dr ANDRÉ HELIN
prezes BDO Numerica
Zastosowanie wartości szacunkowych może być np. wymagane w przypadku określenia: należności wątpliwych; zapasów, które utraciły przydatność gospodarczą; wartości godziwej aktywów/zobowiązań finansowych; okresów użytkowania aktywów podlegających amortyzacji czy oczekiwanego trybu uzyskiwania korzyści ekonomicznych związanych z tymi aktywami; oraz zobowiązań z tytułu gwarancji. Wykorzystanie wiarygodnych oszacowań stanowi istotną część przygotowania sprawozdań finansowych i nie podważa ich poprawności.
Wartość szacunkowa może zostać zweryfikowana, jeśli zmienią się okoliczności będące podstawą dokonanych szacunków lub w wyniku pozyskania nowych informacji czy zdobycia większego doświadczenia. Weryfikacja wartości szacunkowych z założenia nie odnosi się do poprzednich okresów i nie stanowi korekty błędu. Skutki zmiany wartości szacunkowej uwzględnia się prospektywnie przez ujęcie w rachunku zysków i strat:
a) okresu, w którym nastąpiła zmiana, jeśli zmiana ta dotyczy tylko tego okresu; lub
b) okresu, w którym nastąpiła zmiana, i okresów przyszłych, jeśli zmiana ta dotyczy wszystkich tych okresów.
Ujęta zmiana wartości szacunkowych koryguje wartości bilansowe odpowiednich aktywów, zobowiązań lub pozycji kapitału własnego w okresie, w którym dokonano zmiany, w stopniu, w jakim zmiana ta ma wpływ na wartość tych aktywów, zobowiązań lub pozycji w kapitale własnym. Podejście prospektywne w zakresie zmiany wartości szacunkowych oznacza, że zostają skorygowane wartości dotyczące transakcji, innych zdarzeń i warunków od momentu, w którym nastąpiła zmiana. Zmiana wartości szacunkowych może wpływać tylko na bieżący rachunek zysków i strat bądź na wyniki danego okresu i okresów przyszłych. Na przykład zmiana szacunku wartości wątpliwych należności wpływa tylko na wyniki bieżącego okresu i jest ujmowana w bieżącym okresie. Jednak zmiana przewidywanego okresu użytkowania składnika aktywów podlegającego amortyzacji czy oczekiwanego trybu uzyskiwania korzyści ekonomicznych związanych z tym składnikiem aktywów wpływa na koszty amortyzacji zarówno w bieżącym okresie, jak i we wszystkich przyszłych okresach wchodzących w skład okresu użytkowania tego składnika aktywów. W obu przypadkach skutek zmiany dotyczący bieżącego okresu jest ujmowany jako przychód lub koszt w bieżącym okresie. Skutek (jeśli będzie), jaki zmiana ta wywoła w przyszłych okresach, będzie ujmowany jako przychód lub koszt w przyszłych okresach.