeń o tych faktach. Materiał dowodowy stanowi więc źródło informacji o rzeczywistości (stanie faktycznym sprawy). Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Podatnik ma możliwość nie tylko wglądu w zebrany materiał dowodowy, ale przede wszystkim prawo do oceny wartości i kompletności tego materiału dla wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Przepisy nie ograniczają podatnika co do formy wypowiedzi wobec zebranego materiału dowodowego. Podczas zapoznawania się z zebranym materiałem i w terminie siedmiu dni od tej czynności strona może dokonać oceny dowodów już zebranych albo przedłożyć dodatkowe dowody (przeciwdowody).
Podstawa prawna
• Art. 200 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).